Μεγάλη απελπισία κατέλαβε τη χώρα από τον αποκλεισμό της Ακαρνανίας και μέρους της Αιτωλίας από το ελληνικό κράτος. Αφήνει εκτεθειμένες στους Τούρκους όλες τις περιοχές της Στερεάς. Μόνον η γραμμή Βόλος-Άρτα μπορεί να εμποδίσει την αντιπαράθεση Τούρκων και Ελλήνων. Εξάλλου, οι αποκλειόμενες περιοχές ποτέ δεν κατακτήθηκαν από τους Τούρκους και από αυτές προέρχονται οι καλύτεροι στρατιώτες. Αμφιβάλλει αν 5.000-6.000 παλαιοί πολεμιστές θα εγκαταλείψουν τη γενέθλια γη στους Τούρκους. Θα τους εξαναγκάσουν οι ξιφολόγχες των συμμαχικών στρατευμάτων; Ο θεός να εμποδίσει κάτι τέτοιο για τιμή της Αγγλίας και της χριστιανοσύνης. Οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να ελευθερώσουν την Αττική. Ο κόμης Καποδίστριας θα μπορούσε ίσως να εξηγήσει τους λόγους. Όταν ο Church έδωσε, το 1829, την παραίτησή του στην Εθνοσυνέλευση, ένας από τους κύριους λόγους που καθόρισαν το διάβημα αυτό, ήταν η αγανάκτησή του για την παραμέληση του στρατού από την Κυβέρνηση. Δυστυχώς η Εθνοσυνέλευση ασχολήθηκε μόνο στο πώς να υποστηρίξει τους στόχους του Κυβερνήτη και τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας δεν εξετάστηκαν καν από αυτή τη Συνέλευση, που ήταν διεφθαρμένη και παράνομα συγκροτημένη. Ο Κυβερνήτης θα πει γιατί ένας στρατός 6.000-7.000 ανδρών έμεινε άπρακτος επί 9 μήνες μπρος στα Μέγαρα, και ο αδελφός του δεν θα αποσιωπήσει τους στρατιωτικούς λόγους που τον ανάγκασαν να κρατήσει μπροστά στη φρεγάτα του στη Ναύπακτο μια σημαντική δύναμη πεζικού και ιππικού, ενώ οι Τούρκοι εφοδίαζαν την Αθήνα και ο Υψηλάντης αναγκαζόταν να αποσυρθεί από τη Θήβα γιατί του στέρησαν τροφές και πολεμοφόδια. Αν ο Καποδίστριας είχε αφιερώσει λίγη περισσότερη φροντίδα για τα πραγματικά συμφέροντα της Ελλάδας αντί να επιθυμεί να αποκτήσει μια δεσποτική εξουσία μικρής διάρκειας, η Αττική και η Εύβοια θα είχαν ελευθερωθεί και πρόοδος θα είχε συντελεστεί στην Κρήτη. Η χαρά ότι εκλέχθηκε ένας ηγεμόνας και ότι η Ελλάδα θα αποτελούσε μια συνταγματική μοναρχία σκιάστηκε με τη σκέψη ότι ο πρίγκιπας Λεοπόλδος θα βρισκόταν στην επώδυνη θέση να παραχωρήσει στους Τούρκους τη Δυτική Ελλάδα και επομένως πολλοί μαχητές του Μεσολογγίου θα βρίσκονταν χωρίς πατρίδα ή θα αναγκάζονταν να υποταχθούν στους Τούρκους. Επαναλαμβάνει, οι συνέπειες των περιορισμένων συνόρων θα είναι καταστροφικές για το μέλλον. Καμία ησυχία στις περιοχές αυτές δεν θα ήταν δυνατή. Δεν ισχύει το επιχείρημα ότι ως αντιστάθμισμα δίνεται η Εύβοια, και αυτό για λόγους πολιτικούς και στρατιωτικούς. Αν δεν ήταν πεπεισμένος ότι οι δυνάμεις θα παραχωρούσαν τα εδάφη αυτά στην Ελλάδα, θα είχε συνεχίσει τις επιχειρήσεις του κατά της Πρέβεζας και της Άρτας, και αν ο Κυβερνήτης τον είχε υποστηρίξει, αυτές οι δύο θέσεις θα ήταν υπό τη κατοχή των ελληνικών στρατευμάτων. Δεν έχει προσωπικά αισθήματα εχθροπάθειας προς τον Καποδίστρια. Μόνο το καθήκον του προς την Ελλάδα το οδηγεί να μιλήσει για τα καταστροφικά αποτελέσματα της διοίκησής του, τουλάχιστον για ό,τι αφορά τη μεγάλη υπόθεση της επέκτασης της ελληνικής επικράτειας. Ο Καποδίστριας, μετά το πρωτόκολλο του Μαρτίου 1829, όταν φάνηκε ότι δεν θα παρέμενε επί πολύ στην εξουσία, δεν διεκδίκησε από τις δυνάμεις τα διευρυμένα αυτά σύνορα, και ο Φαρμακίδης που τόλμησε να εκφράσει σε μια επιστολή του τη σχετική γνώμη του, φυλακίστηκε. Ο Καποδίστριας, γεμάτος αυτοπεποίθηση μετά τη νίκη του κατά των πολιτικών ελευθεριών των Ελλήνων, θεωρούσε τα δικά του διατάγματα ως τις μόνες πράξεις που άξιζαν την προσοχή της Ελλάδας και ίσως και της Ευρώπης. Οι πιο φωτισμένοι και οι καλύτεροι Έλληνες πολίτες έβλεπαν με πόνο και έκπληξη την αδιαφορία του για τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας τους καθώς και για τη διοίκησή της που είχε ανατεθεί σε άτομα που μόλις είχαν έλθει στη χώρα ή την είχαν εγκαταλείψει στην περίοδο του κινδύνου. Έτσι οι Ζαΐμης, Μαυροκορδάτος, Τρικούπης, Υψηλάντης, Κουντουριώτες, Ρούφος, Ζωγράφος, Μιαούλης, Τομπάζης Καντακουζηνός και άλλοι πατριώτες αποκλείστηκαν από την Κυβέρνηση. Μια φατρία διέδωσε τη συκοφαντική φήμη ότι η Αγγλία ήθελε να θυσιάσει την Ελλάδα για πολιτικούς λόγους. Αυτά τα ψεύδη έγιναν γενικά δεκτά με τη δυσπιστία που τους αξίζει και ο λόγος του λόρδου Russell, που χρησιμοποίησε τη γνώμη του αρμοστή Adam, ότι τα καλύτερα σύνορα είναι αυτά του Βόλου-Άρτας, ξεσκέπασε τη συκοφαντία.Επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά ότι το ορισθέν σύνορο δεν θα εξασφαλίσει ποτέ την ησυχία στην περιοχή και θα απειληθεί η ειρήνη των δύο λαών και ίσως της Ευρώπης.
Γλώσσα: Γαλλικά
Χαρακτηρισμός: Έκθεση, σε μετάφραση.
Λέξεις-κλειδιά: Church Richard, Υψηλάντης Δημήτριος, Καποδίστριας Αυγουστίνος, Καποδίστριας Ιωάννης, Λεοπόλδος πρίγκιπας, Φαρμακίδης Θ., Κουντουριώτες, Ζαΐμης Α., Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος, Τρικούπης Σπυρίδων, Σύνορα ελληνοτουρκικά, Τούρκοι, Συνέλευση Δ΄ (Άργος 1829), Στρατός, Πρωτόκολλα 22 Ιαν./3 Φεβρ. 1830 Διάσκεψης Λονδίνου, Αντιπολίτευση, Διοίκηση, Ακαρνανία, Αιτωλία, Αγγλία, Στερεά Ελλάδα, Αττική, Μέγαρα, Ναύπακτος, Εύβοια, Κρήτη, Αθήνα, Δυτική Ελλάδα, Πρέβεζα, Άρτα, Μεσολόγγι, Ευρώπη