Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄

tissimo. Le mie sono sempre ottime, in ogni rapporto. E più particolarmente in quello delle speranze di un pronto ammiglioramento delle cose nostre. Spero fra pochi giorni di darle io stesso, su di questo interessante argomento le communicazioni le più soddisfacenti. Non ho dati positivi. Ma si vuole aperto di già il congresso ed incaminate le negoziazioni per la pace generale. Il Conte Rasomossfkj è plenipotenziario per la Russia. Ad esso mi legano rapporti contratti a Vienna. Non ho negletto nè negligerò i doveri i più cali al mio cuore. Su di questo il Cielo a voluto benedire i miei voti. Sono stato in grado di portarli io stesso di viva voce ai piedi del Imperatore. Lo feci ancora da qui scrivendo. Non ho nulla a rimproverarmi. Iddio facia il resto. I miei ossequj a tutti quanti. Abbracio f(rate)llj e sorelle e cognati, e nipoti. Imploro sempre le preci del sacromonaco nostro, e le benedizioni dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 016

Ζυρίχη, 23 Ιανουαρίου / 1 Φεβρουαρίου 1814

Η Κόμισσα Βούλγαρη μοι απέστειλεν εκ Νεαπόλεως μίαν μικράν επιστολήν του Βιάρου της 26 Νοεμβρίου. Μοι παρέχει αυτή τας ειδήσεις της οικογενείας και ένεκα τούτου παρηγορήθην τα μάλα. Αι ιδικαί μου ειδήσεις είναι πάντοτε εκ πάσης απόψεως εξαιρετικαί. Ιδιαιτέρως μάλιστα, αι αφορώσαι εις τας ελπίδας διά μίαν ταχείαν βελτίωσιν των υποθέσεων της πατρίδος ημών. Ελπίζω ότι εντός ολίγων ημερών θα παράσχω υμίν, εγώ ο ίδιος, τας πλέον ικανοποιητικάς ειδήσεις περί τούτου του ενδιαφέροντος ζητήματος. Δεν έχω θετικά στοιχεία. Συνήλθεν όμως ήδη το Συνέδριον και διεξάγονται αι διαπραγματεύσεις διά την γενικήν ειρήνην. Ο Κόμης Ραζουμόφσκυ είναι ο πληρεξούσιος της Ρωσίας. Μετ’ αυτού συνδέουν εμέ σχέσεις, συναφθείσαι εις την Βιέννην... Δεν παρημέλησα ουδέ θα παραμελήσω τα πλέον προσφιλή εις την καρδίαν μου καθήκοντα. Επί τούτου ο Θεός ηθέλησεν να ευλογήση τας ευχάς μου. Ηξιώθην να αποθέσω αυτάς διά ζώσης φωνής, εγώ ο ίδιος, προ των ποδών του Αυτοκράτορος. Έπραξα ακόμη τούτο και γράφων από εδώ. Ουδέν έχω διά το οποίον να επιτιμήσω εαυτόν. Ο Θεός ας πράξη τα υπόλοιπα.

Τα σεβάσματά μου προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι πάντοτε τας δεήσεις του ιερομονάχου ημών και τας ευλογίας των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

83

No 017

Zurigo, 2/14 Febrajo 1814

Dall’ amico Minziakj ella riceverà queste poche parole. Parto fra breve pel quartiere generale di Sua Maestà. Si vuole qui che esso sia già a Fontenebleau1. Non lo so di certo. Il congresso a aperto le sue sedute a Chatillon. Sono molto interessato di sapere quello che ivi si passa relativamente a noi. Mi vi avicino p(er) questo. Le cose di qui me ne danno l’ occasione ed il motivo. Ne profito con grande sodisfazione.

La mia salute è sempre buonissima. Le mie speranze somme. Il desiderio di essere utile ai nostri non forse vano. Le benedizioni del Cielo, e quelle dei genitori che imploro sempre mi accompagnino. Abracio tutti.

Il figlio Giovanni

Αρ. 017

Ζυρίχη, 2/14 Φεβρουαρίου 1811

Διά του φίλου Μιντσιάκη θα λάβητε υμείς αυτάς τας ολίγας λέξεις. Αναχωρώ εντός ολίγου διά το Γενικόν Επιτελείον της Αυτού Μεγαλειότητος. Λέγεται ότι ούτος ευρίσκεται ήδη εις Φονταινεμπλώ. Δεν είμαι βέβαιος περί τούτου. Το Συνέδριον ήνοιξε τας πύλας του εις Σατιγιόν. Ενδιαφέρομαι πολύ να πληροφορηθώ εκείνο, όπερ θα αποφασισθή σχετικώς προς ημάς. Πλησιάζω διά τον λόγον αυτόν. Αι ενταύθα υποθέσεις μοι παρέχουν την προς τούτο ευκαιρίαν και αιτίαν. Επωφελούμαι μετά μεγίστης ικανοποιήσεως.

Η υγεία μου είναι πάντοτε πολύ καλή. Αι ελπίδαι μου είναι άριστοι. Η επιθυμία του να είμαι επωφελής διά τους ιδικούς μου είναι πιθανώς ουχί ματαία. Αι ευλογίαι του Θεού και εκείναι των γονέων, τας οποίας πάντοτε επικαλούμαι, ας συνοδεύουν εμέ. Εναγκαλίζομαι πάντας.

Ο υιός Ιωάννης

1. αντί γαλλ. Fontainebleau

84

No 018

Zurigo, 18/30 Marzo 1814

Il numero precedente da questo è alquanto distante. Il p(ri)mo era del 2/14 Febrajo. La ragione ne è che feci in questo intervallo un viaggio. Fui al Quartiere Generale dell’ Imperatore. E sono di ritorno qui da pochi giorni. È il terzo viaggio che fò. Questo però è stato grandemente ricompensato, l’ Impera(to)re avendomi nominato Suo Inviato Estraordinario e Ministro Plenipotenziario in Svizzera. Sua Maestà per altro onorandomi di tutta la Sua benevolenza degnato dirmi, di n(on) stabilirmi in Svizzera. Sua volontà essendo che io lo servi altrove.

Lontano per principio, e p(er) inclinazione di pensare soltanto a me; ella può credere che ad altri pure pensai e durante questa epoca fecondissima in grandi avenimenti, e profilando di occasioni propizie, e di incontri straordinarissimi. Un tempo verrà in cui tutto sarà a tutti palese. Ed ognuno si avrà la sua parte di gioja e di soddisfazione vera.

Minziakj, mi scrive spesso, ed ultimamente mi ha mandato la stessa lettera che ella gli scrisse. Mocenigo mi fa sapere di avere accomodato l’ affare pecuniario. Tra breve spero io pure di poter venire in soccorso della famiglia. E lo farò certamente al primo momento. Senza attendere impulsione nessuna.

La mia salute è cosi buona, come p(er) lo passato, anzi migliore in grazia di queste montagne di cui l’ aria purissima mi conviene sommamente.

Aspetto sempre con impacienza Sue nuove. I miei saluti a tutt1 quanti. Abbracj a f(rate)llj, sorelle, cognati, e nipoti. Imploro le benedizioni dei genitori, et dello sacromonaco Simeone.

Giovanni

Αρ. 018

Ζυρίχη, 18/30 Μαρτίου 1814

Η προηγουμένη επιστολή απέχει χρονικώς ουκ ολίγον της παρούσης. Η πρώτη ήτο της 2/14 Φεβρουαρίου. Η αιτία είναι ότι κατά το διάλειμμα τούτο εταξίδευσα. Ηυρισκόμην εν τω Γενικώ Στρατηγείω του Αυτοκράτορος. Επέστρεψα ενταύθα προ ολίγων ημερών. Είναι το τρίτον ταξίδιον, το οποίον κάμω. Έλαβα όμως διά τούτο μεγίστην ικανοποίησιν, του Αυτοκράτορος ονο-

μάσαντος εμέ Έκτακτον Αυτού Απεσταλμένον και Πληρεξούσιον Υπουργόν εν τη Ελβετία. Η Αυτού Μεγαλειότης εξ άλλου, τιμών εμέ διά πάσης της ευμενείας αυτού, ηυδόκησεν να μοι ειπή, όπως μη εγκατασταθώ εις την Ελβετίαν, καθ’ όσον θέλησις Αυτού ήτο όπως εγώ υπηρετήσω αυτόν αλλαχού.

Ένεκα, αρχών και φυσικής κλίσεως, μακράν ευρισκόμενος από του να ενδιαφέρωμαι μόνον διά τον εαυτόν μου, υμείς δύνασθε να πιστεύητε ότι ενδιεφέρθην ωσαύτως και δι’ άλλους κατά την διάρκειαν αυτής της γονιμωτάτης εις μεγάλα γεγονότα περιόδου, επωφελούμενος ευνοϊκών συνθηκών και των πλέον εκτάκτων συναντήσεων. Θα έλθη ο καιρός, κατά τον οποίον τα πάντα θα καταστώσιν γνωστά εις άπαντας. Και έκαστος θα λάβη το μέρος της χαράς και της αληθούς ικανοποιήσεως.

Ο Μιντσιάκης μου γράφει συχνά και επ’ εσχάτως μοι απέστειλεν την ιδίαν επιστολήν, ην υμείς γράψατε προς αυτόν. Ο Μοτσενίγος μου γνωρίζει ότι διευθέτησεν το χρηματικόν ζήτημα. Ελπίζω ότι συντόμως και εγώ θα δυνηθώ ομοίως να έλθω εις συνδρομήν της οικογενείας. Θα πράξω δε τούτο βεβαίως εις την πρώτην ευκαιρίαν, χωρίς να αναμένω ουδεμίαν παρότρυνσιν.

Η υγεία μου είναι τόσον καλή, ως και κατά το παρελθόν ήτο, μάλιστα δε καλυτέρα χάρις εις αυτά τα όρη, των οποίων ο καθαρώτατος αήρ ωφελεί εμέ τα μάλα.

Αναμένω πάντοτε μετ’ αδημονίας ειδήσεις υμών. Τους χαιρετισμούς μου προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων και του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

85

No 019

Zurigo, 25 Aprile/8 Maggio 1814

Alla fine tutto il mondo è liberato. La Patria nostra va esserlo. A quest’ ora gl’ Inglesi devono aver preso possesione provisoria di Corfù. Del nostro destino futuro non saprei dirle definitivamente. Dal canto mio feci quello che poteva dipendere da me per assicuragliene uno onorevole e sicuro ... Fra breve si tratterà pure di noi. Ne scrissi rispettosamente a Sua Maestà l’ Augusto Alessandro, ed ho dimandato la permissione di portarmi per pochi giorni al Suo Quartiere Generale, onde consacrare ogni mio studio al bene ed all’ onore della Patria.

Spero che Sua Maestà mi accorderà questa gracia. Intanto credo che la Republica non perderà un instante per far partire una non numerosa, ma ben composta deputazione. Ai piedi degli Alleati, essa porterà i voti della Patria, ed implorerà la sua independenza, ed il ritorno della sua federale norma politica. Essa la otterrà dal Magnanimo Re dei Re Alessandro, della cui gloria e delle cui virtù tutto il mondo è ripieno. La mia commissione qui va a terminare, e mi lusingo che terminerà bene. Sono dolente di vedermi qui colla persona quando il cuore e lo spirito sono continuamente, ed ora più che mai in mezzo ai concittadini ed in seno alla Patria.

La mia salute è buonissima. Abbraccio f(rate)llj, e sorelle, cognati, e nipoti. Imploro la benedizione dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 019

Ζυρίχη, 25 Απριλίου / 8 Μαΐου 1814

Επί τέλους ο κόσμος όλος ηλευθερώθη. Η Πατρίς ημών ομοίως θα ελευθερωθή. Την στιγμήν ταύτην οι Άγγλοι οφείλουν να έχουν θέσει υπό προσωρινήν κατοχήν την Κέρκυραν. Περί της μελλούσης τύχης ημών δεν θα εγνώριζον να ειπώ υμίν ουδέν το οριστικόν. Το κατ’ εμέ έπραξα παν ό,τι ηδύνατο να εξαρτηθή εξ εμού, ίνα εξασφαλίσω διά την Πατρίδα ημών ένα μέλλον έντιμον και ασφαλές... Ταχέως θα λάβουν χώραν διαπραγματεύσεις διά την τύχην ημών. Έγραψα μετά σεβασμού προς την Αυτού Μεγαλειότητα, τον Σεπτόν Αλέξανδρον και εζήτησα την άδειαν όπως μεταβώ δι’ ολίγας ημέρας εις το Γενικόν Αυτού Στρατηγείον διά να αφιερώσω πάσαν προσπάθειάν μου διά το καλόν και την τιμήν της Πατρίδος.

Ελπίζω ότι η Αυτού Μεγαλειότης θα μοι παραχωρήση την χάριν αυτήν. Εν τω μεταξύ ελπίζω ότι η Δημοκρατία δεν θα απολέση ούτε μίαν στιγμήν διά να αποστείλη μίαν ολιγαριθμον αλλά καλώς απαρτισθείσαν αντιπροσωπείαν. Προ των ποδών των Συμμάχων αύτη θα μεταφέρη τας ευχάς της Πατρίδος και θα ικετεύση διά την ανεξαρτησίαν αυτής και διά την επιστροφήν εις την ομοσπονδιακήν μορφήν πολιτεύματος. Αυτή θα επιτύχη τούτο παρά του Μεγαθύμου Βασιλέως των Βασιλέων Αλεξάνδρου, υπό της δόξης και των αρετών του οποίου πληρούται η οικουμένη σύμπασα. Η ενταύθα αποστολή μου πλησιάζει προς το τέλος της και ελπίζω ότι θα περατωθή επιτυχώς. Λυπούμαι αισθανόμενος τον εαυτόν μου σωματικώς μεν παρόντα ενταύθα, ψυ-

χικώς και πνευματικώς δε συνεχώς ευρισκόμενον, και νυν πλέον ή ποτέ, εν μέσω των συμπολιτών μου και εν ταις αγκάλαις της Πατρίδος.

Η υγεία μου είναι πολύ καλή. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

86

No 020

20 Aprile / 8 Maggio 1814

Jeri p(er) la via d’Italia Le ho spedito le mie nuove e quelle consolanti che riguardano la Patria. Oggi avendo occasione di scrivere all’ amico sig(no)r Minziakj, n(on) posso, nè voglio negligere, di dirle ancora una parola. Genova è ripristinata in Republica. E gli Inglesi ne promovono il ritorno... Percchè n(on) sarebbe altretanto di noi, e della nostra?... Che il Senato si faccia sentire; che spedisca al più presto una ben composta deputazione apresso gli Augusti Alleati.... E che dimandi l’ esecuzione del trattato 21 Marzo 1800. Dal canto mio feci, tutto quello che era fattibile da me p(er) facilitare e preparare questo felice ritorno. Ho chiesto giorni fa la permissione di portarmi io stesso ai piedi dell’ Imperatore, p(er) implorare la Sua gracia e la Sua prottezione p(er) noi. Aspetto con impacienza le risposte. Anteriormente avevo dato a S.M. I(mperiale) più d’ una memoria concernente le cose nostre. Non ho quindi rimorsi.

La mia commissione mi prometta qualche risultato. La più gran parte ed almeno la più essenziale è finita. Li Stati Elvetici si sono confederati seguendo il sistema che loro è stato confidenzialmente proposto da me, e dai miei colleghi... Questa commissione finita, so che ne avrò un’ altra, ma ignoro quale. Nutro sempre la speranza di bacciarle fra non lungo tempo le mani.

Lo fò in ora e p(er) ora, p(er) iscritto.

Il f(iglio) Giovanni

Αρ. 020

26 Απριλίου / 8 Μαΐου 1814

Εχτές απέστειλα προς υμάς διά της οδού της Ιταλίας τας ειδήσεις μου

ως και εκείνας τας παρηγόρους ειδήσεις, αίτινες αφορώσιν εις την Πατρίδα. Σήμερον, ευρίσκων ευκαιρίαν διά να γράψω προς τον φίλον, κύριον Μιντσιάκην, δεν δύναμαι ουδ’ επιθυμώ να αμελήσω να γράψω και προς υμάς ολίγας εισέτι λέξεις. Η Γένουα απεκατεστάθη εις Δημοκρατίαν. Και οι Άγγλοι προστατεύουν την αποκατάστασιν αυτήν. Διατί δεν ήθελεν συμβή το αυτό ωσαύτως και δι’ ημάς και διά την Δημοκρατίαν ημών;... Η Γερουσία ας κάμη γνωστήν την φωνήν της· ας αποστείλη το συντομώτερον μίαν καλώς απαρτισθείσαν αντιπροσωπείαν προς τους Σεβαστούς Συμμάχους, ήτις θα ικετεύση την εκτέλεσιν του συμφώνου της 21ης Μαρτίου 1800. Το κατ’ εμέ έπραξα, παν ό,τι ήτο πρακτέον διά να προετοιμάσω την ευτυχή αυτήν αποκατάστασιν. Πρό τινων ημερών εζήτησα την άδειαν όπως παρουσιασθώ εγώ ο ίδιος προ των ποδών του Αυτοκράτορος διά να ικετεύσω την Χάριν Του και την Προστασίαν Του δι’ ημάς. Αναμένω μετ’ αδημονίας τας απαντήσεις. Προηγουμένως είχον επιδώσει προς την Αυτού Μεγαλειότητα τον Αυτοκράτορα, πλέον του ενός υπομνήματα, περιέχοντα τας υποθέσεις ημών. Δεν έχω όθεν τύψεις.

Η αποστολή μου μοι υπόσχεται κάποιο αποτέλεσμα. Το μεγαλύτερον και άλλωστε ουσιαστικώτερον μέρος ετελείωσεν. Τα Ελβετικά Κράτη είναι ομοσπονδιακά, ακολουθούντα το σύστημα, όπερ εμπιστευτικώς προετάθη υπ’ εμού και των συνεργατών μου... Της αποστολής ταύτης περατωθείσης γνωρίζω ότι θα μοι αναθέσουν ετέραν, αλλ’ αγνοώ οποίαν. Τρέφω πάντοτε την ελπίδα να ασπασθώ, όχι έπειτα από πολύν χρόνον, τας χείρας υμών. Επί του παρόντος πράττω τούτο γραπτώς.

Ο υιός Ιωάννης

87

No 011

Zurigo, 8/20 Maggio 1814

Sig(no)r Padre. Le ho scritto per la via di Patrasso giorni fa. Questa la indirizzo a Naranzi (p)er) la via di Venezia. Le comunicazioni devono essere aperte. E quindi arriverà prontamente. Sua Maestà viene di ordinarmi per un corriere che è partito il 14 da Parigi, di trasferimi immediatamente in quella capitale. Gli affari di questo paese, i nostri forse determinano questa nuova testimonianza della benevolenza di Sua Maestà. Parto fra due ore; e parmi che il mio allontanamento dalla Svizzera non sarà per essere di lunga durata Sua Maestà non restando a Parigi che pochi giorni ancora. Ritornerò quindi probabil-

mente qui p(er) dar termine alla mia commissione, la quale non può oltrapassare1 a quello che io penso al di là del mese di Agosto. Questa finita non so quello che l’ Imperatoli farà di me... Se i miei voti possono essere esauditi, spero di potere giovare ai patrj interessi, di venire quando prima in socorso della famiglia, e di non tardare molto di venire io stesso a baciarle le mani. Dio lo voglia?... o pianto e piango la morte del povero Vittorio... La Sua lettera del 9/21 Xmbre 029 mi è arrivata da Parigi col corriere che mi ordina di partire. È la lettera che mi porta questa funestra notizia... Non ne parliamo. Bacio le mani alli genitori. Abbracio f(rate)llj e sorelle, e cognati, et nipoti. Imploro sempre la benedizione del sacromonaco Simeone.

Il fig(lio) Giovanni

Αρ. 011

Ζυρίχη, 8/20 Μαΐου 1814

Σεβαστέ Πατέρα. Προ ημερών σας έγραψα μέσω της οδού των Πατρών. Την παρούσαν διευθύνω προς τον Ναράντζην μέσω της οδού της Βενετίας. Αι επικοινωνίαι οφείλουν να είναι ελεύθεραι. Αφιχθήσεται όθεν εγκαίρως. Η Αυτού Μεγαλειότης διέταξεν εμέ δι’ ενός ταχυδρόμου, όστις ανεχώρησεν εκ Παρισίων την 14ην του μηνός, να μεταβώ αμέσως εις εκείνην την πρωτεύουσαν. Αι υποθέσεις της χώρας αυτής, πιθανώς και αι ημέτεραι, καθορίζουν αυτήν την νέαν μαρτυρίαν ευμενείας της Αυτού Μεγαλειότητος προς εμέ. Αναχωρώ εντός δύο ωρών, έχω δε την εντύπωσιν ότι η απομάκρυνσίς μου από την Ελβετίαν δεν θα διαρκέση επί πολύ καθ’ όσον η Αυτού Μεγαλειότης δεν θα παραμείνη εις Παρισίους παρά δι’ ολίγας εισέτι ημέρας. Θα επιστρέφω όθεν, πιθανώς ενταύθα διά να εκπληρώσω την αποστολήν μου, ήτις δεν δύναται να παραταθή πέραν εκείνου, το οποίον εγώ σκέπτομαι, τουτέστιν πέραν του μηνός Αυγούστου. Περατωθείσης αυτής της αποστολής δεν γνωρίζω εκείνο, όπερ ο Αυτοκράτωρ θα πράξη δι’ εμέ... Εάν αι ευχαί μου δυνηθούν να εισακουσθώσιν, ελπίζω ότι θα δυνηθώ να συντρέξω εις τας πατρίους υποθέσεις, να έλθω εις αρωγήν της οικογενείας, το ταχύτερον δυνατόν, και να μη βραδύνω· επί μακράν να έλθω διά να ασπασθώ εγώ ο ίδιος τας χείρας υμών. Ο Θεός θα θελήση τούτο;... Έκλαυσα και κλαίω διά τον θάνατον του δυστυχούς Βίκτωρος... Η επιστολή υμών υπ’ αριθ. 029 της 9 / 21 Δεκεμβρίου έφθασεν εις τας χείρας μου εκ Παρισίων μετά του ταχυδρόμου, όστις μοι

1. Πιθανή ανάγνωση.

παρήγγειλεν να αναχωρήσω. Είναι η επιστολή, ήτις μου μεταφέρει αυτήν την θλιβεράν είδησιν... Ας μη ομιλώμεν περί τούτου. Ασπάζομαι τας χείρας των γονέων. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι πάντοτε την ευλογίαν του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

88

Senza numero

Parigi, li 8 Giungo 1814

L’ Imperatore mi fece qui arrivare da Zurigo. Sua Maestà avendo degnato della sua approvazione l’opera mia mi colmò nuovamente delle sue grazia accordandomi la croce di S(anto) Vladimir della 2a classe. Prima di partire p(er) Londra mi ordinò di ritornare in Svizzera, e di essere pronto p(er) raggiungere Sua Maestà aVienna lorcchè1 Ella ivi sarà arrivata. Per questo parto dimani p(er) Zurigo, e là aspetterò gli avisi del ritorno di Sua Maesta sul Continente. Delle Cose nostre Patrie osai intratenere l’ Imperatore. Mi promise di occuparsene a Vienna. So che intanto il paese respira e comincia a vivere... Uopo è assicurargli giorni di riposo e di felicità p(er) l’ avenire. Sarebbe quindi urgente misura che le Isole nostre senza perder tempo destinassero un deputato il quale fosse autorizzato di trattare degli interessi Patrj apresso del Congresso, che si terrà a Vienna, e nel quale si decideranno le più importanti questioni. Io verrei ben volentieri in soccorso di questo deputato. Ma io non potrei in nessun caso fungere officiali mansioni in nome delle Isole. A Vienna spero di metter in qualche sesto le cose mie particolari, et da tale riordinamento potrà risultare la p(er) me grata possibilità di far tenere prontamente qualche pecuniario ajuto alla famiglia. Teotockj Emanuele è qui. Gli feci ottenere un udienza. L’ Imperatore lo a colmato di testimonianze di benevolenza. Sua Maestà ne conserva molta p(er) noi.

φ.1v / Va il quindicessimo giorno che sono in questa capitale. L’Imperatore è partito avanti jori, e la Sua Cancelleria jeri soltanto. Sempre occupato o appena avuto il tempo di correr rapidamente il paese, e le varie instituzioni, p(er) avere almeno un’ idea. Lascio Parigi senza provare nessuna pena. Troppo rumore. Troppa dissipazione... Parmi un po-

1. αρχ. τύπος αντί allorchè.

polo immenso fuori di seno p(er) ebrezza di piacere, o p(er) ebrezza naturale. Non fa quindi il fatto mio... Queste poche righe le arriveranno pel canale del nostro amico Naranzi—Abbraccio f(rate)llj e sorelle, e cognati e nipoti. Imploro sempre la benedizione dei genitori, e le preci del sacromonaco nostro Simeone.

Il figlio Giovanni

Άνευ αριθμού

Παρίσιoι, 8 Ιουνίου 1814

Ο Αυτοκράτωρ διέταξεν εμέ να έλθω εδώ από την Ζυρίχη. Η Αυτού Μεγαλειότης, τιμών διά της επιδοκιμασίας Αυτού το έργον μου, υπερεπλήρωσεν εμέ, εκ νέου, διά της ευνοίας του απονέμων εις εμέ τον Σταυρόν του Αγίου Βλαδιμήρου της 2ας Τάξεως. Πριν αναχωρήση διά το Λονδίνον με διέταξεν όπως επιστρέψω εις την Ελβετίαν και να είμαι έτοιμος διά να τρέξω εις συνάντησιν της Αυτού Μεγαλειότητος εις την Βιέννην, όταν Αυτή θα αφιχθή εκεί. Διά τούτο αναχωρώ αύριον διά την Ζυρίχην, και εκεί θα αναμένω τας ειδήσεις της επιστροφής της Αυτού Μεγαλειότητος εις την Ευρώπην. Περί των ημετέρων πατρίων υποθέσεων ετόλμησα να συνομιλήσω μετά του Αυτοκράτορος. Μοι υπεσχέθη ότι θα ασχοληθή μετ’ αυτών εις την Βιέννην. Γνωρίζω εν τω μεταξύ ότι η Πατρίς αναπνέει και αρχίζει να ζη... Είναι αναγκαίον όπως εξασφαλίσωμεν δι’ αυτήν ημέρας ηρεμίας και ευτυχίας εν τω μέλλοντι. Θα ήτο όθεν, επείγον μέτρον όπως αι Νήσοι ημών, άνευ χρονοτριβής διορίσουν έναν αντιπρόσωπον, όστις θα ήτο εξουσιοδοτημένος να διαπραγματευθή διά τας πατρίους υποθέσεις εις το Συνέδριον, το οποίον θα λάβη χώραν εις την Βιέννην και εν τω οποίω θα αποφασισθώσιν τα πλέον σπουδαία ζητήματα. Εγώ μετά μεγάλης ευχαριστήσεως ήθελον συνδράμη αυτόν τον αντιπρόσωπον. Αλλ’ εγώ δεν θα ηδυνάμην κατ’ ουδένα τρόπον όπως αναλάβω επισήμους λειτουργίας εν ονόματι των Νήσων. Εις την Βιέννην ελπίζω ότι θα διευθετήσω τας προσωπικάς μου υποθέσεις, και εκ της διευθετήσεως αυτής δύναται να προκύψη η εις εμέ ευχάριστος δυνατότης να αποστείλω χρηματικήν τινα αρωγήν εις την οικογένειαν. Ο Εμμανουήλ Θεοτόκης ευρίσκεται εδώ. Επέτυχα υπέρ αυτού μίαν ακρόασιν. Ο Αυτοκράτωρ υπερεπλήρωσεν αυτόν διά μαρτυριών ευμενείας. Η Αυτού Μεγαλειότης διατηρεί μεγάλην ευμένειαν δι’ ημάς.

φ. 1v / Είναι η δεκάτη πέμπτη ημέρα της παραμονής μου εις αυτήν την πρωτεύουσαν. Ο Αυτοκράτωρ ανεχώρησεν προχθές και η Γραμματεία Αυτού

μόλις εχθές. Είμαι πάντοτε απασχολημένος ή μετά βίας ευρίσκω τον χρόνον όπως περιέλθω ταχέως την πόλιν και τα διάφορα ιδρύματα διά να λάβω μίαν ιδέαν. Αναχωρώ εκ Παρισίων χωρίς να αισθάνωμαι ουδεμίαν λύπην διά τούτο. Πολύς θόρυβος. Μεγάλη σπατάλη... Μου φαίνεται ένας λαός υπερμέτρως ασύνετος ένεκα της μέθης των ηδονών ή ένεκα φυσικής μέθης. Δεν αρμόζει όθεν, εις τον χαρακτήρα μου... αυταί γραμμαί αφιχθήσονται υμίν μέσω του φίλου ημών Ναράντζη... Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι πάντοτε την ευλογίαν των γονέων και τας δεήσεις του ιερομονάχου ημών Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

89

No 12

Zurigo, 13/25 Giugno 1814

Le ho scritto da Parigi senza numero. Sono adesso qui di ritorno in buona salute, e contentis(si)mo del mio viaggio e dei risultati. Sua Maestà a gradito le testimonianze di soddisfazione, e di gratitudine che la Dieta Helvetica fece manifestare a S.M. sul mio ministero, per mezzo di una deputaz(io)ne e di una lettera (di cui le spedirò copia). Degnò quindi di onorarmi della Crose di S(anto) Vladimiro della seconda classe. Mi autorizzò di ragiungere la Sua Corte in Germania od a Vienna, ove forse si trateranno eziandio gli affari nostri. Come Le ho scritto da Parigi, a Vienna soltanto potrò dar opera a qualche misura per venire in soccorso della famiglia. Un poco di pacienza e tutto andrà a dovere. Scrivo a Viaro sulle cose patrie. La posta va partire e non posso dilungarmi. Saluti a tutti quanti.

Il figlio Giovanni

Αρ. 012

Ζυρίχη, 13/25 Ιουνίου 1814

Σας έγραψα εκ Παρισίων μίαν άνευ αριθμού επιστολήν. Ευρίσκομαι νυν ενταύθα, επανελθών εν καλή υγεία και τα μάλα ευχαριστημένος διά

το ταξίδιόν μου και τα αποτελέσματα. Η Αυτού Μεγαλειότης εδέχθη ευχαρίστως τας μαρτυρίας ικανοποιήσεως και ευγνωμοσύνης, άτινας η Ελβετική Δίαιτα εξεδήλωσεν προς την Α.Μ. διά τας υπηρεσίας μου, μέσω αντιπροσωπείας και μιας επιστολής (της οποίας θα αποστείλω προς υμάς αντίγραφον). Ηυδόκησεν όθεν, όπως τιμήση εμέ διά του Σταυρού του Αγίου Βλαδιμήρου της δευτέρας τάξεως. Με διέταξεν να μεταβώ εις την Αυλήν Αυτού, εν τη Γερμανία, ή εν τη Βιέννη, ένθα πιθανώς, θα διαπραγματευθώσιν ωσαύτως και περί των υποθέσεων ημών. Καθώς έγραψα προς υμάς εκ Παρισίων, μόνον εις την Βιέννην θα δυνηθώ να λάβω κάποιο μέτρον ώστε να έλθω εις βοήθειαν της οικογενείας. Ολίγη υπομονή και τα πάντα θα εξελιχθώσιν κατά το πρέπον. Γράφω εις τον Βιάρον περί των υποθέσεων της πατρίδος. Το ταχυδρομείον ετοιμάζεται να αναχωρήση και δεν δύναμαι να επεκταθώ. Χαιρετισμούς προς άπαντας.

Ο υιός Ιωάννης

90

No 013

Zurigo, 4/16 Luglio 1814

Viaro le communicherà la risposta che indirizzo oggi al Senato. Spero che essa meriterà la di lei approvazione. Non entrarò in detagli ulteriori su di questo avendo anco in particolare dato alcuni rischiarimenti a Viaro, che Ella sarà in grado di conoscere e spero di approvare.

Il ritardo messo al Congresso di Vienna, è causato esenzialmente dal desiderio di S.M. l’I(imperatore) Alessandro di trovarsi a Pietroburgo nel momento della festa di S.M. l’ Imperatrice Madre che arriva il 28 Luglio V(ecchio) S(tile). E dall’ altra Lord Caslereagh occupato degli affari del parlamento non potendo rendersi a Vienna p(ri)ma del mese di Ottobre, pare che sieno i due veri motivi di tale ritardo, che ne dicano gli oziosi, ed i fabbricatori di nuove politiche,

Non sapendo più se S.M. mi permetterà per l’ epoca designata di essere a Vienna sarà da qui che cercherò di prendere delle misure par farle arrivare in autuno qualche soccorso pecuniario. Scrissi a tal effetto ed attendo incessantemente le risposte.

Abbiamo qui un nuovo collega nel nostro lavoro diplomatico. Questi è il s(igno)r Canning, Ministro di Inghilterra quello stesso che fu ultimamente incaricato di affari a Constantinopoli. Gli ostacoli sopravenu-

ti alla fine dell’ organizaz(io)ne della Svizzera Sembrano appianarsi, e spero che p(er) l’ epoca del Congresso tutto sarà finito.

φ.1v / Un ministro di Francia, il s(igno)r Conte Talleyrand nipote del p(ri)mo Ministro attuale, va pure ad arrivarci qui per travagliare con noi.

La mia salute è buona, quantunque il som(m)o travaglio della missione, mi facia un poco risentire l’ estate. Sono sempre li stessi piccioli incomodi che nell’ estate sofrivo a Corfù. Vale a dire espulsioni, e disordini billiosi. Mi propongo di prendre dei bagni a quattro leghe di Zurigo, e ci andrò alla fine del mese. Bisogna far provisione di salute per l’ inverno.

Le scriverò più a lungo colla posta ventura non avendone p(er) questo il tempo necessario.

Baccio le mani alla s(ignor)a madre. Saluto tutti. Abracio f(rate)llj e sorelle ed imploro sempre le preci del sacromonaco Simeone, et la benedizione dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 013

Ζυρίχη, 4/16 Ιουλίου 1814

Ο Βιάρος θα ανακοινώση υμίν την απάντησιν, την οποίαν απευθύνω σήμερον προς την Γερουσίαν. Ελπίζω ότι αυτή θα τύχη της επιδοκιμασίας υμών. Δεν θα εισέλθω εις συμπληρωματικάς λεπτομερείας επί τούτου, έχων παράσχει ιδιαιτέρας τινάς διευκρινίσεις εις τον Βιάρον, ων υμείς θα δυνηθήτε να λάβητε γνώσιν και ελπίζω να επιδοκιμάσητε.

Η καθυστέρησις της ενάρξεως του Συνεδρίου της Βιέννης έχει την αιτίαν κυρίως εις την επιθυμίαν της Α.Μ. του Αυτοκράτορος Αλεξάνδρου να ευρίσκηται εν Πετρουπόλει κατά την ημέραν της εορτής της Α.Μ. της Αυτοκρατείρας Μητρός, ήτις είναι εις τας 28 Ιουλίου κατά το παλαιόν ημερολόγιον. Αφ’ ετέρου ο Λόρδος Κάστλερεη, απασχολημένος διά των υποθέσεων του Κοινοβουλίου και μη δυνάμενος να μεταβή εις την Βιέννην προ του μηνός Οκτωβρίου, φαίνονται ότι είναι αι δύο αληθείς αιτίαι της τοιαύτης καθυστερήσεως, παρά τα όσα λέγουσιν οι αργόσχολοι και οι επινοηταί νέων πολιτικών κατευθύνσεων.

Μη γνωρίζων εισέτι εάν η Α.Μ. θα μοι επιτρέψη να ευρεθώ εις την Βιέννην κατά την προσδιορισθείσαν εποχήν, θα επιζητήσω όπως λάβω εντεύθεν τα μέτρα διά να περιέλθη υμίν οικονομική τις βοήθεια κατά το φθινόπωρον. Έγραψα διά το ζήτημα τούτο και αναμένω συνεχώς απαντήσεις.

Έχομεν ενταύθα έναν νέον συναδελφον εις την διπλωματικήν ημίν εργασίαν. Ούτος είναι ο κύριος Κάννιγκ, Υπουργός της Αγγλίας, ο ίδιος, όστις ήτο επ’ εσχάτως επιφορτισμένος δι’ υποθέσεων εν Κωνσταντινουπόλει. Τα ανακύψαντα κατά το τέλος της πολιτικής οργανώσεως της Ελβετίας εμπόδια εμφανίζονται εξομαλυνόμενα και ελπίζω ότι κατά την περίοδον φ.1v του Συνεδρίου τα πάντα θα έχουν περατωθή. / Είς Υπουργός της Γαλλίας, ο Κόμης κύριος Ταλλεϋράνδος, ανεψιός του εν ενεργεία πρωθυπουργού, πρόκειται να αφιχθή ωσαύτως ενταύθα διά να συνεργασθή μεθ’ ημών.

Η υγεία μου είναι καλή, μολονότι η πολλή εργασία της αποστολής μου συντελεί ώστε να υποφέρω ολίγον κατά το θέρος. Πρόκειται πάντοτε διά τας αυτάς ελαφράς ενοχλήσεις, εξ ων υπέφερον και εν Κερκύρα κατά το θέρος. Τουτέστιν εκκρίσεις και ανωμαλίαι της χολής. Προυτίθεμαι να κάμω λουτρά εις τοποθεσίαν ευρισκομένην τέσσαρας λεύγας μακράν της Ζυρίχης, όπου θα μεταβώ κατά το τέλος του μηνός. Οφείλομεν να προνοώμεν διά την κατά τον χειμώνα υγείαν ημών.

Θα γράψω προς υμάς εκτενέστερον διά του προσεχούς ταχυδρομείου, μη διαθέτουν τον απαιτούμενον χρόνον προς το παρόν.

Ασπάζομαι τας χείρας της σεβαστής μητρός. Χαιρετώ πάντας. Εναγκαλίζομαι αδελφάς και αδελφούς, και επικαλούμαι πάντοτε τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος και την ευλογίαν των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

91

No 014

Zurigo, 18/30 Luglio 1814

L’ amico Minziakj Le farà tenere la presente. Essa la accompagna 500 cinquecento zecchini di Ollanda, unica somma della qualle posso disponere, e che si è il frutto dei piccioli risparmj che ho potuto fare sui miei appuntamenti durante la campagna passata. Fò questo tenue omaggio ai bisogni della famiglia. E farei di più se lo potessi. Quando saprò definitivamente del destino della Patria nostra, e del mio, potrò meglio determinare quel poco ajuto che mi sarà dato di contribuire al miglior andamento delle cose nostre domestiche. Su di questo saprò dirle più positivamente la mia possibilità dopo il mese di Ottobre.

La prego dei saluti miei cordiali a tutti quanti. Abbracio f(rate)llj e sorelle, e cognati, e nipoti. Imploro la benedizione dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 014

Ζυρίχη, 18/30 Ιουλίου 1814

Ο φίλος Μιντσιάκης θα μεταβίβαση υμίν την παρούσαν. Την επιστολήν συνοδεύουν 500, πεντακόσια, τζεκίνια της Ολλανδίας, το μόνον ποσόν, όπερ δύναμαι να διαθέσω και το οποίον είναι καρπός των μικρών οικονομιών, άτινας ηδυνήθην να κάμω επί των αποδοχών μου κατά την διάρκεια της παρελθούσης περιόδου. Κάμω το μικρόν τούτο δώρον διά τας ανάγκας της οικογενείας. Ήθελον δε πράξει περισσότερα εάν ηδυνάμην. Όταν θα γνωρίζω οριστικώς την τύχην της Πατρίδος ημών και την ιδικήν μου, θα δυνηθώ καλύτερον να προσδιορίσω εκείνην την μικράν βοήθειαν, την οποίαν θα δύναμαι να διαθέτω διά την καλυτέραν πορείαν των οικογενειακών ημών υποθέσεων... Επί τούτου θα δύναμαι να ανακοινώσω υμίν, θετικότερον τας δυνατότητάς μου μετά τον μήνα Οκτώβριον.

Παρακαλώ υμάς διά τους πλέον εγκαρδίους χαιρετισμούς μου προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

92

No 015 Zurigo, 18/30 Luglio 1814

Il congresso di Vienna essendo stato rimesso al mese di Ottobre, ed avendo ricevuto l’ ordine di qui restare sino a tal epoca, ho pensato che sarebbe tropo farle aspettare un qualche soccorso da parte mia fino a tanto che io posso metter in regola i conti miei sin qui disordinatissimi. Sapendo di avere a tutta mia disposizione un fondo di 500 zecchini di Ollanda, a Petersburgo ho quindi scritto al mio corrispondente di rimetterli senza perdita di tempo all’ amico signor Minziakj, affinchè esso possa farle avere tal somma nei modi che ella gli perscriverà. Se il corriere non sarà ritardato quest’ arriverà a Pietroburgo alla fine del venturo mese, spero quindi che in Settembre ella potrà fare uso di tenue suffragio che io posso darle per ora. Avrei fatto di più, se di più avessi potuto... Questo residuo è il frutto dei risparmj fatti dai miei appuntamenti nel corso della campagna passata. Quando saprò definitivamente del posto che piacerà a S.M. di accordarmi, potrò dirle quell’ annuo ajuto potrei dare alla famiglia. Vorrei peraltro

che esso fosse impiegato allo ristauro ed all’ amigliorazione della casa paterna, se delle convenienze più urgenti non ne dimandassero altro impiego... Su di questo articolo parleremo ancora, e spero poterle dare delle consolanti nuove. Delle cose patrie non dirò nulla con questa occasione. Ho fatto tutto quello che poteva dipendere da me. Resta che i nostri facino dal conto loro. Spero che la deputazione che ho proposto al Senato sarà destinata a tempo opportuno, onde arrivi a Vienna, pel mese di Ottobre. Ci sarò io pure. I soliti saluti, a tutti quanti. Abbraccio f(rate)llj e sorelle, e cognati e nipoti. Imploro la benedizione dei genitori et del sacromonaco Simeone.

Il figlio Giovanni

Αρ. 015

Ζυρίχη, 18/30 Ιουλίου 1814

Επειδή το Συνέδριον της Βιέννης ανεβλήθη διά τον μήνα Οκτώβριον και επειδή εγώ έχω λάβει την διαταγήν όπως παραμείνω ενταύθα έως την εποχήν εκείνην, εσκέφθην ότι θα ήτο πολύ να αναμένητε βοήθειάν τινα εκ μέρους μου μέχρις ότου δυνηθώ να διευθετήσω τας έως σήμερον ακαταστάτους υποθέσεις μου. Γνωρίζων δε ότι είχα εις πλήρη διάθεσίν μου, εν Πετρουπόλει, έν κεφάλαιον εκ 500 Ολλανδικών τζεκινίων, έγραψα εις τον ανταποκριτήν μου να μεταβιβάση τούτο, άνευ χρονοτριβής, εις τον φίλον Μιντσιάκην, διά να δυνηθή ούτος, διά του τρόπου, ον υμείς θέλετε προκρίνη, να αποστείλη υμίν τούτο. Εάν δεν ήθελεν καθυστερήση το ταχυδρομείον η εντολή αυτή θα φθάση εις την Πετρούπολιν κατά τα τέλη του προσεχούς μηνός· ελπίζω όθεν, ότι κατά τον Σεπτέμβριον θα δυνηθήτε να κάμητε χρήσιν του μικρού τούτου βοηθήματος, όπερ δύναμαι να προσφέρω υμίν επί του παρόντος. Θα έπραττον περισσότερα, εάν ηδυνάμην να διαθέσω περισσότερα. Το υπόλοιπον τούτο, είναι το αποτέλεσμα των οικονομιών, ας ηδυνήθην να κάμω επί των αποδοχών μου κατά την διάρκειαν της παρελθούσης περιόδου. Όταν θα γνωρίζω οριστικώς την θέσιν, την οποίαν θα ευαρεστηθή να μοι παράσχη η Α.Μ., θα δυνηθώ να σας ανακοινώσω διά την ετησίαν βοήθειαν, την οποίαν θα δύναμαι να προσφέρω εις την οικογένειαν, θα ήθελον δε, όπως το ποσόν τούτο διατεθή διά την επιδιόρθωσιν και βελτίωσιν της πατρικής οικίας, εάν άλλαι πλέον επείγουσαι περιστάσεις, δεν ήθελον απαιτήση διαφορετικήν διάθεσιν των χρημάτων. Επί του θέματος τούτου θα ομιλήσωμεν εκ νέου και ελπίζω ότι θα δυνηθώ να ανακοινώσω υμίν παρηγόρους ειδήσεις. Περί των πατρίων υποθέσεων δεν θα ειπώ τίποτε διά

της ευκαιρίας ταύτης. Έπραξα παν ό,τι εξηρτάτο εξ εμού. Υπολείπεται, όπως πράξωσιν και οι συμπολίται ημών το ιδικόν των καθήκον. Ελπίζω ότι η αντιπροσωπεία, ην επρότεινα εις την Γερουσίαν, θα ορισθή εγκαίρως διά να αφιχθή εις Βιέννην κατά τον μήνα Οκτώβριον. Θα μεταβώ και εγώ ωσαύτως. Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων και του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

93

No 019 Zurigo, 4/16 Agosto 1814

Il numero precedente per la via d’ Italia Le porta l’avviso delle disposizioni che ho dato affincchè ella riceva pel venturo mese di Settembre 500 zecchini di Ollanda, come ella lo ha desiderato per mettere un miglior ordine alle cose domestiche. Scrissi a Minziakj che deve farle pervenire questa somma per la via di Trieste, onde dei grandi ritardi non attraversino questa misura. Essa è tutto quello che era ed è in poter mio di fare, p(er) un seguito delle picciole economie della campagna passata... Quando potrò d’avantaggio lo farò con tutto il cuore, n(on) desiderando nulla di più quanto essere agradevole ai genitori ed alla famiglia. Vorrei essere ad’ essi più utile in cose di più alto prezzo... Farò tutto quello che può dipendere da me p(er) ragiungere un tanto scopo. E spero che tutti renderanno un giorno giustizia.... Scrivo a Viaro intorno ai figli della Stellina. Gli propongo di mandarli p(er) la via di Trieste a Vienna ove spero di esserci pel mese di Ottobre... Potrò allora collocarli io stesso in un instituto. E quanto abbino colà appresso il tedesco ed il greco ben bene, li farò girare e perfezionare in Svizzera. Vi è un instituto connosciuto in Europa sotto il nome di Hostig1e1 ove si trovano i figli del Principe Wide, e di altri molti personali distinti dell’ Europa. Là restando due anni i giovani Pollila si faranno alla più perfetta morale, ed alle scienze utili, agricoltura, commercio, arte militare, e tutto quello che potranno desiderare. La spesa n(on) è grande, con 400 o 500 zecchini all’ anno e nulla più, per tutti due.Ritorneranno allora in Patria, e saranno l’ornamento e la gloria della loro famiglia e della Patria. Prima di tutto però bisogna che resti-

1. Πιθανή ανάγνωση.

no a Vienna. Senza sapere il tedesco ed il greco bene, senza averne una certa età, in cui si può far a meno di chiesa, senza perdere la propria φ.1v religione, n(on) consiglierò giammai che si / collochino in un instituto ove si prattica la religione protestante... Se Polillà mi avesse ascoltato quattro unni fa, Nane sarebbe a quest’ ora un’ uomo fatto. Il picciolo Benakj è già sortito dai paggi. È all’ armala. Si conduce a meraviglia, e sarà presto connosciuto come un militare distinto. Non voglio fare dei figli di Polii à due soldati... Voglio farli due buoni ed utili cittadini del loro paese, li se le circostanze lo esigono, porteran(n)o le armi con distinzione sia al servizio della loro Patria, che a quello di un principe straniere. La prego di dire tutto questo alla Stella ed al Spiro, e decidono una volta.

Se io n(on) fossi a Vienna n(on) importa. Non hanno che scrivermi, e ci sarà là un’ altro me stesso, che si incaricherà di tutto. All’ epoca in cui viviamo bisogna ai nostri un educazione non Italiana. Il nostro paese difficilmente ritornerà alle sue antiche relazioni Veneziane. Le potenze del Nord prendono negli affari Europei una preponderanza visibile. Bisogna dunque dare ai giovani figli, una educazione propria ai tempi nei quali viviamo.

Ho scritto colle precedenti mie quanto agli affari patrj. Sarebbe inutile ritornare su di questo sogetto.

Abbraccio f(rate)llj e sorelle, e cognati, e nipoti.

Imploro la benedizione dei genitori, e quella del sacromonaco nostro.

Il figlio Giovanni

Αρ. 016

Ζυρίχη, 4/16 Αυγούστου 1814

Η προηγουμένη, μέσω της οδού της Ιταλίας, επιστολή παρέχει υμίν την είδησιν των εντολών, τας οποίας έδωσα, ίνα λάβητε κατά τον προσεχή μήνα Σεπτέμβριον, 500 τζεκίνια της Ολλανδίας, κατά την επιθυμίαν υμών, ίνα διευθετήσητε κατά τον καλύτερον τρόπον τας υποθέσεις της οικογενείας. Έγραψα εις τον Μιντσιάκην, όστις οφείλει να ενεργήση, ώστε να λάβητε το ποσόν τούτο διά της οδού της Τεργέστης, ώστε να μη γνωρίση μεγάλας καθυστερήσεις η εκτέλεσις της αποφάσεως ταύτης. Το ποσόν τούτο είναι παν ό,τι ήτο και είναι δυνατόν να πράξω, αποτέλεσμα των

μικρών οικονομιών μου κατά την διάρκειαν της παρελθούσης περιόδου... Όταν θα δύναμαι να προσφέρω περισσότερα, θα πράξω τούτο εξ όλης της καρδίας μου, ουδέν επιθυμών περισσότερον παρά να είμαι ευχάριστος εις τους γονείς και εις την οικογένειαν. Θα επεθύμουν να είμαι περισσότερον επωφελής δι’ αυτούς και διά πράγματα μεγαλυτέρας αξίας... Θα πράξω παν ό,τι εξαρτάται εξ εμού διά να επιτύχω τον σκοπόν τούτον. Ελπίζω δε ότι πάντες ημέραν τινά, θα δικαιώσουν εμέ... Γράφω εις τον Βιάρον σχετικώς προς τους υιούς της Στελλίνας. Προτείνω εις αυτόν να αποστείλη τούτους, διά της οδού της Τεργέστης, εις την Βιέννην, όπου ελπίζω να ευρίσκωμαι κατά τον μήνα Οκτώβριον... Θα δυνηθώ όθεν, να εγκαταστήσω αυτούς εις ένα ίδρυμα. Και όταν εις αυτό θα έχουν εκμάθει την Γερμανικήν και την Ελληνικήν καλώς, θα επαναφέρω αυτούς εις την Ελβετίαν διά να τελοιοποιήσουν τας σπουδάς των. Υπάρχει ένα Ινστιτούτον γνωστόν εν τη Ευρώπη υπό την ονομασίαν Hostigle όπου ευρίσκονται τα τέκνα του Πρίγκιπος Wide και ετέρων πολλών διασήμων προσωπικοτήτων της Ευρώπης. Εκεί παραμένοντες επί δύο έτη οι νεαροί Πολυλά θα καταστώσιν ηθικώτεροι και χρήσιμοι εις τας επιστήμας, την γεωργίαν, το εμπόριον, την στρατιωτικήν τέχνην και εις ο,τιδήποτε ήθελον επιθυμήση. Η δαπάνη δεν είναι μεγάλη, 400 ή 500 τζεκίνια ετησίως δι’ αμφοτέρους. Θα επιστρέψουν όθεν, εις την πατρίδα και θα είναι το εγκαλώπισμα και η δόξα της οικογενείας και της πατρίδος των. Προηγουμένως όμως πρέπει να παραμείνωσιν εις την Βιέννην. Άνευ της καλής γνώσεως της Γερμανικής και της Ελληνικής, χωρίς να έχουν φθάσει εις ηλικίαν τινά, εν η είναι δυνατόν να στερήται τις της εκκλησίας χωρίς να χάνη την πίστιν φ.1v του δεν θα συνεβούλευον ποτέ να / εγκατασταθούν εις ένα Ινστιτούτον, όπου ασκείται η θρησκεία των Διαμαρτυρομένων... Εάν ο Πολυλάς είχε ακούσει εμέ προ τεσσάρων ετών ο Νάνε θα ήτο κατά την εποχήν αυτήν είς διαμορφωμένος ανήρ. Ο μικρός Μπενάκης επεράτωσεν ήδη το στάδιον των Ακολούθων. Ευρίσκεται εις το στράτευμα. Εξελίσσεται θαυμασίως και ταχέως θα καταστή γνωστός, ως ένας διακεκριμένος στρατιωτικός. Δεν επιθυμώ όπως οι υιοί του Πολυλά καταστώσιν δύο στρατιώται. Επιθυμώ να καταστήσω τούτους δύο χρηστούς και επωφελείς εις την πατρίδα των πολίτας. Εάν δε αι περιστάσεις το απαιτήσωσιν θα υπηρετήσωσιν και εις τον στρατόν και θα διακριθούν είτε εις την υπηρεσίαν της Πατρίδος των είτε εις την τοιαύτην ενός ξένου πρίγκιπος. Παρακαλώ υμάς, όπως ανακοινώσητε πάντα ταύτα εις την Στέλλαν και τον Σπύρον και ας αποφασίσωσιν οριστικώς.

Εάν εγώ δεν ευρεθώ εις την Βιέννην, τούτο δεν είναι σημαντικόν. Δεν έχουν αυτοί παρά να γράψωσιν προς εμέ και θα ευρεθή δι’ αυτούς είς έτερος εαυτός μου, όστις θα επιφορτισθή των πάντων. Κατά την εποχήν, εν η ζώμεν είναι αναγκαία διά τους ιδικούς μας η μη Ιταλική ανατροφή. Η πατρίς ημών δυσκόλως θα επιστρέψη υπό το καθεστώς των παλαιών Βε-

νετικών σχέσεων. Αι δυνάμεις του Βορρά αποκτούν εν ταις Ευρωπαϊκαίς υποθέσεσιν μίαν εξόφθαλμον επιρροήν. Οφείλομεν όθεν, να δίδωμεν εις τα νέα τέκνα μίαν ανατροφήν, αρμόζουσαν εις τους καιρούς, εν οις ζώμεν.

Εις τας προηγουμένας επιστολάς μου έγραψα σχετικώς προς τας υποθέσεις της πατρίδος. Θα ήτο ανώφελον όπως επανέλθω επί του θέματος τούτου.

Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς.

Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων και εκείνην του ιερομονάχου ημών.

Ο υιός Ιωάννης

94

No 017

Baden en Suisse, le 28 Août / 9 Septembre 1814

Ho qui ricevuto le due segnate 11/23 Luglio, senza numero. L’ una rimessa al s(igno)r Commissario Leseps, l’ altra al Generale Donzelot... anno avuto ambedue la bontà di accompagnarle di loro caratteri. E rispondendo mi sono fatto un dovere di testimoniare ad’ essi tutte le obligazioni nostre... Quando mi sia concesso di farlo con l’ opera non mi rifiuterò certamente Spero che ne saranno pienamente convinti.

Ho profitato dell’ aggiornamento della Dieia, e del Congresso per venire qui e passare alcuni giorni alla campagna, e prendere i bagni minerali. Ne sono contentissimo. Ci resterò ancora qualche giorno, e poi ritorno a Zurigo, p(er) aspettare là gli ordini dell’Imperatore... S.M. deve partire da Pietroburgo alla fine di Agosto nostro stile. Sarà quindi a Vienna verso la fine di Settembre N.S. L’ epoca del Congresso, come Le scrissi ancora vuol essere importantissima e decisiva pure p(er) gli affari nostri. Se non ci sarò colla persona farò arrivare a tempo e luogo quanto occore, affincchè n(on) si decida di noi senza di noi. Se ci sarò ... potrò essere più utile. In tutti i casi sarebbe opportunissimo che taluno dei nostri, là si fosse per agire più appertamente... Ho detto su di questo precedentemente, Ed è soverchio ripettere le cose dette.