Απαντά σε επιστολή του τού Αυγ. 1830. Η Ελληνική Κυβέρνηση συμμερίζεται τις ευχές τού πατριάρχη όπως η αποκατάσταση του νέου ελληνικού κράτους θεμελιωθεί στην αποκατάσταση της εκκλησίας του, και περιμένει με ανυπομονησία να την δει πραγματοποιούμενη, η ίδια δε θα συμβάλλει σ’ αυτό με όλες τις δυνάμεις της, υπό την πνευματική προστασία του πατριάρχη.
Το παρελθόν και τα δεινά που ήταν το επακόλουθο ενός μακροχρόνιου πολέμου, αναρχίας και ταραχών παντός είδους, δεν άφησαν την εκκλησία ανεπηρέαστη. Θα κάνει ό,τι εξαρτάται από αυτόν για να εμποδίσει την βαθμιαία φθορά (dégradation) της εκκλησίας όσον αφορά την υλική και την ηθική της διάσταση. Η εκλογή του πατριάρχη και η αφιέρωση των πρώτων σκέψεών του στην εκκλησία του νέου κράτους, αποτελεί ανταπόκριση του θείου στην έκκληση της Κυβέρνησης να θεραπεύσει με την ευσπλαχνία του αυτά τα δεινά της εκκλησίας.
Για να θέσει υπ’ όψη του πατριάρχη τον θλιβερό πίνακα που παρουσιάζει η κατάσταση της εκκλησίας, επιθυμεί να του στείλει ένα πρόσωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης της Κυβέρνησης αλλά και άξιο της εμπιστοσύνης του πατριάρχη. Όταν θα ανιχνευθούν όλες οι πληγές, θα αναζητηθούν και οι θεραπείες. Όσο όμως σ’ ένα τέτοιο αποτέλεσμα στρέφονται οι γνήσιες και οι νόμιμες ελπίδες του έθνους (nation), τόσο οι εχθροί του προβάλλουν εμπόδια. Η ασέβεια/περιφρόνηση προς τη θρησκεία (impiété) που δανείζεται κάθε χρώμα και κάθε γλώσσα για να εκμεταλλευτεί ευνοϊκές καταστάσεις ώστε να πραγματοποιηθούν τα σχέδιά της, δεν παρέλειψε όσες της προσφέρθηκαν, την περίοδο των ταραχών και της αναρχίας, μέσω της σύγχυσης και της δυστυχίας της χώρας, μέσω του πνεύματος νεωτερισμού (esprit d’innovation) που φλογίζει τις κεφαλές των νέων και μέσω της τάσης μερικών ιερέων να αναμιγνύονται σε πράγματα που δεν είναι της δικής τους αρμοδιότητας.
Οι εχθροί αυτοί δεν θα ήταν επίφοβοι αν κατέβαιναν στην αρένα μόνοι τους και αν δεν υποστήριζαν πολιτικά συμφέροντα. Το να εμποδιστούν έμμεσα από τη δυνατότητα να βρουν τέτοια βοήθεια είναι το δύσκολο έργο που η Κυβέρνηση προσπάθησε και προσπαθεί να πραγματοποιήσει. Θα διακινδύνευε όμως αυτό το μεγάλο στόχο της αν επέσπευδε, αυτή τη στιγμή της κρίσης, την πρεσβεία που προτείνει προς τον πατριάρχη και αν μάλιστα της έδινε χαρακτήρα επίσημης αποστολής. Ελπίζει ότι ο πατριάρχης θα εγκρίνει αυτά τα κίνητρα και να δεχθεί ευμενώς το πρόσωπο που θα του στείλει μόλις οι περιστάσεις γίνουν πιο ευνοϊκές, όπως ελπίζεται, το επόμενο έτος.
Έως τότε, αν ο πατριάρχης κρίνει αναγκαίο να υπενθυμίσει στους πνευματικούς ποιμένες και στον κλήρο του νέου κράτους τα καθήκοντά τους για την προστασία των χριστιανών από βιβλία και δοξασίες που η ορθόδοξη εκκλησία αποδοκιμάζει, να του αποστείλει σχετικές πατριαρχικές επιστολές και θα φροντίσει να φθάσουν στους αποδέκτες τους και δεν θα παραλείψει κανένα μέσο για να εκπληρωθούν οι στόχοι τους.
Σημείωση: Κωνστάντιος Α΄ (πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 1830-1834), Διονύσιος (επίσκοπος Ρέοντος και Πραστού).
Γλώσσα: Γαλλική
Χρονολόγηση: 1830.09.24
Χαρακτηρισμός: Σχέδιο, ιδόγραφο και "καθαρό"
Λέξεις-κλειδιά: Κωνστάντιος Α' πατριάρχης, Διονύσιος επίσκοπος, Εκκλησία, Ιερείς, Νέοι, Αναρχία, Βιβλία, Δοξασίες, Καποδίστριας-θρησκευτικότητα