Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄

κινείται, και στις ιδέες της οποίας μετέχει. Στα κρίσιμα χρόνια κατά τα οποία εκυβέρνησε την Ελλάδα, οι καταγγελίες ότι είταν Ρώσος, ή περισσότερο Ρώσος από Έλληνας, ακούσθηκαν επίμονα από την μεριά του γαλλικού κόμματος, όπως και από την μεριά των Γάλλων παρατηρητών. Για να αρθεί οποιαδήποτε σχετική αμφισβήτηση, για να φανεί καλά ότι δεν εδέχθηκε μεταγενέστερες ρωσικές επιδράσεις, πρέπει πάντοτε να πηγαίνουμε στην αρχή της σταδιοδρομίας του και να εξετάζουμε τις πράξεις του και την έκδηλη συνείδησή του, και υστέρα να διαγράψουμε την καμπύλη της σταδιοδρομίας του. Από την πρώτη στιγμή της πολιτικής του ζωής, τον βλέπουμε, με επιμονή και με συνέπεια, να μένει πάντοτε εξαρτημένος από το άρμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της ρωσικής πολιτικής, αλλά με την εθνική του θέληση δοσμένη ακέρια, αδιανέμητη, στον ελληνισμό. Η ιδιοσυγκρασία του, η ανατροφή του, ο περίγυρός του, οι πολίτικες και θρησκευτικές του πεποιθήσεις, τον είχαν πείσει ότι η λύση των ελληνικών προβλημάτων θα ερχόταν από την ομόδοξη Ρωσία· μόλις ορθώθηκε δίλημμα σχετικά, εγκατέλειψε συμφέροντα, σταδιοδρομία, φιλίες, για να μείνει πιστός σε ό,τι είταν η συνείδησή του.

Κρατούμενα, λοιπόν, στην αρχή και στο τέλος, έχουμε αυτά. Ωστόσο η έντονη δράση του στα χρόνια της Κερκύρας, όσον καιρό μετείχε στην διαχείριση των κοινών, έχει, γενικά έναν χρωματισμό σχετικό με την κάθε είδους, σε ποικίλα επίπεδα, εκπαιδευτική πολιτική17. Την μεγάλη του απασχόληση με τα θέματα αυτά, την ξαναβρίσκουμε σαν σε μια πρώτη ομάδα, όταν στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του στην ρωσική Υπηρεσία, βρίσκεται, από την μία μεριά, σε υποαπασχόληση, ενώ από την άλλη οφείλει να γίνει χρήσιμος στην αυτοκρατορία η οποία τον έχει καλέσει. Στα 1809, τον χρόνο, ακριβώς, όπου φθάνει στην Ρωσία, έχει επαφές με τον Ιωάννη Δόμπολη γύρω σε θέματα που αναφέρονται στην εκπαίδευση των συμπατριωτών τους18. Αμέσως υστέρα έχουμε μαρτυρημένα ή δημοσιευμένα τεκμήρια από δράση πολυσήμαντη, μέσα στην οποία εντάσσονται και θέματα σχετικά με τα ίδια αυτά εκπαιδευτικά ενδιαφέροντα· δεν πιστεύω για λόγους τυχαίους, αλλά από αιτίες που θα ξεκαθαρίσουν όταν θα έχουμε στα χέρια μας το σύνολο της ζητουμένης ύλης, το 1811 φαίνεται ιδιαίτερα πλούσιο μέσα στην ζωή του Κυβερνήτη, από την άποψη την οποία σημειώνουμε

17. Σημειώνω ειδική βιβλιογραφία: Σπ. Θεοτόκης, Περί της εκπαιδεύσεως εν Επτανήσω (1453 - 1864), π. Κερκυραϊκά Χρονικά, Κέρκυρα, Τ, 5, 1956, σσ. 7 - 142· Λ. Ιδρωμένος, Περί της εν ταις Ιονίοις νήσοις εκπαιδεύσεως από της εις τους Ενετούς υποταγής μέχρι της εθνικής αυτών αποκαταστάσεως (1886 - 1864), π. Αττικόν Ημερολόγιον, Τ. 8 1874, σσ. 198 - 237· Α. Ιδρωμένος, Η πρώτη εν Κερκύρα Δημοσία Σχολή, 1805 - 1824, ανάτυπο από π. Παρνασσός, Τ. ΙΓ΄, 1890. Και ιδίως Ε. Κούκκου, ε. ά.

18. S. Lascaris, Capodistrias avant la Révolution Greque. Sa carrière politique jusqu’en 1822, Λωζάννη, 1918, σ. 30.

νουμε εδώ, ή και, πιο γενικά, από την άποψη των συγγραφικών ή συντακτικών δραστηριοτήτων. Ένια από τα στοιχεία όσα διαθέτουμε μπορεί να είναι ολίγο παλαιότερα, αλλά, στο σύνολο, έχουμε μία άξια λόγου πυκνότητα ενεργειών. Είναι, σε πιθανή χρονική τάξη, το «υπόμνημά του για την ορθόδοξη Εκκλησία (Αύγουστος τον 1809)19, η έκθεσή του, για τον Αλή Πασά, με «λεπτομερειακή βιογραφία του Αλβανού σατράπη»20. Από αυτήν φαίνεται ότι μάλλον πρέπει να διακρίνουμε μία άλλη έκθεση «σχετικά με το πρόβλημα του τωρινού πολέμου εναντίον της Τουρκίας»21. Περαιτέρω έχουμε το πονημάτιον, που δεν μπορεί να ταυτισθεί με κανένα από τα προηγούμενα, και, τέλος, το υπόμνημα προς τον Στάκελμπεργκ. Άξια προσοχής είναι η μεγάλη αναλογία φροντίδων για τα εκπαιδευτικά που βρίσκεται ή δηλώνεται στα κείμενα αυτά.

Δεύτερη, πολύ χαρακτηριστική πύκνωση των παιδευτικών του ενδιαφερόντων, έχουμε να τοποθετήσουμε γύρω στο Συνέδριο της Βιέννης. Για πριν, θα εσημείωνα την επίσκεψή του στο εκπαιδευτικό κατάστημα του Em. de Fellenberg και το υπόμνημα που προέκυψε από αυτήν22· επάνω στο Συνέδριο, και υστέρα από αυτό, τοποθετούνται οι δραστηριότητες του Καποδίστρια, αναφορικά με την Εταιρία των Φιλομούσων23, και το υπόμνημά του προς τον υποκόμητα Castlereach24. Και οι τρεις αυτές εκδηλώσεις έχουν, αν όχι αποκλειστικά, πάντως έντονα παιδευτικό χαρακτήρα.

Έτσι φθάνουμε στην Επανάσταση. Στα πρώτα χρόνια, από την ώρα όπου εγκαταλείπει την υπηρεσία της Ρωσίας και πριν αναλάβει υπηρεσία στην Ελλάδα, βέβαια οι φροντίδες του έχουν την αμεσότητά τους προσανατολισμένη προς τον Αγώνα. Όμως κι εκεί ακόμη δεν τον απολείπουν οι φροντίδες για τα θέματα της παιδείας: έχει αναλάβει μέριμνες υποτρόφων και έχει επαφές που δείχνουν την προσήλωσή του προς αυτές τις απόψεις των ελληνικών προβλημάτων25. Μα από την ώρα πια, οπού παίρνει στα χέρια του την κυβέρνηση του τόπου, είδαμε κιόλας τα πολλά τεκμήρια που δείχνουν ότι και στις πιο δύσκολες ώρες των ευθυνών για τα κοινά, δεν ξεχνάει ποτέ τα θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση. Τα παραδείγματα εδώ θα μπορούσαν να πολλαπλασιασθούν· αλλά δεν υπάρχει λόγος να προσπαθήσουμε να προλάβουμε τα κείμενα: η συνέχεια των τόμων θα δείξει πολύ σαφέστερα την γραμμή αυτήν, από ό,τι θα μπορούσε να κάνει οποιοσδήποτε σχολιασμός. Όπως και να το πούμε, ο διαφωτισμένος δε-

19. Βλ. Βαλκανική Βιβλιογραφία, έ. α., σ. 290.

20. Βλ. εδώ σημ. 11. Το παράθεμα από τον A. F. Miller, ε. ά.

21. Βλ. Βαλκανική Βιβλιογραφία έ. α., σ. 289.

22. Ε. Κούκκου, έ. α., πολ.

23. Αυτ. πολ.

24. Η υπόθεση αυτή, Castlereach, Maitland, είναι από αυτές των οποίων θα περιμένουμε την επίλυση από την έκδοση την οποία προλογίζω εδώ.

25. Ε. Κούκκου, έ. α., πολ.

δεσποτισμός του Κυβερνήτη συνδυασμένος με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ευνοεί, με μία αποκλειστικότητα στην οποία άλλος σχολιαστής ίσως θα είχε την διάθεση να διαγνώσει φρόνηση — εγώ όχι — ευνοεί, λέω, ιδίως την πρώτη εκπαίδευση, την πρωτοβάθμια. Υπάρχει, βέβαια, κάποιος πραγματισμός στην εκπαιδευτική του πολιτική. Ο πραγματισμός αυτός, συνδυασμένος με την εκκλησιαστική διδασκαλία περί της ανάγκης των ερμηνευτών, ίσως εξηγεί την στάση την οποία έδειξε υπό την διακυβέρνησή του η πολιτεία απέναντι στην μελέτη των αρχαίων ελληνικών κειμένων. Ο Δ. Βερναρδάκης ασπάζεται την εκδοχή κατά την οποία ο Μουστοξύδης υπέδειξε την ανάγκη μελέτης των αρχαίων μέσα από συγγραφείς πιο προσιτούς26· δεν αποκλείεται, αλλά η υπόθεση η οποία έρχεται να εντάξει την περίπτωση αυτήν μέσα σε μια παραδοσιακή γραμμή, αυτήν που δεν δέχεται την μετάφραση των Γραφών, νομίζω ότι ερμηνεύει περισσότερα φαινόμενα, δηλαδή είναι η πιο πιθανή. Ας μην ξεχνούμε ότι, φίλος του και συνεργάτης του, ο Αλέξανδρος Στούρζας είχε δείξει ανάλογη δυσπιστία προς την ακαδημαϊκή διδασκαλία, σε ένα κείμενο που πιθανότατα αποδεχόταν και ο Καποδίστριας.

Αλλά τώρα ανοίγει η αυλαία: από εδώ και πέρα θα μας μιλήσει ο Κυβερνήτης, όχι αποσπασματικά, όχι τυχαία, αλλά ακολουθώντας αυστηρή την διαχρονία, παρέχοντας, δηλαδή, μια καθαρή εικόνα των σκέψεών του, της πορείας την οποία ακολούθησαν, των αντιδράσεών του απέναντι στα εξωτερικά περιστατικά. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, η οποία ευχόμαστε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο, θα μπορούμε να λέμε ότι τον γνωρίζουμε.

Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ

26. Δ. Βερναρδάκης, ë. ά., σ. G4.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ TOΥ

Η ζωή του \ Η Ιστορία

1776 Φεβρουάριου 10 : Γέννηση Καποδίστρια στην Κέρκυρα. Πατέρας του ο Αντώνιος Μαρία: Καποδίστριας. Μητέρα του: Η Διαμαντίνα Γολέμη. Ήταν το έκτο παιδί τους.

Μάϊος: Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ διώχνει τον Turgot για για να προσλάβει τον Necker. Ο Adam Smith εκδίδει το βιβλίο του Inquiry on the nature and causes of the wealth of nations.

Ιούλιος 4: Αμερικανική διακήρυξη ανεξαρτησίας.

1777 Νοέμβριος: Γέννηση Αλέξανδρου Α΄ Ρωσίας.

1778 Φεβ. 6: Υπογράφτηκε συμμαχία και εμπορική συμφωνία ανάμεσα στη Γαλλία και τις 13 πολιτείες της Β. Αμερικής.

Μάϊος 11: Θάνατος του κόμη Chatham. 30, θάνατος του Voltaire.

Ιούλιος 2: Θάνατος Rousseau, 3. Πρωσία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αυστρία.

1779 Μάΐος 13: Συνθήκη ειρήνης στο Teschen ανάμεσα στην Πρωσία και Αυστρία.

Ιούνιος 16: Η Ισπανία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αγγλία. Τη χρονιά αυτή μπήκε σε λειτουργία ο πρωτος ατμόμυλος.

1780 Μάρτιος 10: Ρωσία κηρύσσει ένοπλη ουδετερότητα στον πόλεμο ανάμεσα Αγγλίας και τις 13 πολιτείες, στην οποία προσχώρησε η Ολλανδία.

Νοέμ., 20: Αγγλία κη-

Η ζωή του \ Η ιστορία

1781 Ο Καποδίστριας αρχίζει να διδάσκεται τα πρώτα γράμματα από Λατινοδιδάσκαλους της εποχής.

κυρύσσει τον πόλεμο στην Ολλανδία. 29: Πεθαίνει η Μαρία Θηρεσία.

1781 Μάιο: Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ διώχνει τον Necker. Η Πρωσία μπαίνει στον συνασπισμό για την ένοπλη ουδετερότητα.

1782 Φεβ. 5: Οι Ισπανοί παίρνουν τη Μινόρκα από τους Άγγλους.

Μάρτ. 19: Ο Λόρδος North παραιτείται.

Ιούλιος: Η Πορτογαλία μπαίνει στο συνασπισμό για την ένοπλη ουδετερότητα.

1783 Σεπτ. 3: Υπογράφεται στις Βερσαλλίες συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στην Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία και τις 13 πολιτείες. Η Αγγλία αναγνωρίζει τις 13 ως Ηνωμ. Πολιτείες της Αμερικής.

Δεκ. 19: Πρώτο υπουργείο με Pitt το νεώτερο. Τη χρονιά αυτή πέταξε το πρώτο αερόστατο, που είχαν εφεύρει οι αδελφοί Montgolfier.

1785 Η υπόθεση για το διαμαντένιο περιδέραιο, το πρώτο κτύπημα για τους Βουρβώνους της Γαλλίας.

Ιαν. 7 : Το αερόστατο πετάει πάνω από την Μάγχη και φτάνει στην Αγγλία.

Ιούλιος 23 : Συγκροτήθηκε ο βορειογερμανικός συνασπισμός εναντίον του Ιωσήφ Β΄ των Αψβούργων.

1786 Aυγ. 17: Πεθαίνει ο Φρειδερίκος ο μεγάλος.

1787 Αυστριακοί και Ρώσοι αρχίζουν πόλεμο κατά της Οθω-

Η ζωή του | Η Ιστορία

1788 Σε ηλικία δώδεκα χρόνων αναπτύσσεται έντονα το θρησκευτικό συναίσθημα στο νεαρό Καποδίστρια. Συχνάζει στη Μονή Πλατυτέρας, όπου ο μοναχός Συμεών τον κατηχεί με πάθος στην ορθόδοξη πίστη.

Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Patrick Miller εφευρίσκει το ατμόπλοιο.

1788 Αρχίζει ρωσοσουηδικός πόλεμος.

Aυγ. 8: Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ καλεί για τις 5 Μαΐου 1789 Les États Généraux.

Αυγ. 27 : Ο Necker ξανάρχεται στην εξουσία.

1789 Απρ. 7: Ο Σελίμ Γ΄ ανεβαίνει στο θρόνο. 30: Ο Ουάσιγκτων γίνεται πρώτος πρόεδρος των Η.Π.Α.

Μάϊος 5: Les États Généraux συγκεντρώνονται στις Βερσαλλίες.

Ιούλιος 14: Πέφτει η Βαστίλλη.

Αυγ. 4 : Η διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Οκτώβριος: Επανάσταση στις Κάτω Χώρες.

Δεκ. 13: Οι Κάτω Χώρες ανακηρύσσονται Ανεξάρτητες με το όνομα Βέλγιο.

1790 Φεβ. 20: Πεθαίνει ο Ιωσήφ Β΄.

Δεκ. 2: Οι Αυστριακοί καταστέλλουν τη βελγική επανάσταση.

1791 Απρ. 4: Πεθαίνει ο Mirabeau.

Aυγ. 27 : Διακήρυξη του Pillnitz. Αυστρία και Πρωσία έτοιμες να επιτεθούν στη Γαλλία.

Aυγ. 30: Συνθήκη ειρήνης της Sistova ανάμεσα στην Αυστρία και την Οθωμ. Αυτοκρατορία.

Σεπτ. 3: Το πρώτο γαλ-

Η ζωή του

1792 Κάνοντας ιππασία ο Καποδίστριας πέφτει από το άλογο, το οποίον τον παρασύρει αρκετό διάστημα στο χαλικοστρωμένο δρόμο. Η διάσωσή του αποδίδεται σε θαύμα της Παναγίας της Πλατυτέρας. Η θρησκευτικότητά του γίνεται πιο έντονη κι’ από τότε χρονολογείται το ενδιαφέρον του για το ομώνυμο μοναστήρι, το οποίον προίκισε με πολλές δωρεές κατά το διάστημα της σταδιοδρομίας του. Σώζεται ακόμη στο μοναστήρι ζωγραφιά λαϊκού καλλιτέχνη, που αναπαριστάνει την σκηνή του ατυχήματος.

Η Ιστορία

γαλλικό σύνταγμα αρχίζει να ισχύει.

Δεκ. 15: Αρχίζουν να ισχύουν οι πρώτες δέκα τροποποιήσεις στο αμερικανικό σύνταγμα.

1792 Ιαν. 9: Συνθήκη ειρήνης στο Ιάσιο ανάμεσα στη Ρωσία και την Οθωμ. Αυτοκρατορία. Η Ρωσία κερδίζει τη βόρεια ακτή της Μαύρης Θάλασσας.

Φεβρ. 7: Αυστροπρωσική συμμαχία εναντίον της Γαλλίας.

Μάρτιος 1 : Πεθαίνει ο Λεοπόλδος Β΄ των Αψβούργων.

Μάρτιος 29: Δολοφονείται ο Γουσταύος Γ΄ της Σουηδίας.

Απριλ. 20: Η Γαλλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αυστρία.

Μάϊος 19: Η Ρωσία εισβάλλει στην Πολωνία.

Ιούλιος 24 : Η Πρω-

σία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία. Την επομένη, με το μανιφέστο του Κόμπλεντς, οι σύμμαχοι απειλούν να καταστρέψουν το Παρίσι.

Aυγ. 10: Το πλήθος μπαίνει στο ανάκτορο των Tuilleries και σκοτώνει τους Ελβετούς φρουρούς.

Aυγ. 13: Η βασιλική οικογένεια της Γαλλίας φυλακίζεται στον πύργο του μοναστηριού Temple.

Σεπτ. 2 : Οι σφαγές στις γαλλικές φυλακές.

Σεπτ. 20: Οι Γάλλοι νι-

Η ζωή του Η ιστορία

1793 Συστηματοποιεί τη σπουδή της γαλλικής και της ιταλικής γλώσσας.

νικούν τους Αυστριακούς και τους Πρώσους στο Valmy.

Σεπτ. 22: Η Γαλλία ανακηρύσσεται Δημοκρατία.

1793 Iαν. 21: Εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄.

Φεβ.: Συγκροτήθηκε ο πρώτος εναντίον της Γαλλίας συνασπισμός από την Αγγλία, Αυστρία, Πρωσία. Ολλανδία, Ισπανία, Σαρδηνία, Τοσκάνη και Νεάπολη.

Απρ. 6: Συγκροτείται στη Γαλλία η Επιτροπή Εθνικής Σωτηρίας και αρχίζει η τρομοκρατία.

Μάϊος 7 : Δεύτερος διαμελισμός της Πολωνίας.

Ιούνιος 24: Το δεύτερο γαλλικό σύνταγμα.

Ιούλιος 13 : Η Charlotte Cordav σκοτώνει τον Marat.

Οκτ. 16: Εκτέλεση της Μαρίας Αντουανέττας.

Δεκ. 26: Οι Γάλλοι νικούν τους συμμάχους στη Weissenburg.

1794. Ο πρώτος οπτικός τηλέγραφος με το σύστημα Σαπ λειτουργεί μεταξύ Παρισίων και Lille.

Απρ. 5: Εκτέλεση του Danton και των φίλων του.

Ιούνιος 25: Οι Γάλλοι κατακτούν το Βέλγιο.

Ιούλιος 28: Εκτέλεση Robespierre και Saint - Just.

Σεπτ. 28: Υπογράφεται στην Πετρούπολη συμμαχία Αγγλίας — Ρωσίας — Αυστρίας.

Η ζωή του | Η ιστορία

1794 Φθινόπωρο: Ο Καποδίστριας πηγαίνει στη Βενετία για να σπουδάσει στην Padova. Στη Βενετία διδάσκεται λατινικά.

1795 Φθινόπωρο: Ο Καποδίστριας εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Padova.

1797 Ιούνιος 10: Ο Καποδίστριας γίνεται διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο της Padova. Αμέσως έπειτα γυρίζει στην Κέρκυρα.

Οκτωβ. 25: Η Πρωσία εγκαταλείπει τον πρώτο συνασπισμό.

Δεκ. 27 : Οι Γάλλοι μπαίνουν στην Ολλανδία.

1795 Αυγ. 22: Το τρίτο γαλλικό σύνταγμα.

Οκτ. 24: Ο τρίτος διαμελισμός της Πολωνίας, που οδήγησε στην κατάλυση της ανεξαρτησίας της.

Νοεμβ. 3: Αρχίζει να λειτουργεί στη Γαλλία το Πανεπιστήμιο.

1796 Ο Βοναπάρτης κατακτά την Βορ. Ιταλία.

Aυγ. 19: Η Ισπανία συμμαχεί με την Γαλλία και κηρύσσει (Οκτ. 5) τον πόλεμο στην Αγγλία.

Νοεμ. 16 Πεθαίνει η Αικατερίνη Β΄ η μεγάλη.

1797 Απρ. 16: Η ανακωχή του Loeben ανάμεσα Γαλλίας και Αυστρίας.

Μάϊος 16: Η Βενετία παραδίδεται στο Βοναπάρτη.

Iούνιος 28 : Οι Γάλλοι φτάνουν στην Κέρκυρα.

Οκτωβ. 17: Η συνθήκη του Campo Formio. Η Γαλλία παίρνει την Λομβαρδία, το Βέλγιο και τα Επτάνησα, η Αυστρία την Ιστρία, την Δαλματία και τη Βενετία.

1798 Μάϊος 19: Ο Βοναπάρτης εκστρατεύει στην Αίγυπτο και την κατακτά.

Αυγ. 1 : Ο Νέλσων καταστρέφει το γαλλικό στόλο στο Αμπουκίρ.

Η ζωή του

1798 Ο Καποδίστριας, μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του, διαφεύγει από την πολιορκημένη πόλη και καταφεύγει στην κερκυραϊκή ύπαιθρο, όπου αγωνίζεται παρά το πλευρό των Ρωσοτούρκων εναντίον των Δημοκρατικών Γάλλων.

1799 Ο Καποδίστριας (Απρ. 12) διορίζεται διευθυντής του οθωμανικού νοσοκομείου στην Κέρκυρα.

Η Ιστορία

Σεπτ. 7 : Η Πύλη κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία.

Οκτ. - Νοεμ. Οι στόλοι της Ρωσίας και της Οθωμ. Αυτοκρ. καταλαμβάνουν τα νησιά του Ιονίου, εκτός από την Κέρκυρα, που την πολιορκούν.

Δεκ. 29: Συμμαχία Αγγλίας και Ρωσίας.

1799 Ιαν. 3: Συμμαχία Ρωσίας και Οθωμ. Αυτοκρατορίας.

Μάρτιος 3: Η Γαλλική φρουρά στην Κέρκυρα συνθηκολογεί και παραδιδει την πόλη στους Ρωσοτούρκους.

Μάρτιος 12: Η Αυ-

στρία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία,

Ιούνιος: Συγκροτείται ο δεύτερος συνασπισμός εναντίον της Γαλλίας από την Αγγλία, την Αυστρία, τη Ρωσία, την Οθωμ. Αυτοκρατορία, την Πορτογαλία και τη Νεάπολη.

Σεπτ. 25—27: Οι Γάλλοι νικούν τους Ρώσους στη Ζυρίχη.

Οκτ. 9: Ο Βοναπάρτης γυρίζει στη Γαλλία.

Οκτ. 22: Η Ρωσία εγκαταλείπει τον συνασπισμό.

Νοεμ. 9: (18 Brumaire) : Το πραξικόπημα που έδωσε την εξουσία στο Βοναπάρτη.

Η ζωή του Η ιστορία

1801 Από 9 Μαΐου ως 27 Αυγούστου ο Καποδίστριας οργανώνει τη διοίκηση της Κεφαλλονιάς σύμφωνα με το σύνταγμα που καταρτίστηκε υστέρα από τη συνθήκη του 1800. Φθινόπωρο: Κίνηση για αυτοδιοίκηση της Κερκύρας. Το σύνταγμα της Deputazione della città, borgi e contado.

1800 Ιούνιος 14: Νίκη του Boναπάρτη στο Marengo.

Ιούλιος 2 : Η Ιρλανδία ενώνεται με την Μεγ. Βρεταννία.

Σεπτ. 5: Οι Βρεταννοί καταλαμβάνουν τη Μάλτα.

Με την συνθήκη της 21 Μαρτίου ανάμεσα στη Ρωσία και στην Πύλη, ιδρύεται το κράτος των «Επτά Ηνωμένων Νήσων, και ορίζεται το συνταγματικό καθεστώς του.

1801 Φεβ. 9: Συνθήκη ειρήνης της Lunéville ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστρία.

Μάρτιος 3: Ο Τζέφερσον γίνεται πρόεδρος των Η.Π.Α.

Μάρτιος 23: Ο Παύλος Α΄ δολοφονείται. Ανέρχεται στο ρωσικό θρόνο ο Αλέξανδρος Α·.

Απριλ. 2: Ο Νέλσων καταστρέφει το στόλο της Δανίας μέσα στο λιμάνι της Κοπεγχάγης.

Ιούλιος 15 : Αποκατάσταση του καθολικισμού στη Γαλλία.

Οκτωβ. 9: Συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στη Γαλλία και την Οθωμ. Αυτοκρατορία.

1802 Μάρ. 27: Η συνθήκη ειρήνης της Αμιέννης ανάμεσα στη Γαλλία και την Αγγλία.

1802 Ιούνιος 4: Ο Καποδίστριας ιδρύει την Ιατρική εταιρεία Κερκύρας.

Αυγ. 28: Ο Γ. Μοτσενίγος φθάνει στην Κέρκυρα ως πληρεξούσιος του Τσάρου.

Η ζωή του

1802 Οκτ. 4— 21: Δεύτερη αποστολή του Καποδίστρια στην Κεφαλλονιά.

1803 Απρίλιος: Ο Καποδίστριας διορίζεται γραμματέας του Κράτους.

1804 Μάρτιος 15: Ο Αλέξανδρος Α΄ δίνει στον Καποδίστρια, που είχε γίνει εν τω μεταξύ γραμματέας για τις εξωτερικές υποθέσεις και τη ναυτιλία, το βαθμό του κολλεγιακού συμβούλου.

Η ιστορία

1803 Μάϊος 18: Το Ηνωμ. Βασίλειο κηρύσσει τον πόλεμο στην Γαλλία. Ο Βοναπάρτης αμέσως καταλαμβάνει το Αννόβερο.

Τη χρονιά αυτή ο Robert Foulton έκαμε πειράματα με ατμόπλοιο στο Σηκουάνα.

Δεκ. 5: Ψηφίστηκε καινούργιο σύνταγμα για τα Επτάνησα.

1804 Μάρτ. 20: Εκτέλεση του Δούκα D’ Enghien.

Μάρτ. 21 : Αρχίζει η εφαρμογή του Γαλλικού Αστικού Κώδικα.

Δεκ. 2 : Ο Βοναπάρτης στέφεται αυτοκράτορας των Γάλλων ως Ναπολέων Α΄.

1805 Απρ. 11: Συμμαχία Ην. Βασιλείου και Ρωσίας δημιουργεί τον τρίτο συνασπισμό κατά της Γαλλίας.

Οκτωβ. 19: Νίκη του Ναπολέοντα στο Ulm.

Οκτ. 21: Νίκη του Νέλσωνα στο Trafalgar.

Δεκ. 2: Νίκη του Ναπολέοντα στο Austerlitz.

Δεκ. 26: Συνθήκη ειρήνης του Pressburg ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστρία. Η Βαυαρία και η Βυρτεμβέργη γίνονται βασίλεια.

1806 Iαν. 23: Θάνατος Pitt του νεώτερου.

Μαρτ. 31: Ο Ιωσήφ Βοναπάρτης γίνεται βασιλιάς της Νεάπολης και οι αδελφοί του Ναπολέοντα παίρνουν διάφορα πριγκιπάτα.

Απρ.: Το Ην. Βασίλειο

Η ζωή του | Η Ιστορία

1807 Iούνιος 2: Ο Καποδίστριας διορίζεται στη Λευκάδα έκτακτος επίτροπος και συντονιστής των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή εναντίον της Πύλης.

Σεπτ. 12: Ο Καποδίστριας γυρίζει στην Κέρκυρα.

κηρύσσει τον αποκλεισμό των γαλλικών ακτών.

Ιούνιος 5: Ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης γίνεται βασιλιάς της Ολλανδίας.

Ιούλιος 12 : Συγκροτείται η συνομοσπονδία του Ρήνου.

Αυγ. 6: Ο Φραγκίσκος παραιτείται από αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μένει μόνο αυκράτορας της Αυστρίας, τίτλο που πήρε στις 11.8.1804.

Οκτ. 14: Νίκη του Ναπολέοντα στην Ιένα και στην Auerstädt.

Νοέμ. 21: Το διάταγμα του Βερολίνου. Ο Ναπολέων κλείνει τα λιμάνια της Ευρώπης στους Βρεταννούς.

Δεκ. 11: Η Σαξωνία γίνεται βασίλειο.

Δεκ. 27 : Η Πύλη κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία, γιατί τα ρωσικά στρατεύματα μπήκαν στις Ηγεμονίες.

Δεκ. 28: Ψηφίζεται νέο σύνταγμα για τα Επτάνησα.

1807 Φεβ 7—8: Νίκη του Ναπολέοντα στο Εϋλώ.

Μάϊος 29 : Ανατρέπεται Ο Σελίμ Γ΄.

1807 Ιούνιος 14: Νίκη του Ναπολέοντα στο Friedland.

Ιούλιος 9: Συνθήκη ειρήνης στο Τιλσίτ ανάμεσα στο Ναπολέοντα και τον Αλέξανδρο Α΄.

Ιούλιος 28 : Ο Μαχμούτ Β΄ γίνεται σουλτάνος.

Αυγ.: Οι Ρώσοι εισβάλλουν στη Φινλανδία (σουη-

Η ζωή του

1808 Ο Καποδίστριας φεύγει για την Πετρούπολη ύστερα από πρόσκληση, που του έστειλε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών.

1809 Iαν. 28: Ο Καποδίστριας φτάνει στην Πετρούπολη.

Μάϊος 2: Ο Καποδίστριας τοποθετείται στο ρωσικό υπουργείο εξωτερικών και προβιβάζεται στο βαθμό του συμβούλου του κράτους.

1811 Οκτ.: Ο Καποδίστριας στέλνεται στη Βιέννη ως ακόλουθος της ρωσικής πρεσβείας.

Η ιστορία

σουηδικό έδαφος). Ο Ιερώνυμος Βοναπάρτης γίνεται βασιλιάς της Βεστφαλίας.

1808 Μάϊος — Ιούνιος: Ο βασιλιάς της Ισπανίας και ο διάδοχός του αναγκάζονται να παραιτηθούν. Ο Ιωσήφ Βοναπάρτης γίνεται βασιλιάς της Ισπανίας και ο Murat, σύζυγος της Καρολίνας Βοναπάρτη, βασιλιάς της Νεαπόλεως.

Αυγ. 1 : Αγγλικό εκστρατευτικό σώμα αποβιβάζεται στην Πορτογαλία, απ’ όπου στις 13.11-1807 ο Ναπολέων είχε διώξει τη νόμιμη δυναστεία των Braganza.

1808 Οκτ.: Συνάντηση Ναπολέοντα και Αλέξανδρου στην Erfurt.

1809 Μάιος 1: Ο Ναπολέων συλλαμβάνει τον πάπα Πιο Ζ·.

Ιούλιος 5—6: Νίκη του Ναπολέοντα στο Wagram.

Σεπτ. 17: Ειρήνη ανάμεσα στη Ρωσία και τη Σουηδία. Η Ρωσία παίρνει τη Φινλανδία.

Οκτ. 8: Ο Metternich διορίζεται υπουργός εξωτερικών της Αυστρίας.

Οκτ. 14: Ειρήνη ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστρία.

1810 Γάμος Ναπολέοντα με Μαρία.

- Λουΐζα των Αψβούργων.

1811 Απρ. 29: Γεννιέται ο βασιλιάς της Ρώμης (κατόπιν δούκας του Reichstadt) .

Μάϊος: Νίκες των Βρε-

ταννών στην Ισπανία.

Η ζωή του

1812 Ιούνιος 1:O Καποδίστριας διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της ρωσικής στρατιάς στο Δούναβη.

1812 Νοέμ. 21: Ο Καποδίστριας προβιβάζεται σε ενεργό κρατικό σύμβουλο.

H ιστορία

1812 Μάϊος 28: Συνθήκη ειρήνης στο Βουκουρέστι ανάμεσα Ρωσίας και Πύλης.

Ιούνιος 18: Aι Η.Π.Α. κηρύσσουν τον πόλεμο στο Ην. Βασίλειο.

Iούνιος 24: Ο Ναπολέων εισβάλλει στη Ρωσία.

Αυγ. 12: Ο Ουέλλιγκτων καταλαμβάνει τη Μαδρίτη.

Σεπτ. 14: Ο Ναπολέων μπαίνει στη Μόσχα.

Οκτ. 18: Ο Ναπολέων φεύγει από τη Μόσχα.

1813 Νοεμ. 15: Αρχίζει η αποστολή του Καποδίστρια στην Ελβετία.

1814 Οκτ. αρχές: Ο Καποδίστριας φτάνει στη Βιέννη ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπείας.

1813 Φεβ. 28: Συμμαχία Ρωσίας

— Πρωσίας.

Μάϊος: Νίκη του Ναπολέοντα στο Lutzen και στο Bautzen.

Αυγ. 12: Αυστρία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γαλλία.

Αυγ. 26—27: Νίκη του Ναπολέοντα στη Δρέσδη.

Οκτ. 7 : Ο Ουέλλιγκτων εισβάλλει από την Ισπανία στη Γαλλία.

Οκτ. 16—18: Ήττα του Ναπολέοντα στη Λειψία.

1814 Iαν. 1: Οι σύμμαχοι περνούν το Ρήνο και εισβάλλουν στην Γαλλία.

Απριλ. 11: Ο Ναπολέων παραιτείται από αυτοκράτορας της Γαλλίας και γίνεται ηγεμόνας της νήσου Έλβα. Στο θρόνο ανεβαίνει ο Λουδοβίκος ΙΗ΄ αδελφός του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄.

Η ζωή του \ Η ιστορία

1815 Σεπτ. 11: Ο Αλέξανδρος ονομάζει τον Καποδίστρια γραμματέα του κράτους για τις εξωτερικές υποθέσεις.

Μάϊος 30: Συνθήκη ειρήνης στο Παρίσι ανάμεσα στους συμμάχους και τη Γαλλία.

Ιούλιος 25: Ο Stephenson χρησιμοποιεί ατμομηχανή για έλξη.

Σεπτ. τέλη: Αρχίζει το συνέδριο στη Βιέννη.

Δεκ. 24: Συνθήκη ειρήνης στη Γάνδη ανάμεσα στις H.Π.A. και το Ην. Βασίλειο.

1815 Μάρτιος 1: Ο Ναπολέων ξαναγυρίζει στη Γαλλία.

Ιούνιος 8: Υπογράφτηκε η τελική πράξη της Βιέννης.

Ιούνιος 18: Βατερλώ.

Ιούνιος 22 : Δεύτερη παραίτηση του Ναπολέοντα.

Ιούλιος 7 : Οι σύμμαχοι μπαίνουν στο Παρίσι και ξαναφέρνουν στο θρόνο το Λουδοβίκο IH΄.

Αυγ. 8: Ο Ναπολέων παραδίδεται στους Βρεταννούς που τον εξορίζουν στην Αγία Ελένη.

1815 Σεπτ. 26: Ο Αλέξανδρος Α΄, ο Φραγκίσκος της Αυστρίας και ο Φρειδερίκος -Γουλιέλμος της Πρωσίας υπογράφουν την Ιερή Συμμαχία. Το Ην. Βασίλειο αρνιέται να την προσυπογράψει.

Νοεμ. 5: Υπογράφεται συνθήκη στο Παρίσι που αναγνωρίζει το Ην. Βασίλειο ως προστάτιδα δύναμη για τα Επτάνησα.

Νοεμ. 20: Υπογράφεται στο Παρίσι η δεύτερη συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στους

Η ζωή του

1816 Iαν. 31: Ο Καποδίστριας προβιβάζεται σε μυστικό σύμβουλο (3ος βαθμός στη ρωσική ιεραρχία) .

1819 Μάρτιος 10 — Μάϊος 18: Ο Καποδίστριας στην Κέρκυρα.

Ιούλιος — Αυγ.: Ο Καποδίστριας στο Παρίσι και στο Λονδίνο.

Η ιστορία

συμμάχους και στη Γαλλία και η οριστική συνθήκη συμμαχίας ανάμεσα στο Ην. Βασίλειο, τη Ρωσία, την Αυστρία και την Πρωσία.

1818 Οκτ. — Νοεμ.: Συνέδριο του Aachen.

1819 Σεπτ. 20: Τα διατάγματα του Carlsbad. Αυτή τη χρονιά καθιερώνεται στην Αγγλία η δωδεκάωρη εργασία για τα παιδιά και τους έφηβους.

1820 Iαν. 1: Αρχίζει η επανάσταση στην Ισπανία.

Iαν. 29: Θάνατος του Γεωργίου Γ΄ της Αγγλίας.

Φεβ. 14: Δολοφονία του δούκα de Berry.

Ιούλιος 2 : Επανάσταση στη Νάπολη.

Αυγ. 24: Επανάσταση στην Πορτογαλία.

Οκτ. — Δεκ. : Το συνέδριο του Troppau. Αυτή τη χρονιά ναυπηγείται στην Αγγλία το πρώτο ατμόπλοιο από σίδερο.

1821 Iαν. αρχή: Το συνέδριο του Troppau μεταφέρεται στη Laibach.

Μαρτ. 6: Ο Υψηλάντης περνάει τον Προύθο.

Μάρτιος 7 : Οι Αυστριακοί νικούν στο Rieti τους επαναστάτες της Νεάπολης.

Μάρτιος 10: Επανάσταση στο Πεδεμόντιο. Οι Αυστριακοί την καταστέλλουν.

Μάρτιος 25 — Απρ. 6: Επανάσταση στην Ελλάδα.

Η ζωή του | Η ιστορία

1822 Αυγ. 19: Ο Καποδίστριας φεύγει από την Πετρούπολη, αφού παραιτήθηκε από γραμματέας του κράτους.

Δεκ. τέλη: Ο Καποδίστριας εγκαθίσταται στη Γενεύη.

Μάϊος 5 : Ο Ναπολέων πεθαίνει στην Αγία Ελένη.

Μάϊος 12: Τελειώνει το συνέδριο της Laibach.

1822 Ιαν. 1—13: Η Ελλάδα κηρύσσεται ανεξάρτητη. Ψηφίζεται και δημοσιεύεται το πρώτο σύνταγμα.

Αυγ. 12: Ο Βρεταννός υπουργός των εξωτερικών (α-

πό το 1812) Castleregh αυτοκτονεί. Τον διαδέχεται ο George Canning.

Οκτ. — Δεκ.: Το συνέδριο της Verona.

1823. Απρ. 7: Οι Γάλλοι εισβάλλουν στην Ισπανία για να αποκαταστήσουν την απόλυτη μοναρχία.

Απρ. 25: Ψηφίστηκε το δεύτερο Ελληνικό σύνταγμα.

Δεκ. 2: Ο Αμερικανός Πρόεδρος Monroe εξαγγέλει ότι οι Η.Π.Α. δεν επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές δυνάμεις να παρεμβαίνουν στις πολιτικές υποθέσεις των αμεμερικανικών δημοκρατιών. Σύγχρονα αναγνώρισε τον αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους.

1824 Απρ. 14: Συνοριακή συνθήκη ανάμεσα στις Η.Π.Α. και τη Ρωσία.

Σεπτ. 16: Θάνατος Λουδοβίκου ΙΗ΄. Ανεβαίνει στο θρόνο ο αδελφός του Κάρολος

I΄. Αυτή τη χρονιά αναγνωρίστηκε στους Άγγλους εργάτες το δικαίωμα να συνεταιρίζονται.

1825 Φεβ. 23: Ο Ιμπραήμ πασάς αποβιβάζεται στη Μεθώνη.

1827 Απρ. 14: Ο Καποδίστριας εκλέγεται κυβερνήτης της Ελλάδας για εφτά χρόνια.

Ιούλιος 12: Ο Καποδίστριας παραιτείται από τη ρωσική υπηρεσία.

1828 Iαν. 18: Ο Καποδίστριας φθάνει στο Ναύπλιο.

1829 Ιούλ. 23: Αρχίζει τις εργασίες της η Δ΄ Συνέλευση, θα υιοθετήσει όλα τα μέτρα που είχε πάρει ο Καποδίστριας και θα τον εξουσιοδοτήσει να συνεχίσει το έργο του σύμφωνα με τα ψηφίσματα που η συνέλευση ενέκρινε.

1831 Ιούλιος 26 — Αυγ. 13: Ανταρσία του Μιαούλη κατά του Καποδίστρια φέρνει την καταστροφή του καλλίτερου ελληνικού πολεμικού της φρεγάτας «Ελλάς».

1831 Οκτ. 9: Ο Καποδίστριας πέφτει νεκρός υπό τα δολοφονικά πλήγματα αντιπάλων του προ της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο.

Δεκ. 1 : Ο Αλέξανδρος Α΄ πεθαίνει.

Δεκ. 26 : Στρατιωτική εξέγερση στην Πετρούπολη καταστέλλεται. Τη χρονιά αυ-

τή: 1) Αναγνωρίστηκαν στην Αγγλία τα Trade Unions, 2) Κινήθηκε το πρώτο τραίνο ανάμεσα Stockton και Darligton στην Αγγλία.

1826 Απρ.: Υπογράφεται ρωσοαγγλικό πρωτόκολλο στην Πετρούπολη για την παροχή αυτονομίας στην Ελλάδα.

Απρ. 22: Έξοδος από το Μεσολόγγι.

1827 Ιούλιος 6: Συνθήκη στο Λονδίνο ανάμεσα στο Ην. Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Ρωσία για την αναγνώριση ελληνικού κράτους που θα πλήρωνε φόρο υποτέλειας στην Πύλη.

Αυγ. 8: Θάνατος G. Canning.

Οκτ. 20: Ναυμαχία Ναυαρίνου.

1830 Φεβ. 3: Η διάσκεψη του Λονδίνου (Ην. Βασίλειο, Γαλλία, Ρωσία) αναγνωρίζει την Ελλάδα ανεξάρτητο κράτος και της ορίζει ως ηγεμόνα τον πρίγκιπα Λεοπόλδο του Sachsen - Coburg.

Μάϊος 21 : Ο Λεοπόλδος αρνιέται να δεχθεί το ελληνικό στέμμα.

Ιούλιος 27—29: Επανάσταση στη Γαλλία. Ο Κάρολος I΄ παραιτείται υπέρ του εγγονού του.

Ιούν. 4: Ο Λεοπόλδος του Sachsen - Coburg εκλέγεται βασιλιάς του Βελγίου.

 ΜΕΡΟΣ A'

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ