Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄

 Σελ. 114. Στ. 14. «Κόμης Ανδρέας, γερουσιαστής..».— Από τα επιφανέστερα μέλη της οικογενείας Μεταξά. Η οικογένεια αυτή καταγόταν από το Βυζάντιο. Μετά την πτώση της Κων)πόλεως ο Μαρκ. Αντώνιος Μεταξάς, ο οποίος συγκαταλέγοταν μεταξύ των υπερασπιστών της βασιλίδος, πέτυχε να διαφυγή την αιχμαλωσία μ’ ένα Γενοβέζικο πλοίο. Κατέφυγε αρχικά στην Κρήτη κι’ αφού περιπλανήθηκε σε διάφορες κτήσεις της Βενετίας εγκαταστάθηκε τελικά στην Κεφαλληνία. Απ’ αυτόν ξεκινούν οι Μεταξάδες του νησιού, πολλοί από τους οποίους διαπρέψανε στους αγώνες για την επιβίωση του Ελληνισμού. Γυιοί του Αντωνίου Μεταξά υπήρξαν οι Ανδρέας και Καίσαρ, που πρωτοστατήσανε στις στάσεις του 1800, 1801 και 1802. Εγγονός του Ανδρέα, του πρωταγωνιστή των στάσεων, ήταν ο Ανδρέας Μεταξάς, αγωνιστής της Επαναστάσεως του 1821, και εξέχων πολιτικός του ελευθέρου ελληνικού κράτους στα πρώτα χρόνια του βίου του.

Σελ. 118. Στ. 6 κ.ε.— «Κατελήξαμε... εις συμφωνίαν σταθεροποιήσεως της ειρήνης...». Η συμφωνία που υπεγράφη είχε ως εξής: «Οι Αυτοκρατορικοί Επίτροποι και ο φρούραρχος έκριναν αναγκαίαν την σύστασιν Επιτροπής αποφασιζούσης απολύτως και οριστικώς τα περί ειρηνοποιήσεως της νήσου ληπτέα μέτρα. Επί τω σκοπώ τούτω εξελέχθησαν οι εγκριτώτεροι ευπατρίδαι Στέφανος Φωκάς, Νικολίνος Φωκάς, Δημήτριος Πηνιατόρος και Νικόλαος Άννινος. Παρεδέξαντο δ’ ομοφώνως· Α΄ Να διατηρηθή ειρήνη και ησυχία μεταξύ των κατοίκων Κεφαλληνίας. Ο αντιπράττων κηρυχθήσσεται εχθρός της πατρίδος. Β΄ Να συνεργασθώσιν άπαντες προς σύστασιν της Εξοχ. Επτανήσου Πολιτείας. Ο αντιπράττων υφ’ οιονδήποτε τρόπον κηρυχθήσεται εχθρός της πατρίδος. Γ΄ Αιτήσει του Νικολίνου Φωκά, Δημητρίου Πηνιατόρου και Νικολάου Αννίνου, η Επιτροπή παραχωρεί έτι δύο ημέρας τω Ευσταθίω Μεταξά ίν’ απέλθη της νήσου, προς παύσιν των ταραχών, υποσχομένων τούτων να συνοδεύσωσι μέχρι της αποχωρήσεως αυτού. Δ΄ Καθ’ όσον αφορά τον γενικόν οπλισμόν εις ον διατελούσι πάντες οι κάτοικοι, απεφασίσθη ότι μέχρι της επιστροφής των Φωκά, Άννίνου και Πηνιατόρου εκ της αποστολής αυτών να μείνη ως έχει σήμερον, απαγορεύεται όμως πάσα συνάθροισις και η είσοδος οπλοφόρων εν τη πόλει. Ε΄ Μετά την επιστροφήν των ανωτέρω ευπατριδών και αφού δηλώσουν υπ’ ευθύνη αυτών, ότι απεχώρησε της νήσου ο Ευστάθιος Μεταξάς, αποφασίζεται νυν διά τότε· 1) Εν τη πόλει θέλει φρουρήσει μόνον η τακτική δεκάς· 2) πάντες οι χωρικοί θέλουσι μεταβή εις τας αυτών κατοικίας· 3) οι οπλισμένοι πολίται θέλουσι καταθέση τα όπλα και απαγορεύεται αυτοίς δι’ οιανδήποτε αιτίαν να οπλοφορήσωσι· 4) εν ταις ιδιωτικαίς οικίαις των κυρίων δεν δύνανται να οικήσωσι πλείονες των δύο ανθρώπων, εκτός των υπηρετών, όντων αόπλων· 5) η στρατιωτική υπηρεσία της νήσου θέλει εκτελήται ως εγένετο μέχρι της 15ης του παρελθόντος μηνός, εξαιρουμένου ότι οι αδελφοί Λυκιαρδόπουλοι θέλουσιν υπηρετή εν Λειβαθώ· 6) πάντα τα δικαστήρια θέλουσι λειτουργήση ως πρότερον μέχρι της συστάσεως της Πολιτείας. Πάντα τα ανωτέρω αποφασισθέντα δημοσιευθήσονται προς φωτισμόν και ησυχίαν απάντων των κατοίκων, εις αμφοτέρας τας γλώσσας και γνωστοποιηθήσονται ή τε τοπική κυβέρνησις και η επί της Δημοσίας Ασφαλείας Επιτροπή». Το κείμενο της συμφωνίας, με τις υπογραφές των δύο Αυτοκρατορικών Επιτρόπων και των μελών της Επιτροπής Ειρηνεύσεως, γνωστοποιήθηκε, με όλα τα δυνατά μέσα, στο λαό της Κεφαλληνίας.

Σελ. 118.— ΠΙΕΡΗΣ ΜΑΡΚΟΣ (αξιωματικός - ταμίας).— Αδελφός του Νικολάου Πιέρη.

Σελ. 121. ΠΑΝΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (Καπιτσής).— Ισχυρός παράγων της περιοχής Ληξουρίου, προσωπικός φίλος του Καποδίστρια. Εχρημάτισε μέλος «της επί της Υψηλής Αστυνομίας Επιτροπής». Επίσης υπήρξε μέλος της τριμελούς Επιτροπής,

η οποία απεκατέστησε το κράτος του νόμου στο Ληξούρι, έπειτα από την υποταγή του στην κεντρική διοίκηση της Κεφαλονιάς.

Σελ. 122. Στ. 21-29.— Πραγματικά είχε γενικευθή «η μανία της στρατιωτικής υπηρεσίας και η πλεονεξία του ανεντίμου κέρδους». Από την στιγμή, που είχε διαταραχθεί η τάξη και είχε επικρατήσει η αναρχία οι περισσότεροι κάτοικοι της Κεφαλληνίας είχαν αυτοχειροτονηθεί στρατιωτικοί, βαθμοφόρους δε είχαν τους προύχοντες και τους κομματάρχες. Όλοι φορούσαν στολή και απαιτούσαν μισθούς, τους οποίους και τελικά έπαιρναν, εκβιάζοντας την τοπική διοίκηση. Συγχρόνως επιδίδονταν σε αρπαγές και αναρχικές εκδηλώσεις. Γι’ αυτό ένα από τα πρώτα θέματα που αντιμετώπισαν οι Αυτοκρατορικοί Επίτροποι, ήταν να στηρίξουν την τάξη σε οργανωμένη στρατιωτική δύναμη, η οποία να πειθαρχή μόνον στην κυβέρνηση. Και δεν παρέλειψαν να ζητήσουν αμέσως σχετική έγκριση από τη Γερουσία, καθώς και ενισχύσεις συντεταγμένων στρατιωτικών δυνάμεων.

Σελ. 130.— ΒΑΡΟΥΧΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ, Συνταγματάρχης, Κερκυραίος και αυτός όπως ο Νικ. Πιέρης. Επειδή ήταν αρχαιότερος του προκατόχου του ανέλαβε τη στρατιωτική διοίκηση της Κεφαλληνίας, ο δε Πιέρης διορίστηκε γενικός επιθεωρητής των ενόπλων δυνάμεων της νήσου.

Σελ. 147. Στ. 23.— «Η αποστολή της δυνάμεώς μας καθωρίσθη διά τας 3.30». Στην απόφαση αυτή δεν έμεινε σύμφωνος ο Αυτοκρατορικός Επίτροπος Σίγουρος. «Η αποστολή του ταγματάρχου Φωκά, υπεστήριξε στη σύσκεψη, αρκεί για να εμποδίση την προσέγγιση των χωρικών, οι οποίοι ξέρουν καλά τη δύναμη της φρουράς, την ανδρείαν και την αφοσίωσή της προς την κυβέρνηση και επομένως δεν θα τολμούσαν ποτέ να επιχειρήσουν έφοδο κατά του Αργοστολίου». Το επιχείρημα όμως αυτό δεν έπεισε ούτε τον Καποδίστρια ούτε τα μέλη της Επιτροπής Δημοσίας Ασφαλείας και τους στρατιωτικούς ηγήτορες. Κατόπιν αυτού ο Σιγούρος απεχώρησε από την σύσκεψη με τη δήλωση ότι για τα αποτελέσματα της εκστρατείας αυτής δεν ανελάμβανε καμμία ευθύνη. Γι’ αυτό και την έκθεση προς τον Ηγεμόνα της 12 Ιουνίου την υπογράφει μόνον ο Καποδίστριας.

Γράφει σχετικά ο Γερ. Μαυρογιάννης (Ιστορία των Ιονίων Νήσων, Τόμ. Α΄, σελ. 390): «Την κατά των εν Φωκάτα στασιαστών επίθεσιν ο αυτοκρατορικός επίτροπος Δεσύλλας απεδοκίμασε σφοδρώς, διότι εθεώρει αυτήν ως μη εξ ανάγκης υπαγορευθείσαν. Ούτος έλεγεν ότι οι στασιασταί δεν ήσαν επίφοβοι ως εκ της ολιγότητος του αριθμού των, άλλως δ’ απείχον και πολύ της πόλεως, ώστε ο κίνδυνος δεν ήτο ούτε πιθανός ούτε άμεσος. Γράφων δε προς τον πρόεδρον της Γερουσίας, παρεπονείτο ότι πολλαί αποφάσεις λαμβάνονται άνευ αυτού και ότι τω ζητούσι μόνον την υπογραφήν του ην ενίοτε δίδει, αλλά μόνον οσάκις δεν ευθύνεται αμέσως αυτός διά τα διατασσόμενα. Την διαγωγήν ταύτην του Δεσύλλα οι περί τον Άννινον εχαρακτήρισαν ως πηγάζουσαν εκ συμπαθείας προς τους επαναστάτας· διό απέστειλαν έγγραφον προς την Γερουσίαν εξαιτούμενοι την παύσιν του Δεσύλλα και του στρατιωτικού Βαρούχα και την ανάθεσιν της όλης των πραγμάτων διευθύνσεως εις τον Καποδίστριαν και τον συνταγματάρχην Πιέρην, προς ους απένειμον αφθονους επαίνους».

Σελ. 147. Στ. 26.— Στις ενυπόγραφες διαταγές που έδωσε στον Συνταγματάρχη Πιέρη, ο οποίος θα είχε το γενικό πρόσταγμα του τακτικού στρατού, ο Καποδίστριας έγραφε: «Εάν οι στασιασταί αποχωρήσουν άμα τη εμφανίσει του στρατού ή μετά αψιμαχίαν τινά, υμείς θέλετε καταδίωξη αυτούς μέχρι των χωρίων των, άτινα θέλετε καταστρέψει διά πυράς και σιδήρου και επιτρέψει την λεηλασίαν. Επί τούτου έχετε την πλήρη ημετέραν εξουσιοδότησιν». Με νεώτερη όμως διαταγή του



ο Καποδίστριας απαγόρευσε τη λεηλασία και απηύθυνε προκήρυξη προς τους κατοίκους στην οποίαν ετονίζετο ότι «η εκστρατεία αφορά μόνον τους στασιαστάς και ότι αύτη θελει σεβασθεί και προστατεύση την ζωήν και περιουσίαν των φιλήσυχων». Οι στρατιώτες όμως δεν επειθάρχησαν ούτε στον Καποδίστρια ούτε στους στρατιωτικούς αρχηγούς τους. Κυρίως οι χωρικοί, που πολέμησαν στο πλευρό των κυβερνητικών δυνάμεων. Στην εκστρατεία εναντίον των Φωκάτων πήραν μέρος 231 άνδρες του τακτικού στρατού και δυο κανόνια.

Σελ. 149. Στ. 3 κ.έ.— Ο Καίσαρ Μεταξάς κατέφυγε τελικά στην Κέρκυρα όπου παρεδόθη εκούσια στη Γερουσία. Έπειτα από εξάμηνη παραμονή του ζήτησε την αναστολή της αποφάσεως της τοπικής διοικήσεως της Κεφαλληνίας με την οποίαν εξοριζόταν από τη νήσο και διατασσόταν η εκτέλεσή του σε περίπτωση συλλήψεως. Η Γερουσία δέχθηκε την αίτησή του «ίνα δύναται ελευθέρως να επιστρέψη εις τους κόλπους της πατρίδος και οικογενείας αυτού, μη δυναμένης ουδεμιάς αρχής να καταδιώξω αυτόν ένεκα της ρηθείσης αποφάσεως, ήτις προσωρινώς αναστέλλεται διότι υπεσχέθη να διατελή πάντοτε εις την διάθεσιν της Γερουσίας και να σέβηται εν άκρα υπακοή τους νόμους και την Κυβέρνησιν της αυτού πατρίδος».

Ο Ανδρέας Μεταξάς εζήτησε την προστασία της διοικήσεως για να παραδοθή στη δικαιοσύνη. Ο λοχαγός Καποδίστριας με έξη άνδρες πήγαν στο χωριό του και απ’ εκεί τον συνώδευσαν μέχρι του ρωσικού πλοίου, που βρισκόταν στο λιμένα του Αργοστολίου. Εκεί έμεινε 28 μέρες. Τον μετέφεραν σε άλλο πλοίο, της κυβερνήσεως, για να τον μεταγάγουν στην Κέρκυρα. Τις 22 όμως Απριλίου δραπέτευσε από το πλοίο κολυμβώντας και έπειτα από πολλές περιπέτειες κατέφυγε στη Ζάκυνθο, όπου έμεινε εξόριστος ως τις 30 Μαρτίου 1805. Ο Ιωάν. Καποδίστριας θεώρησε υπεύθυνους για την απόδραση του Μεταξά τον λοχαγό Αντώνιο Βίκτορα Καποδίστρια, πρώτο ξάδελφο του πατέρα του και τον υποπλοίαρχο Κωνσταντίνο Ξύντα, τους οποίους έστειλε δεμένους στην Κέρκυρα.

Σελ. 155. Στ. 2 κ.έ.—Η Γερουσία, αντιμετωπίζοντας και στην έδρα της Κυβερνήσεως κοινωνικές αναστατώσεις και εξεγέρσεις των χωρικών, είχε ζητήσει από τους Αυτοκρ. Επιτρόπους να στείλουν στην Κέρκυρα το υπό τον Συνταγματάρχη Βαρούχα στρατιωτικό τμήμα μαζί με τα κανόνια του. Την τάξη στη Ζάκυνθο και την Κεφαλληνία θα την εξασφάλιζε το υπό την διοίκηση του Πιέρη Τάγμα, από το οποίον θα έμεναν στην Κεφαλληνία μόνον δυο λόχοι. Η τοπική όμως κυβέρνηση αντέδρασε γιατί φοβόταν πάντα στάση των Ληξουριωτών. Γι’ αυτό συνήλθε εκτάκτως, εξέλεξε τον Καποδίστρια εκπρόσωπό της και τον εξουσιοδότησε όπως «παραστήση ενώπιον του Ηγεμόνος την θέσιν εις την οποίαν ευρίσκετο η νήσος και τα επαπειλούμενα αυτήν δεινά, προσέτι παρακαλέση αυτόν να παραδεχθή τα μέτρα εκείνα άτινα θέλει υπαγόρευση προς παγίωσιν της ειρήνης και πλήρους εφαρμογής του Συντάγματος». Ο Καποδίστριας δέχθηκε την εντολή και τις 23 Ιουλίου πήγε στην Κέρκυρα όπου επέτυχε από τον ηγεμόνα την ικανοποίηση των αιτημάτων. Γυρίζοντας όμως στην Κεφαλληνία διαπίστωσε ότι τα πνεύματα δεν είχαν κατευνασθή και ότι οι Ληξουριώτες εξακολουθούσαν να απειλούν την τάξη. Γι’ αυτό θεωρεί αδύνατη «επί του παρόντος» τη διάλυση της φρουράς, σύμφωνα με τις διαταγές της Γερουσίας. Η ανάκληση του Βαρούχα και της δυνάμεως του πραγματοποιήθηκε λίγο αργότερα.

ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ του 1801 οι Αυτοκρατορικοί Επίτροποι αποχωρούν από την Κεφαλληνία. Ο Ιωάννης Καποδίστριας θα επανέλθη σ’ αυτήν τον Σεπτέμβριο του 1802, ως απεσταλμένος του αντιπροσώπου της Ρωσσίας Γ. Μοτσενίγου με ευρεία εξουσιοδότηση. Μεταξύ όμως Σεπτεμβρίου 1801 και Σεπτεμβρίου 1802 ξετυλίχτηκαν στην Κεφαλληνία δραματικά γεγονότα, τα οποία αποκορυφώθηκαν με τη στάση του

Ληξουριού της 23 Μαρτίου 1802. Ο Ερ. Λούντζης (Επτάνησος Πολιτεία — Κέρκυρα 1968 σελ. 63 - 64) περιγράφει ως εξής τα της στάσεως: «Τις 23 Μαρτίου 1802 οι Ληξουριώτες, μ’ όλους τους άνδρες της φατρίας τους, έκαμαν έφοδο εναντίον του Αργοστολίου, αλλά νικήθηκαν από τους αντιπάλους τους. Οι κύριοι αρχηγοί των επαναστατών ήταν οι κομήτες αδελφοί Μεταξά, ο Ανδρέας και ο Καίσαρ. Ο Ανδρέας σώθηκε με τη φυγή, αλλ’ ο Καίσαρ, που μεταμφιέστηκε σε γυναίκα, αναγνωρίστηκε και πιάστηκε μαζύ μ’ άλλους τρεις συντρόφους του. Δικάστηκε, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε. Η ήττα των στασιαστών και οι αυστηρές ποινές συνετέλεσαν στην υποταγή του Ληξουριού. Οι εξακόσιοι άνδρες του κυβερνητικού στρατού, που το κατέλαβαν, επάταξαν την ανταρσία, η οποία περισσότερο από ένα χρόνο συνετάραξε και αιματοκύλησε τον τόπο, όπου σκοτεινά κι’ επίμονα ήταν τα μίση, έντονες κι’ αδιάλλακτες οι διχόνοιες και ωμές και άγριες οι εκδικήσεις».

Πλήρης περιγραφή της επιθέσεως εναντίον του Αργοστολίου στο Μαυρογιάννη (ό.α.) σελ. 444 - 454.

ΤΟΥΣ λόγους της βαθειάς αντιθέσεως μεταξύ Αργοστολίου και Ληξουριού μας δίνουν αναλυτικά δύο κείμενα. Το ένα είναι ψήφισμα του «Συμβουλίου» Ληξουρίου της 19ης Σεπτεμβρίου 1801, το οποίον υπεβλήθη στη Γερουσία. Το άλλο αναφορά της τοπικής κυβερνήσεως της Κεφαλληνίας προς τον Ηγεμόνα της 28 Φεβρουάριου 1802. Τις παραθέτουμε όπως τις έχει καταχωρήσει ο Μάρκος Θεοτόκης (όπ. α.) σελ. 115 - 125.

Έγραφαν οι Ληξουριώτες στο ψήφισμά τους: «Επειδή προ πολλού επιέζετο το Ληξούριον παρά του Αργοστολίου και επειδή η Πολιτεία συνεστήθη ομοσπονδιακή, ουδέν τι κωλύει, ότι η Κεφαλληνία αντί μιας Πολιτείας να σχηματίζεται εκ δύο προς το συμφέρον της ομονοίας και της ειρήνης αίτινες άλλως δεν δύνανται να επέλθωσιν επειδή οι προύχοντες του Αργοστολίου, σύμφωνοι μετά των εκεί εδρευόντων ενετικών αρχών, αφήρουν εκ Ληξουρίου ετησίως ήμισυ εκατομμύριον λίτρας σταφίδος, 15 χιλιάδας λίτρας βάμβακος, 1.500 βαρέλας οίνου μοσχάτου, 9.000 οίνου μέλανος, 100.000 γρόσια, απάντων των καρπών τας απαρχάς, άπασαν την Θήραν και τους αρίστους ιχθύας. Επειδή επί δημοκρατουμένων Γάλλων οι του Αργοστολίου εσφετερίσθησαν πάσαν την επί της νήσου εξουσίαν, σχηματίσαντες ούτοι μόνοι το κεντρικόν Δημαρχείον, απέκλεισαν πάντα κάτοικον του Ληξουρίου και διώκησαν το τμήμα τούτο τρομοκρατικώς, και προς διευκόλυνσιν της εξασκήσεως των δικαιωμάτων αυτού, εκήρυξαν αυτό στρατιωτικόν διά θεσπίσματος του αυτού κεντρικού Δημαρχείου, το θέσπισμα δε εκείνο εδημοσιεύθη εν Ληξουρίω παρ’ ενός των μελών του αυτού Δημαρχείου, του Ιωάννου Χωραφά Δομηνίκου, επιβεβαιώσαντος προσέτι ότι το κεντρικόν Δημαρχείον απεφάσισε την διά πυρός και σιδήρου καταστροφήν της πόλεως ένεκα του επισυμβάντος φόνου και τραυματισμού των δύο Γάλλων στρατιωτών. Αποτέλεσμα του θεσπίσματος τούτου υπήρξε ότι ο Στρατηγός Σαμπό απέστειλεν εις Ληξούριον τον υποστράτηγον Βαλόγκ ίνα βομβίση την πόλιν, αλλ’ εσώθη αύτη ως εκ θαύματος διότι κατεπείσθη ο υποστράτηγος ότι ο φόνος και ο τραυματισμός δεν προήρχοντο εκ γενικού προς τους Γάλλους μίσους, αλλ’ εκ κακεντρεχείας φαύλων τινών. Επειδή μετά την κατάκτησιν των Ρώσσων και Τούρκων, μόνοι οι του Αργοστολίου εσχημάτισαν την προσωρινήν κυβερνητικήν επιτροπήν προσλαβόντες ένα μόνον εκ Ληξουρίου, ον περιεφρόνησαν, διέταξαν δε την κατάργησιν των ζητηθέντων δικαστηρίων μετά την αναχώρησίν των Γάλλων, άλλα προστρέξαντες οι του Ληξουρίου προς τον Ναύαρχον Ουσακώφ και προς την Γερουσίαν εδικαιώθησαν διά του θεσπίσματος αυτής της 30 Σεπτεμβρίου 1799 και οι του Αργοστολίου, καταπατήσαντες την εξουσίαν της Γερουσίας, ουδέποτε εξετέλεσαν αυτό επί εν έτος, δι’ ο η Γερουσία εξέδωσε το έτερον θέσπισμα δι’ ου διώρισε και τους δικαστάς και ούτοι ικανοποιήθησαν οι του Ληξουρίου. Επειδή αφού κατέλαβε την εξουσίαν η ολιγαρχία του Αργοστολίου προεκάλεσε

την στάσιν της 9 Αυγούστου 1800 κατά την οποίαν διηρπάγησαν αι οικίαι του Δρος Ιωάννου Χοϊδά και Δρος Ευσταθίου Μεταξά, ενεπρήσθη η ετέρα οικία του αυτού Μεταξά εν Λέω, καθώς επίσης διεπράχθησαν και διάφοροι φόνοι. Πάντα ταύτα απεδόθησαν εις τον Νικόλαον Άννινον, τότε Πρόεδρον της Κυβερνήσεως, νυν Πρύτανιν της νήσου, όστις γαμβρός ων του Κωνσταντίνου Χωραφά και συνδεδεμένος μετά του Δημητρίου Πινιατόρου, ενισχύετο έτι μάλλον παρ’ αυτών προς κατάχρησιν της εξουσίας. Επειδή η πολεμουμένη σύστασις των δικαστηρίων εν Ληξουρίω αφαιρεί εκ της εργασίας αυτών, ένεκα της αποστάσεως, πεντακοσίους εργάτας καθ’ εκάστην, οίτινες αφικόμενοι εν Αργοστολίω κακοποιούνται, μάλιστα συνέβη και φόνος αξιοτίμου πολίτου ούτινος το όνομα αποσιωπάται προς σεβασμόν αυτού, εφονεύθη επίσης ο ευπατρίδης Αθανάσιος Τυπάλδος Μαράτος και ετραυματίσθησαν οι ετεροι ευπατρίδαι Αντώνιος Δελαπόρτας Οκταβίου, Δρ Αναστάσιος Κρασάς, Ευαγγελινός Τυπάλδος Λασκαράτος και επικίνδυνος ο Μάρκος Σκαρλάτος, οίτινες ουδεμίαν ικανοποίησιν έλαβον παρά των κυβερνώντων ειμή την απάντησιν, «καλά σας στέκει διότι εισθε Ληξουριώται», προσέτι πλείστοι ανήκοντες εις τον λαόν εκακοποιήθησαν εν Αργοστολίω και ουδείς επίσης εξ αυτών ικανοποιήθη. Επειδή κατά την άφιξιν των Αυτ. Επιτρόπων οι προύχοντες του Αργοστολίου, καταχρώμενοι την αυτών επιρροήν, κατέστρεψαν την Προεδρείαν και αντεκατεστάθησαν ούτοι, σχηματίσαντες και επιτροπήν συγκειμένην εξ αυτών και εξ ετέρων κατοίκων Αργοστολίου, ήτις υπήρξεν η αίτια των διενέξεων, των παραπόνων και των φόβων πάντων των εντίμων πολιτών, ήτις διέταξε την εισβολήν εν Ληξουρίω την 8ην Ιουνίου και μετά δύο ημέρας, την 10ην, οι οπαδοί αυτής εισέβαλον εν τω πλουσίω χωρίω Φωκάτων και αφού εβεβήλωσαν τους ναούς και τα ιερώτερα δικαιώματα της αιδούς και της ανθρωπότητος, διήρπασαν το αθώον εκείνο χωρίον συγκείμενον εξ 96 οικιών, ας μετά ταύτα ενέπρησαν, και η ζημία υπελογίσθη εις έν εκατομμύριον γρόσια. Κατεδίωξαν εν ταυτώ τους εντίμους και μετριόφρονας προκατόχους αυτών Στέφανον Φωκάν, Αρ Σάββαν Άννινον, Ανδρέαν Πανάν, Αρ Ιωάννην Μηνιάτην και Αρ Σταματέλον Πετρίτσην. Κατήργησαν ωσαύτως διά της βίας το δικαστήριον της Υψηλής Αστυνομίας όπερ εξηρτείτο από μόνης της Γερουσίας, συγκείμενον εξ εντίμων και μετριοφρόνων ανδρών, των Νικολάου Φωκά Ανδρεάτου, Γεωργίου Τυπάλδου Παυλή και Δρ Ιωάννου Κρασά και αντικατέστησαν το δικαστήριον τούτο διά. της κυβερνητικής επιτροπής, ήτις διά του τρόμου κατεδίωκε πάντα τίμιον πολίτην, υποχρεώσασα να φύγωσιν οι πρώην Πρόεδροι, τα μέλη της Υψηλής Αστυνομίας και ετεροι πολίται κατέφυγον δε οι μεν Τυπάλδος Παυλής και Κρασάς εις Κέρκυραν, οι δε Συμεών Πυλαρινός, ιεροκήρυξ Χαράλαμπος Τυπάλδος Ποβερέτος, Παναγής Δελαπόρτας, Γεώργιος Κρασάς, Νικόλαος Κρασάς, Αρ Μιχαήλ Τυπάλδος, ιερεύς Γεράσιμος Τυπάλδος Μπασιάς, Αναστάσιος Τυπάλδος Αλφονσάτος και άλλοι πλείστοι απεχώρησαν εκ της νήσου ή διεσπάρησαν ανά τας εξοχάς. Επειδή συνέστησαν εν Ληξουρίω στρατιωτικήν κυβέρνησιν υπό τον λοχαγόν Τιμόθεον Ούγγαρον, όστις κατήργησε πάσας τας αρχάς και έλαβον χώραν παράνομοι συλλήψεις, κρατήσεις και ραβδισμοί, ώστε υπεχρέωσε τους κατοίκους της εξοχής να προσβάλωσι το Ληξούριον, αφού επίσης εξήψεν αυτούς διά της εκτελέσεως της θανατικής ποινής των δύο αθώων, δικασθέντων παρ’ αναρμοδίου δικαστηρίου. Επειδή συνελήφθη ο γραμματεύς της Υψηλής Αστυνομίας Δημήτριος κόμης Ζαγκαρόλος και αφήρεσε βιαίως η ολιγαρχική κυβέρνησις πάντα τα έγγραφα, άνευ καταλόγου, ίνα καταστρέψη τας δικογραφίας τας αφορώσας εις τους οπαδούς αυτής. Επειδή οι Άννινος και Πηνιατόρος προσέφερον δέκα βαλάντια (μπουκιά) εις τον πλοίαρχον της οθωμανικής φρεγάτας Μεχμέτ Μαλτέζον, ίνα βομβίση το Ληξούριον και παρώτρυνον πάντοτε τον πλοίαρχον του ρωσσικού πλοίου Σάλτην και τον του ετέρου οθωμανικού Μπεκίρ, όστις απεποιήθη, να καταστρέψωσι την πόλιν. Επειδή ο Άννινος ενήργει ίνα συναθροισθώσι χωρικοί εκ πάντων των τμημάτων της νήσου, ίνα εισβάλωσιν, εφαρπάξωσι και

καταστρέψωσι το Ληξούριον, γνωστή δε εις πάντα τυγχάνει η αρνητική απάντησις του γέροντος παπά Σπύρου Μαζαράκη προύχοντος του χωρίου Δηληνάτων.

»Ένεκα, λοιπόν, τοιούτων βιαιοπραγιών και καταδιώξεων, πραχθέντων παρά των προυχόντων του Αργοστολίου, δεν δύναται να υφίσταται πλέον ενότης, αδελφότης και επίκοινος κυβέρνησις, διότι και αυτή η φύσις εχώρισε το Αργοστόλιον του Ληξουρίου διά 30 μιλίων αποστάσεως διά ξηράς και 6 διά θαλάσσης, και διότι αι καρδίαι αμοιβαίους εχωρίσθησαν και εξ αδιαλλάκτου μίσους αμοιβαίως κατέχονται».

Η απόφασις αυτή ελήφθη υπό των αντιπροσώπων των τμημάτων Ληξουρίου, Θηνέας, Ανωγής και Κατωγής με ψήφους 346 υπέρ και 7 κατά.

Η αναφορά της κυβερνήσεως Κεφαλληνίας σε απάντηση της αποφάσεως των Ληξουριωτών έχει ως εξής :

«Παραπονούνται οι κάτοικοι του Ληξουριού ότι εκακοποιήθησαν ή και εφονεύθησαν, αλλά δεν μνημονεύουσι τας αιτίας των όλως ιδιωτικών τούτων διενέξεων. Πολλά τοιαύτα ήθελον αναφέρει οι του Αργοστολίου, συμβάντα εν Ληξουρίω, αλλά περιορίζονται να ποιήσωσι μνείας πράξεων τινών εφ’ ων έλαβε μέρος άπας ο πληθυσμός του Ληξουρίου, ως εις τον εμπρησμόν της εν Μερσιάς οικίας του εξ Αργοστολιού Σπυρίδωνος Χωραφά, εις την λεηλασίαν των ετέρων οικιών και εις την αρπαγήν των ποιμνίων πάντων των εν τη Παλική κατεχόντων ιδιοκτησίαν κατοίκων Αργοστολιού. Φρίκην ενεποίησεν η πράξις κατά του ιδιοκτήτου εξ Αργοστολίου Νικολάου Σολωμού, όστις συλληφθείς εντός των κτημάτων αυτού και γυμνωθείς εσύρθη εν θριάμβω ούτω εις Ληξούριον, ίνα γίνη αντικείμενον γέλωτος και περιφρονήσεως.

»Επυρπολήθησαν πλοία ανήκοντα εις κατοίκους του Αργοστολίου διά το μόνον αίτιον ότι εκεί εισέπλευσαν, έτερα ελεηλατήθησαν εν θαλάσση, ηχμαλωτίσθησαν άνδρες και εκακοποιήθησαν τα πληρώματα και οι επιβάται.

»Παραπονούνται επίσης ότι κατεδιώχθησαν επί των παρελθουσών κυβερνήσεων Ενετικής και Γαλλικής και παρά της νυν, αυτό ώφειλον να το αποδώσωσιν εις την ανησυχίαν και φιλοταραξίαν αυτών.

»Περιγράφουσι την πόλιν αυτών ως κειμένην εις τερπνήν θέσιν, ευδαίμονα, πολυάνθρωπον και ισχυράν και εξ εναντίας το Αργοστόλιον κείμενον εις θέσιν ζοφεράν, άμορφον, πενιχράν και άνευ πληθυσμού. Αλλά ταύτα δεν έχονται αληθείας, διότι το Αργοστόλιον εθεμελιώθη εν τω κέντρω της νήσου, απέχον εξ ίσου εκ πάντων των μερών αυτής και τούτου ένεκα οι Ενετοί προσδιώρισαν αυτό έδραν της Κυβερνήσεως Εκτείνεται η πόλις αύτη επί εκτεταμένης παραλίας και σχηματίζει ωραίον, ευρύ και ασφαλή λιμένα, κοσμούμενον αεί εκ πλείστων πλοίων και παρ’ ενός λοιμοκαθαρτηρίου, όπερ κινεί την αντιζηλίαν των ετέρων νήσων. Περιέχει η πόλις εύμορφον δημόσιον μέγαρον, ευρείαν και κανονικήν πλατείαν, πλείστας ιδιωτικάς οικίας οικοδομηθείσας μετά μεγίστης φιλοκαλίας εις τας οποίας οικούσιν ο τε Αρχιεπίσκοπος και οι πρόξενοι των ξένων δυνάμεων.

»Περικυκλούσι την πόλιν πλείστα πλησιάζοντα χωρία, εξοχικαί δ’ επαύλεις κοσμούσι τους παρακειμένους λόφους. Τα τμήματα Κρανέας και Λιβαθούς διακρίνονται διά τας μεγαλοπρεπείς αυτών οικίας, διά το εμπόριον και την ναυτιλίαν.

»Η πόλις του Αργοστολίου περιέχει εν τοις κόλποις αυτής τους ιδιοκτήτας και τους δανειστάς, ουχί μόνον του Ληξουρίου και της Παλικής, αλλά των δέκα και τεσσάρων τμημάτων της νήσου άτινα περιέχουσι πλείονα των 160 χωρίων.

»Ποία σύγκρισις, λοιπόν, μεταξύ Αργοστολίου και Ληξουρίου; Διότι κείται εις τερπνοτέραν θέσιν; Βεβαίως, αλλ’ επί μιας παραλίας άνευ λιμένος, επί μιας θαλάσσης μη επιτρεπούσης την προσέγγισιν ούτε εις λέμβους εν καιρώ χειμώνος. Έχουσιν ίσως οι του Ληξουρίου ιδιοκτησίαν ή δάνεια εν Αργοστολίω ή εν τοις ετεροις τμήμασι της νήσου; Όχι βεβαίως. Και εν τοιαύτη ανισότητι το Ληξούριον δεν δύναται να συγκριθή μετά του Αργοστολίου.



»Και αυτοί ούτοι οι του Ληξουρίου αιτούντες παρά της Γερουσίας Δικαστήρια και Υγειονομείον εν τη αυτών αναφορά, είπον ότι «η σύστασις των Αρχών εν τη αυτών πόλει, ουδαμώς βλάπτει την ενότητα εκείνην, ην οι κάτοικοι του Ληξουρίου επιθυμούσι πολύ περισσότερον των ευαρίθμων εκείνων ραδιούργων, ων συμφέρει η διάδοσις ότι η αιτούσα πόλις διάκειται εχθρικώς κατά της ενότητος». Αι αρχαί αυταί καθιερώθησαν και παρά του Μείζονος Συμβουλίου και δεόντως εξελέχθησαν παρ’ αυτού και τα πρόσωπα, αλλά μετ’ ολίγον εξερράγη η στάσις της 4 Αυγούστου 1801, ήτις επέφερε τα γνωστά εκείνα τρομερά αποτελέσματα».

Σελ. 185. Στ. 36. ΓΙΑ να διαφύλαξη την ησυχία του λαού της Κεφαλληνίας ο Καποδίστριας ζητάει από τον Στάμο Χαλικιόπουλο, κυβερνήτη της Ζακύνθου, να εμποδίση τους Κεφαλλήνες, που είχαν διωχθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, να επανέλθουν στο νησί. Το μέτρο αυτό που έρχονταν σε αντίθεση με την πολιτική ειρηνεύσεως και συνδιαλλαγής όλων των μερίδων, δεν το υιοθέτησε ο νέος διοικητής της Κεφαλληνίας Ιάκωβος Μερκάτης, ο οποίος με προκήρυξή του επέτρεψε την επάνοδο σε όλους. Στην ενέργεια αυτή του Μερκάτη ο Καποδίστριας αντέδρασε. Τούς λόγους της αντιδράσεώς του τους εκθέτει λεπτομερώς στην υπ’ αριθ. 18 αναφορά του προς τον Ηγεμόνα.

Σελ. 210. Ο ΗΓΕΜΩΝ της Επτανήσου Πολιτείας με διάταγμα της 1 Σεπτεμβρίου 1802 διώρισε αντιπροσώπους του στα διάφορα νησιά. Στην Κέρκυρα τον Ιωάννη Σίγουρο, γυιο του Νικολάου Γραδενίδου Σιγούρου κομ. Δεσύλλα, Ζακύνθιο, στην Κεφαλληνία τον Ιάκωβο Μερκάτη, επίσης Ζακύνθιο, στη Ζάκυνθο τον Στάμο Χαλικιόπουλο, Κερκυραίο, στη Λευκάδα τον έως τότε πρύτανι Κεφαλληνίας Νικόλαο Άννινο, στην Ιθάκη το Ρόκκο Δετσώρτση, Λευκάδιο, στους Παξούς τον Μάρκο Καρατσία, Κερκυραίο και στα Κύθηρα τον Ευστάθιο Μεταξά, Κεφαλλήνα. Έτσι ο Καποδίστριας, αποχωρώντας από την Κεφαλληνία, θεωρεί υποχρέωσή του να ενημερώση το νέο διοικητή για την κατάσταση, που επικρατούσε στο νησί.

ΜΕΡΟΣ Γ΄.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βελέλη, A.: Ο Καποδίστριας ως θεμελιωτής της δημοτικής εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι. Αθήναι 1908.

Γερομίχαλου, Γ.: Η περί παιδείας και Εκκλησίας φροντίς του Κυβερνήτου Καποδιστρίου·. Εις παράρτημα αρ. 9 του ΙΣΤ΄ τόμου της Ε.Ε.Θ.Σ.Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη 1971.

Εξαρχοπούλου, Ν.: Λόγος περί της εκπαιδευτικής και θρησκευτικής δράσεως του Καποδιστρίου. Αθήναι 1917.

Θεοτόκη, Σ.: Η εκπαίδευσις εν Επτανήσω από του 1463 μέχρι του 1964. Κερκυραϊκά Χρονικά. Τόμ. V. Κέρκυρα 1955.

Κούκου, E.: Ο Καποδίστριας και η παιδεία 1803—22. Η Φιλόμουσος Εταιρεία της Βιέννης. Αθήναι 1958.

Λάϊου, Γ.: Η Φιλόμουσος Εταιρεία της Βιέννης. Εις Επ. Μεσαιωνικού Αρχείου. Τόμ. 12. Αθήναι 1965.

Λάμπρου, Σ.: Ο Καποδίστριας ως θεμελιωτής της δημοσίας εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι, εις Μελέτη, Αθήναι 1938.

Λουκάτου, Σ.: Ο I. Καποδίστριας και η Επτάνησος Πολιτεία. Αθήνα: 1959.

Μπελιά, Ε.: Ανέκδοτος πίναξ διοργανισμού της Εκπαιδεύσεως κατά την Καποδιστριακήν περίοδον, Αθήναι 1967.

Παπαγεωργίου. Β.: Από το εκπαιδευτικόν έργον του I. Καποδιστρίου, εις Νέα Εστία τ. 11—12, 1932.

Πρωτοψάλτη, E.: Νέα στοιχεία περί της Εταιρείας των Φιλομούσων, εις Αθηνά τ. ΞΑ΄, 1957.

Σωτηριάδου, Γ.: Λόγος κατά το μνημόσυνον I. Καποδιστρίου και I. Δομπόλη, Αθήναι 1915.

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ

ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝ

ΑΒΡΑΚΛΙΩΤΗΣ (υποπλοίαρχος) 152,

153.

Αγγελόπουλος Γ. Π. 3.

Αγγλία 3, 20, 21, 25, 26, 28, 29, 33,

40, 48, 52, 54, 56, 58, 62, 64, 65,

66, 71, 73, 75, 77.

Αγία Μαύρα 3, 4, 60, 171, 172, 173, 193, 194, 198, 199, 203, 218, 219, 220.

Άγιος Θεόδωρος (χωρίον Κυθήρων) 243.

Αγοραστός Αντώνιος 286, 289. Αδριατική 53, 80.

Αθήναι 1, 4.

Αιγαίον 5, 52.

Αίσωπος 268.

Ακαρνανία 52.

Αλάσκα 39.

Αλέξανδρος Α΄ (Αυτοκράτωρ της Ρωσσίας) 1, 2, 4, 6, 8, 15, 19, 3θ’, 132, 138, 145, 183, 185, 242, 275,

288, 291, 295.

Αλή Πασάς 4, 5, 42, 52, 53, 57, 62,

67, 69, 295.

Αλφιέρι 288, 291.

Αμερική 40, 49, 66, 79.

Αμερική Νότιος 47, 72.

Αναγνωσταράς 41.

Άννινος Νικόλαος 108, 120, 141, 148,

172, 173.

Άννινος Σάβιος 88, 95, 99. Αννόβερον 73, 75.

Άνστεττ Ιωάννης 12.

Ανωή 155, 157, 160, 162, 164, 167. Απουλία 56.

Αργοβία 16.

Αργοστόλιον 88, 94, 95, 96, 98, 100,

101, 105, 109, 112, 116, 120, 124,

128, 129, 134, 136, 137, 138, 139, 142, 143, 144, 145, 146, 150, 151, 152, 154, 155, 169, 170, 175, 179, 193, 194, 204, 208, 209, 210, 214. Αρμένης Δημήτριος (γερουσιαστής) 233.

Αυστρία 9, 10, 16, 17, 18, 20, 25, 26, 32, 33, 40, 47, 48, 50, 58, 59, 64, 65, 69, 73, 74, 75, 77, 80, 81. Άχεν 46, 47, 48, 49, 50, 63, 66.

ΒΑΔΗ 17, 32, 48, 50.

Βαθύ 155, 157, 180, 162, 164, 167, 243. Βαλαωρίτης Αριστ. 4.

Βαλεσία 16.

Βαρούχας Αυγουστίνος (Συνταγματάρχης) 125, 130, 134, 150, 151,

154, 155.

Βαρσοβία 35, 43, 44, 58, 59, 63, 64, 68.

Βατερλώ 27.

Βαυαρία 26, 32, 48, 50.

Βαφφέας Δημήτριος (γερουσιαστής) 233, 236, 240, 281, 285, 286, 289. Βελιανίτης Ιωάννης (γερουσιαστής) 233, 237, 240.

Βενετία 13, 51, 53.

Βερεζίνα 9.

Βερμούδεθ Θέα 49.

Βέρνη 14, 16, 17, 20, 21.

Βερολίνον 30, 48, 76.

Βερρύ, δουξ, 59.

Βερώνα 41, 76, 78, 79.

Βέσσενβεργ 26.

Βεσσαραβία 9, 32, 35, 43, 45, 46, 66, 79.

Βιέννη 7, 9, 20, 21, 22, 27, 28, 30, 48, 49, 50, 51, 61, 63, 67, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 81, 82.

Βίλνα 9.

Βιργίλιος 275, 287, 291.

Βλαντής Σπυρίδων (ο νεώτερος) 90. Βλαστός Ιωάννης (γερουσιαστής) 271, 272.

Βλαχία 33, 45, 59, 69.

Βλάχος 287, 290.

Βοημία 10.

Βολκόνσκη Μιχαήλοβιτς Πέτρος 37. Βολυνία 9, 68.

Βολωνία 4.

Βοναπάρτης 4, 5, 6, 7, 8, 14, 17, 25, 26, 33, 72.

Βόνιτσα 3.

Βόσπορος 34.

Βουθρωτός 3.

Βουκουρέστιον 3, 38, 66.

Βούλγαρης Ευγένιος 275.

Βραζιλία 39, 40.

Βρεταννία Μεγάλη 81.

Βρεττός Νικόλαος 160, 167.

Bathurst Ερρίκος 56, 57, 58, 60. Buffier 288,291.

ΓΑΪΟΣ (πρωτεύουσα Παξών) 243.

Γαλάτης 36, 37, 38, 39, 61.

Γαλλία 19, 20, 21, 25, 27, 28, 33, 39, 46, 48, 54, 57, 61, 63, 64, 65, 80, 225.

Γαστράδες 276.

Γενεύη 83.

Γερμανία 33, 46, 47, 54, 57, 58, 59, 82. Γιερμόλωφ Πέτροβιτς Αλέξιος 32, 35. Γκαβός Βασίλειος (γερουσιαστής) 258, 262, 270, 272, 281, 285. Γκαρμπίνης 108, 119.

Γκενοβέλης 269.

Γολόβκιν Ιβάνοβιτς Γεώργιος 69, 75. Γοργόλης Ιωάννης 38.

Γρηγόριος Ε΄ (Πατριάρχης) 3, 68.

Chaumont 19, 47.

ΔΑΛΜΑΤΙΑ 8.

Δανία 58.

Δάντσιγ 58.

Δεζώρζης 172, 173, 199, 203.

Δεκάζ Ηλίας 54, 55, 56.

Δελβινιώτης Νικόλαος 235, 236, 238,

239.

Δεσύλλας Σίγουρος Νικόλαος 110,

121, 129, 135, 137, 144, 150, 151. Δημαράς Κ. Θ. 2.

Δημητρακόπουλος Π. 41.

Δρακούλης Γερ. (γερουσιαστής) 233.

ΕΛΒΑ 26.

Ελβετία 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 28, 30, 59, 79, 80.

Ελλάς 5, 23, 29, 43, 62, 66, 67, 69, 70, 75, 80, 81.

Εμς 79.

Εξωγή 243.

Επτάνησος 3, 4, 6, 51, 52. 53, 54, 56, 81, 90, 295.

Επτάνησος Πολιτεία 4, 5, 80, 87, 88,

89, 183, 185, 223, 231, 274. Ερμιτάζ 7.

Ερζεγοβίνη 8.

Εταιρεία Φιλομούσων 23.

Εύξεινος 22, 33.

Ευρώπη 9, 11, 31, 34, 63, 66, 67, 70,

79, 81.

ΖΑΚΥΝΘΟΣ 4, 60, 87, 104, 111, 114.

122, 126, 131, 169, 170, 187, 188, 190, 192, 198, 203, 208, 214, 275.

Ζαμπέλης Αντζολίνος 159, 165.

Ζενφτ Λουδοβίκος 16, 17, 18, 19. Ζερμπίνης Ανδρέας 281, 285, 286, 289. Ζήσιος Κ. 61.

Ζυρίχη 15, 17, 18, 20, 21.

Ζωσιμά (οικογένεια) 274, 281.

Ζωσιμάς Μιχαήλ 275.

ΗΠΕΙΡΟΣ 3, 5, 52, 57, 61. Hochberg 48.

Humbsk e Timoni (εμπορικός οίκος) 188, 190, 207, 213.

ΘΕΟΤΟΚΗΣ (λοχαγός) 94, 98, 107,

118, 140, 147. Θεοτόκης Εμμανουήλ 295.

Θεοτόκης Μάρκος 89, 90.

Θεοτόκης Νικηφόρος 275.

Θεοτόκης Γεώργιος Σπυρίδων 172,

173, 178, 182, 188, 190, 227, 233,

236, 240.

Θεοτόκης Μ. Σπυρίδων 90, 225, 226. Θορν 9, 10.

Θουκυδίδης 275.

ΙΑΣΙΟΝ 66

Ιγνάτιος 22.

Ιδρωμένος Ανδρέας 240, 241, 242, 249, 250, 252, 255, 256, 259, 263, 264, 267, 270, 271, 294.

Ιερόθεος (Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας)

240, 241.

Ιζώφ Νίκιτιτς Ιβάν 66.

Ιθάκη 36, 87, 101, 153, 155, 156, 157,

158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 172, 173, 193,

199, 203, 218, 219, 220, 243, 275.

Ιλλυρία 8.

Ιόνιοι Νήσοι 3, 20, 23, 29, 41, 42, 43, 57, 58, 223, 224, 295.

Ιόνιος Γερουσία 30, 88, 89, 225.

Ιόνιος Πολιτεία 90.

Ισπανία 39, 40, 49, 50, 59, 63, 65, 72,

80.

Ιταλία 47, 50, 51, 82, 224, 245.

Ιταλίνσκυ Ανδ. 32.

Ιωάννινα 275, 295.

Jenkinson Ροβέρτος, Λόρδος Λίβερπουλ 56.

ΚΑΔΙΘ 40.

Κάθκαρ .37.

Καλιφόρνια 39.

Καλλιμάχης Σκαρλάτος 46, 59. Καλοσγουρος 158, 159,· 160, 165, 166, 167.

Καμαρηνός 60, 61.

Κάνιγγ 24.

Καντακουζηνός 67.

Καποδίστριας (λοχαγός) 141, 149. Καποδίστριας Μαρίας Αντώνιος 3, 87, 94, 98.

Καποδίστριας Αυγουστίνος 50.

Καποδίστριας Ιωάννης 81, 83, 87, 89,

90, 91, 96, 101, 105, 111, 115, 123,

124, 127, 129, 132, 135, 137, 138,

142, 144, 145, 146, 150, 151, 152,

153, 154, 155, 162, 169, 170, 171,

172, 173, 178, 182, 184, 186, 188,

190, 194, 195, 199, 204, 210, 219,

220, 223, 224, 225, 226, 227, 230,

231, 234, 236, 239, 241, 242, 243,

247, 248, 251, 253, 254, 255, 256,

258, 259, 262, 264, 266, 269, 270,

271, 274, 275, 277, 278, 286, 287,

288, 289, 291, 292, 293, 294, 295.

Καππάδοκας Ιωάννης (γερουσιαστής)

257, 262, 270, 272.

Καραγιώργης Πέτροβιτς 10, 60.

Καρατζάς Ιωάννης 45, 46, 59.

Κάρλσβαδ 39, 46, 47, 58.

Κάρολος Ε΄ 42.

Κάρολος Φρειδερίκος 48.

Καρρέρης Αναστάσιος 293.

Καρτονιάδες (χωρίο Κυθήρων) 248.

Καστλερέη 24, 25, 29, 30, 47, 48, 49, 54, 56, 57, 58, 65, 73, 74, 223, 224, 230.

Κάστρον (παλαιά πρωτεύουσα Κεφαλληνίας) 243.

Κατσαΐτης Αναστάσιος 136, 143.

Κατσαντώνης 4.

Καστελτσικαλλά 55.

Κέρκυρα 82, 87, 101, 111, 123, 142, 150, 151, 152, 154, 155, 157, 162, 164, 169, 178, 182, 187, 188, 190, 193, 194, 198, 199, 203, 207, 213, 227, 240, 241, 243, 244, 251, 252, 253, 255, 256, 259, 260, 263, 265, 272, 275, 276, 286, 287, 290, 291,

294.

Κεφαλληνία 87, 88, 93, 95, 97, 99,

102, 103, 105, 111, 113, 114, 116,

122, 127, 128, 129, 132, 133, 134, 135, 142, 150, 154, 155, 169, 170, 172, 173, 178, 182, 183, 185, 186,

187, 188, 189, 190, 192, 193, 194, 195, 197, 199, 201, 202, 204, 210, 217, 218, 219, 227, 243, 275, 295.

Κίεβον 288, 291.

Κισνόβιον 45, 63, 66, 69.

Κοκολάτα (ορεινή τοποθεσία Κεφαλληνίας) 147.

Κολομβία 49.

Κόμης (Μεταξάς) Ανδρέας (γερουσιαστής) 103, 114, 141.

Κομούτος Ρ. (Πρόεδρος Γερουσίας) 262.

Κοπεγχάγη 58.

Κορυδαλεύς 275.

Κορτιτσέλι 288, 291.

Κοτσεβού Αύγ. 54.

Κουερίνης Ιωάννης (γερουσιαστής) 258, 262, 270, 272.

Κουλμ 10.

Κουτούζωφ 8.

Κρασσάς Ιωάννης (πάρεδρος) 233,

237, 240.

Κρασσάς Νικόλαος (γερουσιαστής)

236, 240.

Κροατία 8.

Κυδωνίαι 80.

Κύθηρα 87, 243, 275.

Κύπρος 249, 252, 271. Κωνσταντινούπολις 3, 4, 9, 32, 33,

41, 66, 68, 69, 74, 75, 76, 87, 207,

213.

Κωστάτος 108, 119.

ΛΑΚΚΑ (Παξών) 243.

Λανζερόν Αλέξανδρος 66.

Λάσκαρης Κων)νος 268.

Λάσκαρης Μιχαήλ I, 2.

Λάσκαρης Σταμάτιος 13.

Λάϋβαχ 59, 65, 66, 67, 68, 71. Λειψία 11, 12, 16.

Λεπτσέλτερν Λουδ. 14, 15, 16, 17, 18, 64, 65, 74.

Λευκάς 4, 87, 243, 275, 295. Λευκόκοιλος 275.

Ληξούριον 88 , 93, 94, 97, 98, 109, 110,

120, 123, 124, 127, 132, 136, 137,

138, 143, 144, 145, 154, 171, 172,

173, 175, 179, 197, 201, 204, 207,

208, 209, 210, 213, 214, 215, 216,

243.

Λιβαθώ 102, 109, 110, 112, 120, 121,

123, 124, 127, 132, 138, 145, 147,

148, 208, 209, 214, 215.

Λίβεν Χριστόφ. 25, 57, 76.

Λιθουανία 9.

Λισσαβών 39.

Λοβέρδος 188, 190, 197, 202. Λομβαρδία 51.

Λονδίνον 54,56, 58, 75, 76.

Λουδοβίκος ΙΗ΄ 31, 54.

Λούντζης Ερμ. 4, 89, 90.

Λυσαίος (Μεταξάς Μαρίνος) 94, 98. Λύτσεν 10.

ΜΑΔΡΙΤΗ 40, 49.

Μάΐν 12.

Μαίτλανδ Θ. 51, 52, 53, 54, 57, 60,

81, 82.

Μακρής Ιωάννης (γερουσιαστής) 258, 262, 281, 285, 286, 289.

Μάνη 61.

Μαρτινέγκος Ιωάννης 281, 285, 289. Ματθαίος (λοχαγός) 141, 148, 175, 179, 206, 212.

Μαυρογιάννης Γεράσιμος 80, 90. Μαυροκορδάτος Αλέξ. 45. Μαυρομμάτης Νικόλαος 293.

Μαχαιράς Κων)νος 90.

Μέδιτσι Λουδοβίκος 55, 56.

Μελικής Αντώνιος 287, 291.

Μελίτη 20.

Μερκάτης Ιωα. 177, 178, 181, 182,

188, 190, 192, 193, 194, 196, 198,

200, 203, 204, 210.

Μεσόγειος 80.

Μεσολόγγιον 160, 167.

Μεταξάς Ανδρέας 128, 134, 149.

Μεταξάς Ευστάθιος 103, 104, 105, 106,

107, 108, 111, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 122, 124, 126, 127, 128, 131, 132, 141, 187, 188, 208, 214.

Μεταξάς Καίσαρ 141, 149.

Μεταξάς Μαρίνος Αντσολάτος 110, 121.

Μεταξάς Μαρίνος Λυσαίος 233.

Μεταξάς Μέμης 237, 240.

Μέττερνιχ 15, 16, 18, 24, 26, 29, 47, 49, 55, 65, 74, 75, 76, 77, 81, 82.

Μολδαβία 30, 31, 33, 45, 59, 66, 69.

Μόναχον 16, 50.

Μοντεσάντος Αθανάσιος 281, 286, 289’.

Μόντης 288, 291.

Μοντσενίγος (λοχαγός) 94, 98.

Μόρδος Λάζαρος 276.

Μόσχα 35, 39, 41, 42, 43, 44, 46.

Μοτσενίγος Γεώργιος 4, 225, 227, 229, 230, 231, 232, 245, 246, 250, 253, 287, 290.

Μουστοξύδης Ανδρέας 293, 294, 295.

Μουτζάν Φραγκ. (γερουσιαστής) 233.

Μπάουτσεν 10.

Μπαρκλάυ δε Τόλλυ Μιχ. 9, 10.

Μπαρντέσης (υπολοχαγός) 207, 213.

Μπερτιέ Αλέξ. 6.

Μπερτιέ Καίσαρ 6.

Μπότσαρης Κίτσος 4.

Μπουτιάγκιν 26.

Μύλινεν 21.

Μύλλερ 44, 53.

Μυλωνάς 175, 179, 207, 213.

Μυρά Ιωακείμ 42, 43.

Mirepoix de Levis E. 13.

ΝΑΠΟΛΕΩΝ (αυτοκράτωρ) 26, 33, 61, 295.

Ναράντζης Σπυρίδων (γερουσιαστής) 233, 236, 240.

Νεάπολις 4, 42, 43, 51, 53, 55, 56, 63, 64, 65, 80.

Νεσσελρόδε Κάρολος 12, 21, 28, 30, 31, 32, 35, 68, 72, 75, 76, 77, 78, 79.

Νιέμεν 8.

Νικόλαος Α΄ (αυτοκράτωρ Ρωσσίας) 1, 2.

Ντετσώνης Ρόκκος (γερουσιαστής) 258, 262.

Nugent 43.

ΟΒΡΕΝΟΒΙΤΣ ΜΙΛΟΣ 11, 60. Οδησσός 36, 38, 41, 42, 45, 46, 66, 69.

Όμηρος 275.

Οξωή 155, 157, 160, 162, 164, 167. Όριος Άγγελος 156, 162.

Ουγγαρία 50.

Ουέλλιγκτων 27, 49, 50, 54, 56. Ουσακώφ 3, 225.

ΠΑΓΑΝΟΣ Στάμπιλε Γαβριήλ 235,

236, 238, 239, 241, 247, 254, 255, 256, 259, 263, 264, 267, 294.

Πάκμορ Ανδρέας (γερουσιαστής) 258, 262.

Πάκμορ Αντώνιος (γερουσιαστής) 282, 285.

Πάκμορ Σιγισμόνδος Αντώνιος (καθηγητής καλλιγραφίας) 235, 236, 238, 295.

Πανάς Ανδρέας 110, 121, 256, 257. Παντάξογλου 45.

Παξοί 87, 100, 152, 153, 243, 275. Παουλίνης Μάρκος (γερουσιαστής) 233,

237, 240.

Παπαδόπουλος Γ. Π. 3.

Παπαδόπουλος Εμμ. 41.

Πάργα 3, 51, 52, 53, 57.

Παρίσιοι 27, 28, 29, 30, 35, 70, 76, 78. Πασχάλης 275.

Πεδεμόντιον 65.

Πελεγκρίνης Καίσαρ 255, 256, 259, 263, 264, 267, 287, 291, 294. Πελοπόννησος 5, 52, 61, 68.

Περραιβός Χριστόφορος 241, 242, 250,

252, 259, 262, 267, 270, 271, 294. Πετρόμπεης 60, 61, 63.

Πετρούπολις 1, 6, 7, 8, 28, 29, 30, 31, 35, 36, 37, 39, 41, 46, 49, 59, 61,

68, 76, 79.

Πήλιον 24.

Πίνης 38.

Πιέρης Νικόλαος (συνταγματάρχης) 93, 97, 100, 105, 106, 115, 117, 125,

129, 130, 134, 140, 147, 151, 152. Πιέρρης Μάριος 223.

Πιέρρης Μάρκος (αξιωματικός) 108,

119.

Πινιατόρος Δημήτριος 108, 120, 141, 148.

Πινιατόρος Ευστάθιος 270, 272, 281, 285.

Πλουμίδης Γεώργιος 226.

Πολίτης Νικόλαος 293.

Πολτάβα 63.

Πολωνία 25, 26, 43.

Πορέττι 288, 291.

Πορτογαλία 40.

Πρέβεζα 3.

Πρεντετέρης Τυπάλδος Λιμπεράλης 137, 144.

Προύθος 45, 70.

Πρωσσία 20, 24, 25, 26, 50, 58, 64, 73, 76.

Πυλαρινός Αθανάσιος Ιωάννης (γερουσιαστής) 258, 262, 271, 272, 281, 285, 286, 289.

Poggi, Luigi 207, 213.

Prokesch Osten 68, 74.

ΡΑΓΟΥΖΑ 3.

Ραζουμόβσκη Κυρίλλοβιτς Ανδ. 26, 29.

Ράϊνχαρδ I. 16.

Ράϊχενμπαχ 10.

Ρεγάλδης Ιωσήφ 4.

Ρεοκάρο 53.

Ρήγας 24.

Ρήνος 13.

Ρίο - δε - λα - πλάτα 39, 40.

Ρισελιέ 61.

Ριτσαρδόπουλοι (αδελφοί) 102, 112.

Ριτσαρδόπουλος (ταγματάρχης) 103,

108, 110, 114, 119, 121.

Ροδοθεάτος Πεταλάς Κων)νος 158,

159, 165, 166.

Ρουμιάντσεφ Ν. 6, 7.

Ρώμας Διονύσιος 293.

Ρώμη 51, 65.

Ρωσσία 2, 4, 5, 6, 9. 10, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 30, 33, 34, 35, 38, 39, 40, 43, 45, 47, 48, 52, 53, 54, 55, 58, 60, 61, 62, 64, 69, 70, 71, 73, 74, 75, 79, 80, 81, 82, 83, 274, 275.

ΣΑΞΩΝΙΑ 16, 43.

Σβάρτσενβεργ Καρ. 16.

Σερβία 8, 10, 33, 35, 60.

Σερρακαπριόλα 42, 43.

Σίγουρος κόμης (Γραμματεύς Επικρατείας) 256, 257, 258, 262, 271, 272. Σίγουρος Γραδενίγος Νικόλαος 87, 88, 96, 101, 110, 121, 129, 135. Σίγουρος Θεόδωρος 281, 285.

Σικελία 42.

Σκιώτης Θεόδωρος 162, 169.

Σκορδίλης Πολατσόλ Στέφανος (γερουσιαστής) 236, 240.

Σκουφάς 41.

Σλοβενία 8.

Σοάβος 288, 291.

Σορόκιν (συνταγματάρχης) 89, 169, 170, 193, 194, 195.

Σούλι 3, 53, 62.

Σούνδιας Σπυρίδων 233, 237, 240, Σπα 49.

Σράουτ 18.

Στάης Γεώργιος (γερουσιαστής) 258, 262, 270, 272, 281, 285, 286, 289. Στάκελβεργ Γουσταύος 7, 8, 30. Στεργέλλης Αριστείδης 89, 92.

Στούρτζας Αλέξανδρος 30, 32, 39, 54.

Στρογάνωφ 22, 33, 34, 35, 39, 41, 42, 46, 53, 60, 63, 66, 67, 68, 69, 75.

Συμεωνόβσκη 65.

ΤΑΣITΣΕΦ Δ. 40, 50, 76, 77, 78.

Τένεδος (Σχολή) 225, 248, 250, 251,

253, 256, 257, 259, 260, 261, 262, 264, 265, 266, 269, 271, 272, 276, 278, 286, 287, 289, 290, 291, 293,

295.

Τεργέστη 1, 67, 68, 126, 131.

Τζαγκαρόλος Γάσπαρης 276.

Τζανέλλας Λουδοβίκος 286, 287, 288, 289, 290, 292.

Τζοβάτος Βίκτωρ 237, 240.

Τιζιγκάουζεμ (Ρώσσος διοικητής Κεφαλληνίας) 156, 163, 197, 202.

Τιλσίτ 4, 5.

Τολστόϊ Πέτρος 76.

Τοσκάνη 51.

Τουρίνον 4, 16.

Τουρκία 32, 70, 72, 75, 79.

Τροππάου 59, 64, 65, 66, 68, 71.

Τσεκάτος Βίκτωρ 233ι

Τσιρτσέλλο Θ. 55.

Τσιτσαγώρ II. 8, 9, 33.

Τσιτσώνης Ρόκκος 270, 272.

Τυπάλδος Μιχαήλ (γερουσιαστής) 258, 262, 271, 272, 281, 285, 286, 289.

Tailleyrand 26.

Troyes 19, 20.

ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ Αλέξανδρος 61, 66,

67, 69.

Vaud 16.

ΦΕΡΔΙΝΑΝΔΟΣ 65.

Φερεντίνος (πλοίαρχος) 136, 143. Φισκάρδον 158, 165.

Φλαμπουριάρης (κόμης) 281, 285, 286,

289, 290.

Φλορέ 30.

Φλωρεντία 16.

Φραγκίνης Αντώνιος 249, 251. Φραγκίσκος (αυτοκράτωρ) 78, 82. Φραγκφούρτη 12, 16, 18, 32, 48. Φρειβούργον 17.

Φωκάς Αναστάσιος 139, 140, 147, 208,

214.

Φωκάτα (κωμόπολις Κεφαλληνίας) 146, 147.

ΧΑΓΗ 16.

Χαλικιόπουλος Αγγελος (γερουσιαστής) 258, 262, 270, 272, 281, 285.

Χαλικιόπουλος Αυγουστ. (γερουσιαστής) 233, 236, 240.

Χαλικιόπουλος Μάρκος 236, 240. Χαλικιόπουλος Στάμος 187, 188, 190, 192, 270, 272.

Χάρδενβεργ Κάρ. 24.

Χίος 80.

Χοϊδάς Ιωάννης 126, 131, 187, 188. Χρυσολωράς 268.

Χρυσοσπάθης 41.

Χωραφάς Κων)νος 126, 132. Χωραφάς Σπυρίδων 141, 148.

ΨΑΡΑ 80.

Εκδότης:

Εταιρία Κερκυραϊκών Σπουδών, οδός Αρσενίου --- Κέρκυρα

Γενική επιμέλεια εκδόσεως:

Κώστας Δάφνης

Μεταγραφή --- Μετάφρασις κειμένων:

Γεώργ. Πλουμίδης --- Αριστείδης Στεργέλλης

Στοιχειοθεσία --- Εκτύπωσις:

Τυπογραφείον «Προμηθεύς», Ρήγα Παλαμήδη 5 --- Αθήναι, Τηλ. 32.13.330

Τυπογραφική Επιμέλεια:

Ιωάννης Ζόμπολας

Βιβλιοδεσία:

«Βιβλιοτεχνική», Δημήτρης και Γιάννης Βαρδίκος O.E., Ανδρ. Μεταξά 2, Αθήναι, Τηλ. 631.146



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Κ. ΔΑΦΝΗ : Το Αρχείο Καποδίστρια και οι στόχοι του — Γενικό εισαγωγικό σημείωμα............................. Σελ. ζ΄-ιβ΄

Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑ: Πρόλογος........................... » ιγ΄-κβ΄

Ο Ιωάννης Καποδίστριας και η εποχή του — Χρονολογικός πίνακας » κγ΄ -λη΄

ΜΕΡΟΣ Α΄ Αυτοβιογραφία

Προεισαγωγικό σημείωμα.............................. Σ ελ. 1 - 2

Κείμενο.......................................... » 3 - 83

ΜΕΡΟΣ Β΄ Αποστολή εις Κεφαλληνίαν

Προεισαγωγικό σημείωμα.............................. Σελ. 87- 89

Αριστ. Στεργέλλη: Μεταγραφή και μετάφρασις των ιταλικών κειμένων » 90- 92

Κείμενα....................................... ... » 93 - 220

ΜΕΡΟΣ Γ΄ Εκπαιδευτική δράσις

Προεισαγωγικό σημείωμα.............................. Σελ. 223 - 226

Κείμενα............................................ » 227 - 295

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ — ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.................... Σελ. 297 - 314

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ....................................... » 316-320

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.................................... » 321