Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄

divozioni. Quest.’ anno come fare?... Se il tempo, e le circostanze non permettono questo atto di riconciliazione colla Santa Chiesa, la coscienza può essere tranquilla, se ne sente il bisogno, e se desidera sinceramente l’ oportunità d’ adempiere a questo dovere.

Fra qualche giorno le scriverò più a lungo p(er) la via di Minziakj. Avrò un’ occasione assai vantagiosa percchè pronta. I miei abbracj ai f(rate)llj e sorelle, e cognati, e nipoti. Mille e mille saluti a tutti quanti. Baccio le mani ai genitori. Ed imploro la loro benedizione, e le preci del sacromonaco Simeone.

Il figlio Giovanni

Αρ. 003

10 / 22 Απριλίου 1813

Η παρούσα αποστέλλεται μέσω του κοινού φίλου ημών κυρίου Μπενάκη, όστις ευρίσκεται εις την Βιέννην και έρχεται συχνάκις διά των επιστολών του εις παραμυθίαν μου, παρέχων μοι ειδήσεις περί των οικείων μου, ουχί όμως και επιστολάς υμών, πράγμα το οποίον προξενεί εις εμέ μεγίστην θλίψιν. Έγραψα προς υμάς διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως πλέον της μιας επιστολάς και δεν αφίνω να διέλθη ευκαιρία διά να αποστείλω επιστολήν. Προτιμώ την διά της Ιταλίας οδόν. Περισσότερα δεν είναι δυνατά εκ μέρους μου. Η υγεία μου είναι πάντοτε καλή, πολύ καλή. Παραμένω δε πάντοτε ομοίως ευχαριστημένος διά την κατάστασιν μου εκ πάσης απόψεως. Αναμένω μετ’ ανυπομονησίας όμοιας απαντήσεις παρ’ υμών. Ο Μιντσιάκης, αφιχθείς εις την θέσιν αυτού, μοι γράφει επιστολήν υπό ημερομηνίαν του μηνός Δεκεμβρίου και μοι προσφέρει την μεσολάβησίν του διά να διευκολύνη την αλληλογραφίαν ημών. Το μέσον τούτο δύναται να αποβή χρησιμώτατον. Σήμερον είναι Μεγάλη Πέμπτη... Το παρελθόν έτος εξεπλήρωσα τα θρησκευτικά μου καθήκοντα εις την Βιέννην. Τί να πράξω κατά το τρέχον έτος;... Εάν ο καιρός και αι περιστάσεις δεν επιτρέπουν την πράξιν αυτήν, της συνδιαλλαγής προς την Αγίαν Εκκλησίαν, η συνείδησις δύναται να είναι ήσυχος εάν αισθάνηται την ανάγκην και ειλικρινώς επιθυμεί να εύρη δυνατότητα διά να εκτελέση το καθήκον τούτο.

Μετά τινας ημέρας θα γράψω προς ημάς διεξοδικώτερον διά της οδού του Μιντσιάκη. Θα έχω ευκαιρίαν επικοινωνίας πλεονεκτικήν καθ’ όσον θα είναι άμεσος. Τους εμούς εναγκαλισμούς προς τους αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Απείρους χαιρετισμούς προς άπαντας. Ασπάζομαι τας χείρας των γονέων. Και επικαλούμαι την ευλογίαν αυτών και τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

76

Senza numero

18/30 Maggio 1813

Sono in buona salute, e contento assai. Mi manca per esserlo compiutamente di ricevere di Lei nuove... Non ne ho da lunghissimo tempo· Queste poche parole le spedisco per la via d’ Italia, e spero che arriveranno in buon porto. Dio voglia accordarmi la grazia di essere in posizione di darle più sovente, e per una via più diretta delle mie nuove. I saluti a tutti quanti. Abbracio f(rate)llj e sorelle, e cognati, et nipoti, e zij e zie.

Il figlio Giovanni

Άνευ αριθμού

18/30 Μαΐου 1813

Είμαι πολύ καλά και αρκούντως ευχαριστημένος. Διά να είμαι πλήρως ευχαριστημένος πρέπει να λάβω τας ειδήσεις υμών... Δεν έχω αυτάς από μακροτάτου χρόνου. Αυτάς τας ολίγας λέξεις αποστέλλω υμίν διά της οδού της Ιταλίας και ελπίζω ότι θα αφιχθώσιν αισίως. Ο Θεός ας θελήση να μοι παράσχη την χάριν ώστε να ευρεθώ εις την θέσιν να δίδω υμίν συχνότερον και μέσω οδού τινος, πλέον αμέσου, τας ειδήσεις μου. Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς πάντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς και θείας και θείους.

Ο υιός Ιωάννης

77

No 005

29 Maggio/11 Giugno 1813

Ottima la mia salute. Sodisfacente al sommo la mia situazione in tutti i rapporti. Anco per le nuove testimonianze di benevolenza de miei superiori... Oltre il grado che ebbi l’ anno passato, in questo vengo di ricevere la croce di S(ant)o Vladimir della t(er)z(a) classe, decora-

zione che è in alla stima. Tutto promette ancora un migliore e più soddisfacente avenire. Ed ella sa in che cosa io lo fò consistere, poicchè n(on) saprei considerare fortuna quella che a me solo, solo, facesse del bene.

Ho ricevuto avanti jeri da Vienna pel canale di Stavro di Giovanni la Sua 014 del mese eli Ottobre dell’ anno passato. Ancoracchè di si antica data essa mi fece grandissimo piacere. Prego il Cielo di avere delle più recenti.

I miei saluti a tutti quanti. Baccio le mani alla sig(no)ra madre, e la prego di n(on) essere inquieta un solo istante sul conto mio ... Abbraccio f(rate)llj e sorelle, e nipoti, e cognati. E mi raccomando alle preci del sacromonaco Simeone, ed alla benedizione dei genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 005

29 Μαΐου / 11 Ιουνίου 1813

Εξαιρετική η υγεία μου. Τα μάλα ικανοποιητική η κατάστασίς μου εξ όλων των απόψεων Και διά τας νέας εισέτι μαρτύριας ευμενείας εκ μέρους των ανωτέρων μου... Εκτός του βαθμού, τον οποίον έλαβα κατά το παρελθόν έτος, κατά το παρόν έτος έλαβον τον Σταυρόν του Αγίου Βλαδίμηρου της τρίτης τάξεως, τιμή υψηλής αξίας. Τα πάντα υπόσχονται ένα πλέον ικανοποιητικόν μέλλον. Υμείς δεν γνωρίζετε εις τί συνίσταται τούτο κατ’ εμέ, καθ’ όσον δεν θα εγνώριζον να εκτιμήσω ως τύχην, εκείνην ήτις θα προσέφερεν καλόν μόνον και μόνον εις εμέ...

Έλαβον προχθές εκ Βιέννης μέσω του Σταύρου Ιωάννου την υπ’ αριθ. 014 επιστολήν υμών του μηνός Οκτωβρίου του παρελθόντος έτους. Μολονότι αυτή ήτο παλαιάς ημερομηνίας, μοι προυξένησεν μεγίστην χαράν. Παρακαλώ τον Θεόν να λάβω νεωτέρας επιστολάς υμών.

Τους χαιρετισμούς μου προς άπαντας. Ασπάζομαι τας χείρας της σεβαστής μητρός και παρακαλώ αυτήν να μην ανησυχή έστω και μίαν μόνην στιγμήν δι’ εμέ... Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανεψιούς και ανδραδέλφους. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος και εις την ευλογίαν των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

78

No 008

12/24 Luglio 1813

Minziakj Le farà avere una lettera della stessa datala quale parte oggi pel Levante. Questa viene p(er) la via di Italia, ed il Cielo la accompagni a salvamento. Avanti jeri sola(men)te ho ricevuto la di Lei lettera 015 del mese di Xmbre dell’ anno passato. Quanto aversità perseguitano la nostra corrispondenza!... Avranno però una fine. E pare che essa n(on) debba essere lontana, e cosi soddisfacente come tutte le buoni genti possono, e devono sperarla.

Sono bene bennone di salute. Desidero che in ogni rapporto lo nuove della famiglia sieno cosi buone, che le mie lo sono. Le aspetto con impacienza. Molte cose a tutti quanti. Baccio le mani ai genitori.

Il figlio Giovanni

Αρ. 008

12 / 24 Ιουλίου 1813

Ο Μιντσιάκης θα ενεργήση ώστε να λάβητε μίαν επιστολήν της αυτής ημερομηνίας, ήτις αποστέλλεται σήμερον μέσω της Ανατολής. Η παρούσα αποστέλλεται μέσω της οδού της Ιταλίας και ο Θεός ας συνοδεύση αυτήν ώστε να αφιχθή αισίως. Προχθές ακόμη έλαβον την υπ’ αριθ. 015 επιστολήν υμών του μηνός Δεκεμβρίου του παρελθόντος έτους. Οπόσαι εναντιότητες κατατρέχουν την αλληλογραφίαν ημών!... Θα λάβωσιν όμως τέλος. Και φαίνεται ότι αυτό δεν είναι μακράν, θα είναι δε ικανοποιητικόν καθώς πάντες οι αγαθοί άνθρωποι δύνανται και οφείλουν να ελπίζωσιν.

Είμαι πάντοτε καλά, πολύ καλά κατά την υγείαν. Επιθυμώ εκ πάσης απόψεως όπως αι ειδήσεις της οικογενείας είναι τόσον καλοί καθώς και αι ιδικαί μου. Αναμένω αυτάς μετ’ αδημονίας. Πολλάς προσρήσεις εις άπαντας. Ασπάζομαι τας χείρας των γονέων.

Ο υιός Ιωάννης

79

No 009

27 Luglio/8 Agosto 1813

Minziakj mi ha fatto avere alla fine la Sua 016 del mese di Gennajo; non la ho ricevuta che i giorni scorsi; bencchè antichissima mi è stala di sommo conforto. Se il freddo Le fece soffrire della pena per scriverla, lo stesso freddo io lo ho portato sanamente e per gracia Divina, senza soffrirne in alcuna maniera, ed in mezzo alle più spaventevoli privazioni... In questo momento ricevo la Sua 019 e so alla fine arrivate le mie 001, 002. Sia lodato Iddio... La mia salute si conserva ottimamente. Tutto quello che può rendere probabile la speranza di baciarle presto le mani mi consola... Non mi dilungo. La prego de miei ossequj a quanti si ricordano di me. Abbracio f(rate)llj e sorelle, e cognati, e nipoti. Baccio le mani ai genitori. E mi raccomando sempre alle preci dello sacromonaco Simeone.

Il fig(lio) Giovanni

Αρ. 009

27 Ιουλίου / 8 Αυγούστου 1813

Ο Μιντσιάκης μοι απέστειλεν επί τέλους την υπ’ αριθ. 010 επιστολήν υμών, του μηνός Ιανουαρίου· δεν έλαβον αυτήν παρά τας παρελθούσας ημέρας. Μολονότι παλαιοτάτης ημερομηνίαις υπήρξε μεγίστης παρηγορίας δι’ εμέ. Εάν το ψύχος συνετέλεσεν ώστε να υποφέρητε γράφοντες αυτήν προς εμέ, το αυτό ψύχος εγώ, Θεία Χάριτι, υπέμεινα καλώς, χωρίς να υποφέρω κατ’ ουδένα τρόπον και εν μέσω των πλέον φοβερών στερήσεων... Κατ’ αυτήν την στιγμήν έλαβον την υπ’ αριθ. 019 επιστολήν υμών και πληροφορούμαι ότι επί τέλους έφθασαν αι υπ’ αριθ. 001, 002 επιστολαί μου. Ας είναι δοξασμένος ο Θεός... Η υγεία μου διατηρείται εξαίρετος. Πάντα όσα δύνανται να καταστήσουν πιθανήν την ελπίδα να ασπασθώ ταχέως τας χείρας υμών, παρηγορούν εμέ... Δεν επεκτείνομαι. Παρακαλώ υμάς διά τα προς τους ενθυμουμένους εμού σέβη μου. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Ασπάζομαι τας χείρας των γονέων. Και συσταίνω εαυτόν πάντοτε εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος.

Ο υιός Ιωάννης

80

No 13

Zurigo, 3/15 Xmbre 1813

L’ ottimo amico Minziakj mi a rimesso la Sua 024. Essa mi è arrivata qui oggi. Rispondo nella giornata avendo il numero precedente avviato per la via d’ Italia. Credo conciliato l’ affare economico a quest’ ora. Mocenigo me ne aveva dato parola. E non ne dubito... Quando io abbia una situazione stabile potrei io stesso venire in soccorso della famiglia. Non prima, poicchè tutto il di più che dal mio attuale trattamento o potuto disporre è stato consacrato a pagare i miei debiti particolari, quelli contrati durante il mio lungo soggiorno in Russia, e dei quali n(on) o osato importunare la famiglia... Sciolto da questi potrò... Ma p(er) potere mi è necessario ancora come dissi uno stabilimento solido. Ne ho tutte le speranze. L’Imperatore mi a accordata la decorazne di S(ant)a Anna della p(ri)ma classe il giorno della Sua festa cioè il 15 Settembre. Ed in questo momento nuove testimonianze della Sua Imperiale benevolenza. Sono qui in commissione estraordinari a, la quale rileva direttamente da S.M. Essa a degnato munirmi di sua propria voce de Suoi ordini, ed istruzioni. Cerco di giustificare colla diligenza e buona volontà tanta fiducia. E fin’ ora n(on) ho motivo almeno di dubitare che l’ opera mia n(on) riesca gradevole. In mezzo a tanti vantaggi che riempiono l’ animo di soddisfazione non so lasciarmi condure oltre quella linea di moderazione, che ho constantamente imposto alla mia condotta. Le mie idee, i miei voti; sono sempre li stessi. Ed alla fine della presente guerra, la quale sembra φ. 1v molto prossima, l’ unica grazia che dimanderò / a Sua Maestà, quella sarà di ripatriare p(er) bacciare le mani ai genitori e per pagare ad essi, il dolce tributo de miei personali servigj. Sono certo che la otterrò, avendo l’ Imperatore degnato di ascoltarmi, con somma bontà su tutto quello che può riguardare questo oggetto, il quale abbraccia tutti i miei aspiri, e forma tutti i miei voti. Mi duole apprendere la morte dell’ottimo Cigala... e sono ben curioso di sapere chi lo rimpiacerà... Percchè no il Maestro Petrizopulo? Costumi. Sapere. Religione. Tutto è per lui.

I miei ossequj a tutti quanti. Baccio le mani a zij, e zie, abbracio f(rate)llj e sorelle, e cognati, e nipoti. Mi raccomando alle preci del sacromonaco nostro.

Il f(iglio) Giovanni

Αρ. 013

Ζυρίχη, 3/15 Δεκεμβρίου 1813

Ο εξαίρετος φίλος ημών Μιντσιάκης απέστειλεν προς εμέ την υπ’ αριθ. 024 επιστολήν υμών. Αυτή έφθασεν εις εμέ σήμερον. Απαντώ εντός της ημέρας, έχων αποστείλει την προηγουμένην επιστολήν διά της οδού της Ιταλίας. Πιστεύω ότι έχει διευθετηθεί το οικονομικόν ζήτημα κατ’ αυτήν την στιγμήν. Ο Μοτσενίγος μου έδωσεν τον λόγον του. Και δεν αμφιβάλλω περί τούτου... Όταν θα λάβω μίαν σταθεράν εγκατάστασιν θα δυνηθώ εγώ ο ίδιος να έλθω εις συνδρομήν της οικογενείας. Ουχί πρότερον, καθ’ όσον το μεγαλύτερον μέρος των νυν αποδοχών μου, όπερ ηδυνάμην να διαθέσω, αφιερώθη διά την εξόφλησιν των προσωπικών μου χρεών, των συναφθέντων κατά την διάρκειαν της μακράς εν Ρωσία παραμονής μου και διά τα οποία δεν ετόλμησα να ενοχλήσω την οικογένειαν... Όταν θα έχω απαλλαχθή τούτων θα δυνηθώ... Αλλά διά να δυνηθώ είναι αναγκαία εισέτι, ως είπον υμίν, η μόνιμος εγκατάστασις. Περί τούτου έχω ελπίδας. Ο Αυτοκράτωρ μοι απένειμεν το παράσημον της Αγίας Άννης της πρώτης τάξεως κατά την ημέραν της εορτής αυτού, τουτέστιν κατά την 15ην Σεπτεμβρίου. Κατ’ αυτήν την στιγμήν νέαι μαρτυρίαι της Αυτοκρατορικής Αυτού ευμενείας προς εμέ. Ευρίσκομαι εδώ μετά της ειδικής αποστολής, ήτις μοι ανετέθη απ’ ευθείας υπό της Α.Μ. Η Α.Μ. ηυδόκησεν να μοι παράσχη διά της ιδίας Αυτού φωνής, τας διαταγάς και υποδείξεις του. Επιζητώ όπως δικαιώσω διά της ευφυΐας και της καλής διαθέσεως την τοσαύτην εμπιστοσύνη. Και μέχρι τούδε δεν έχω λόγον τουλάχιστον να αμφιβάλω ότι το έργον μου δεν θα αποβή αρεστόν. Εν μέσω τοιούτων πλεονεκτημάτων, άτινα πληρούσιν την καρδίαν ικανοποιήσεως, δεν γνωρίζω να επιτρέπω εις τον εαυτόν μου να διέρχηται το όριον της μετριοφροσύνης, την οποίαν εγώ σταθερώς επέβαλον εις την διαγωγήν μου. Αι ιδέαι μου, αι ευχαί μου είναι πάντοτε αι αυταί. Κατά το τέλος δε του παρόντος πολέμου, όπερ παρουσιάζεται λίαν προσεχές, την μοναδικήν χάριν, την οποίαν θα φ.1v ζητήσω / παρά τη Α.Μ. θα είναι εκείνη να επαναπατρισθώ διά να ασπασθώ τας χείρας των γονέων και να εκπληρώσω τον προς αυτούς γλυκύν φόρον των ιδιαιτέρων μου υποχρεώσεων. Είμαι βέβαιος ότι θα επιτύχω τούτο, εάν ο Αυτοκράτωρ ευδοκήση να ακούση εμέ μετά μεγίστης ευμενείας, δι’ όλον εκείνο, όπερ αφορά εις την υπόθεσιν αυτήν, ήτις περιβάλλει όλας τας επιδιώξεις μου και διαμορφώνει όλας τας ευχάς μου. Με λυπεί να μανθάνω τον θάνατον του εξαιρέτου Κιγάλα.... Είμαι δε πολύ περίεργος να πληροφορηθώ ποίος θα αντικαταστήσω τούτον... Διατί όχι ο Διδάσκαλος Πετριτσόπουλος; Ήθη. Γνώσεις. Θρησκεία.. Τα πάντα είναι υπέρ αυτού.

Τα σέβη μου προς άπαντας. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων, εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου ημών.

Ο υιός Ιωάννης

81

No 15

Zurigo, 1/13 Genajo 1814

Comincio bene l’ anno nuovo. Le scrivo, e ne ho il tempo. Sia esso felice a tutta la famiglia, ai genitori che ne sono il sostegno, ai parenti ed amici che ne fanno la consolazione.

Minziakj mi fece avere il numero 022... Mi fece grandissimo piacere. Marietta è ancora madre. Sia essa più fortunata, ed il nuovo figlio le viva, e sia di suo conforto... Certo che le combinazioni sono singolarissime... Non avrei mai sognato che l’ anno 14 mi avrebbe trovato in Svizzera occupato di affari che assomigliano in gran parte a quelli pei quali ho cominciato la mia publica carriera. Questi più complicati, e più importanti, per essenza, e per rapporti politici. Qui direttamente sotto la direzione del Imperatore, là sotto quella di un Suo ministro... Fin’ ora S.M. a degnato approvare l’ opera mia, e questo radoppia i miei mezzi e la mia buona volontà. Non ho negletto in nessuna occasione per fare le commissioni delle quali cadauna sua lettera mi porta il ricordo. Ultimamente ho potuto intratenere le persone che più possono. Ne spero buoni effetti. Quali esser si vogliano non avrò nulla sulla coscienza. La lettera sua alla quale rispondo porta ancora delle osservaz(io)ni sullo stato economico della famiglia. Con la mia precedente speditela pure da qui, Le ho detto; che pel momento non posso venire direttamente in suo soccorso. Ma spero che Mocenigo, il quale so essere al Zante, avrà tenuto la parola datami l’ anno passato. Desiderarei saperlo.

Altra singolare combinazione. È qui Bartholdj; e mi fa compagnia per qualche istante. Il compagno di viaggio, con cui arrivò a Corfù, è pure in pubblici affari. E fu cortese molto ricondandosi l’ ospitalità da noi.

Abbraccio f(rate)llj e sorelle. Cognati, nipoti ec. Imploro la benedizione dei genitori, et le preghiere del s(acro)monaco Simeone.

Il fig(lio) Giovanni

Αρ. 015

Ζυρίχη, 1/13 Τανουαρίου 1814

Αρχίζω καλώς το νέον έτος. Σας γράψω και έχω τον προς τούτο χρόνον. Ας είναι ευτυχές το νέον έτος δι’ όλην την οικογένειαν. Διά τους γονείς