Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄
Τίτλος: | Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄ |
Τόπος έκδοσης: | Κέρκυρα |
Εκδότης: | Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών |
Συντελεστές: | Κώστας Δαφνής, Παναγιώτης Μιχαηλάρης |
Έτος έκδοσης: | 1980 |
Σελίδες: | 514 |
Θέμα: | Αλληλογραφία Καποδίστρια (γράμματα προς τον πατέρα του) |
Χρονική κάλυψη: | 1809-1820 |
Περίληψη: | Ο Γ΄ τόμος του «Αρχείου Καποδίστρια» περιέχει την Αλληλογραφία του Ιω. Καποδίστρια με τον πατέρα του Αντωνομαρία Καποδίστρια. Πρόκειται για 176 επιστολές που καλύπτουν χρονικά 12 χρόνια: η πρώτη επιστολή, του 1809, συντάσσεται αμέσως μετά την αναχώρηση του Ιω. Καποδίστρια από την Κέρκυρα· η τελευταία που αποστέλλεται από την πόλη Troppau (σήμερα ανήκει στην Τσεχοσλοβακία) έχει ημερομηνία 10/22 Νοεμβρίου 1820· λίγους μήνες αργότερα (Απρίλιος 1821) ο Αντωνομαρίας Καποδίστριας θα πεθάνει. |
Το Βιβλίο σε PDF: | Κατέβασμα αρχείου 72.4 Mb |
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/72.gif&w=550&h=800
των από του προσκηνίου, η στενοχώρια του αναμένειν σμικρύνεται. Έχω εμπειρίαν τινά όλως πρόσφατον. Διαβιών μετά του επισκόπου ήμην καλά, είχον όχημα, κατέβαλον ακριβώς τα αναλογούντα μοι και εξώδευον το ήμισυ εκείνου, όπερ νυν εξοδεύω διά να διαβιώ κακώς... Μανθάνω μετά πόνου ότι η υγεία του Βίκτωρος δεν βελτιούται και ότι η θεία Μπελλάντα πάσχει από γηρατεία και ίσως έκ τινος υπερβολής κατά την διάρκειαν της ζωής. Ουδέποτε αι ασθένειαι έρχονται επικαίρως. Κατ’ αυτήν την εποχήν δε και εν τη φ.1v καταστάσει, εν η / φαντάζομαι περιπεσούσα την οικογένειαν αυταί θέλει είναι ένεκα πολλών λόγων πλέον ενοχλητικαί. Εκείνο, όπερ εν τω μεταξύ έχει σημασίαν και διά το οποίον εγώ ικετεύω υμάς είναι να διατηρήσητε την ηρεμίαν της ψυχής και την υγείαν υμών... Εάν η βάσις αύτη υπάρχη το παν δύναται να διευθετηθή και να παράσχη υμίν την αληθή εκείνην ανάπαυσιν, εφ’ ης υμείς τόσα δικαιώματα έχετε.
Όσον αφορά εις εμέ, είμαι ευχαριστημένος διά την υγείαν μου. Και διά να είμαι πλήρως δεν μου λείπουν παρά αι συχναί ειδήσεις της οικογενείας. Διά τούτο παρακαλώ υμάς εκ νέου, ίνα μη παραμελήτε ουδεμίαν ευκαιρίαν διά να μοι γράφητε. Η τελευταία επιστολή, υπό ημερομηνίαν 3/15 Ιανουαρίου, είναι μία επιστολή του Βιάρου. Ουδεμία όμως λέξις υπάρχει γεγραμμένη διά της χειρός υμών. Δεν είμαι συνηθισμένος εις τοιαύτην στέρησιν καθ’ όσον υμείς πάντοτε εγράφατε προς εμέ. Τούτο λίαν εμέ συνεκίνει. Δύνασθε να πιστεύσητε τούτο.
Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς πάντας τους φίλους και συγγενείς. Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Ένα χαίρε προς τον παπά Ανδρέαν. Και τα σέβη μου προς τον πατέρα Συμεώνα. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
28
No 54
S(anto) Pietroburgo. 15 / 27 Aprile 1810
Lettere di Viaro del 25 Gennajo. E di Naranzi da Parigi. La fine della zia... E nò meno una parola di scritto da lei. Tutto parve combinarsi per moltiplicare la tristezza con cui ho passato le feste S(an)te di Pasqua. La prego di non lasciar passare nessuna occasione senza scrivermi. E sieno due sole parole. La mia salute si conserva sempre.... Starei meglio
Σελ. 72
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/73.gif&w=550&h=800
se avessi più spesso nuove di costà... Sento Benacki partito. La mia impacienza si accresce di giorno in giorno. Esso mi porterà tutte le notizie le più dettagliate di tutto, e di tutti. Non ho a dirle nulla di particolare sul mio proposito. Ho dato ultima(ment)e un mio lavoro a S.E· il Ministro. Lo lesse con piacere. E mi fece dire che lo presentarebbe a S.M. I(mperiale). Sono stato incoragito a continuare la compilaz(io)ne di alcuni fragmenti1 che ho qui traciato negli ozj miei. Biguardanno lo stato attuale della Grecia. Tutto questo serve principa(lment)e a me; poicchè devo a questa abitudine di occuparmi sempre il gran bene le di non molto annojarmi aspettando... Le nuove che abbiamo qui di qualche mio collega che aspirò ed ottiene collocaz(io)ne in Italia, n(on) sono le più lusinghiere p(er) quelli che seguir volessero il suo esempio ... Ho stimato sempre necessario di non uscire dal porto, che nella sicurezza di n(on) fare un triste naufraggio. Fin’ ora n(on) ho sbagliato... S.E. il Ministro mi assicura sempre, che la moderaz(io)ne che io metto nel parlargli di me e delle mie circostanze, lo impegnano sempre più a fare qualche cosa p(er) me... Ma a tempo e luoco2... Intanto io, aspettarò le di lei lettere, e le nuove di costà... Vengano una volta, colla buona nuova, che le esterne mollestie sono cessate, ed allontanate.
Quanti La conoscono mi incaricano dei loro complimenti. Io la prego di salutare tutti dal canto mio. Abbraccio f(rate)llj, e sorelle, cognati, e nipoti. Bacio le mani a zij e zie. Imploro la benedizione dei genitori.
Il figlio Giovanni
Αρ. 54
Αγία Πετρούπολις, 17/29 Μαΐου 1810
Επιστολαί του Βιάρου υπό ημερομηνίαν 25 Ιανουαρίου. Ωσαύτως και του Ναράντζη εκ Παρισίων. Ο θάνατος της θείας... Ουδεμία δε λέξις γραφείσα διά της χειρός υμών. Φαίνεται ότι τα πάντα συνεργούν διά να πολλαπλασιάσουν την θλίψιν, εν η διήλθον τας αγίας εορτάς του Πάσχα. Παρακαλώ υμάς όπως μη παραμελήτε ευκαιρίαν διά να μοι γράφητε. Η υγεία μου διατηρείται πάντοτε... Θα ήμην καλυτέρα εάν ήθελον έχη συχνότερον ειδήσεις της οικογενείας... Πληροφορούμαι αναχωρήσαντα τον Μπενάκην. Η
1. Αντί frammenti
2. Αντί luogo
Σελ. 73
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/74.gif&w=550&h=800
αγωνία μου επαυξάνει από ημέρας εις ημέραν. Αυτός θα κομίση τας λεπτομερεστάτας ειδήσεις δι’ όλα και δι’ όλους. Ουδέν έχω να ανακοινώσω προς υμάς το ιδιαίτερον, όσον αφορά εις τας υποθέσεις μου. Παρέδωσα επ’ εσχάτως μίαν εργασίαν μου εις την Α.Ε. τον Υπουργόν. Ανέγνωσεν αυτήν μετ’ ευχαριστήσεως και μοι ανεκοίνωσεν ότι ήθελεν παρουσιάση αυτήν εις την Α.Ε. τον Αυτοκράτορα. Ενεθαρρύνθην όπως συνεχίσω την σύνθεσιν αποσπασμάτων τινών, των οποίων σχέδιον είχα καταστρώσει κατά τας ημέρας της σχόλης μου. Αφορούν εις την παρούσαν κατάστασιν της Ελλάδος. Πάντα ταύτα ωφελούν πρωτίστως εμέ, καθ’ όσον εις αυτήν την συνήθειάν μου, της διαρκούς απασχολήσεως οφείλω το μέγιστον καλόν όπως μη ανιώμαι αναμένων... Αι ειδήσεις, τας οποίας ενταύθα έχομεν δι’ ένα συνάδελφον, όστις επεδίωξεν και επέτυχεν τοποθέτησιν εν Ιταλία, δεν είναι εκ των πλέον κολακευτικών δι’ όσους ήθελον ακολουθήση το παράδειγμα αυτού... Εγώ εθεώρησα πάντοτε αναγκαίον όπως μη εξέρχωμαι του λιμένος, παρά μόνον εν τη βεβαιότητι ότι δεν ήθελον υποστή ένα θλιβερόν ναυάγιον. Μέχρι της στιγμής ταύτης δεν έσφαλα... Η Α.Ε. ο Υπουργός διαβεβαιοί εμέ πάντοτε, ότι η μετριοφροσύνη, ην επιδεικνύω ομιλών εις αυτόν περί του εαυτού μου και των ιδικών μου υποθέσεων, υποχρεοί αυτόν έτι περισσότερον όπως πράξη τι δι’ εμέ... Αλλ’ εν καιρώ και τόπω... Εν τω μεταξύ εγώ θα αναμένω επιστολάς υμών, και τας ειδήσεις της πατρίδος... Ας αφιχθώσιν μίαν φοράν μετά της καλής ειδήσεως ότι αι εξωτερικαί δυσχέρειαι έπαυσαν και απεμακρύνθησαν.
Όσοι γνωρίζουν υμάς επιφορτίζουν εμέ διά των προς υμάς φιλοφρονήσεών των. Εγώ παρακαλώ υμάς όπως χαιρετήσητε όλους εκ μέρους μου. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς και ανδραδέλφους και ανεψιούς. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων.
Ο υιός Ιωάννης
29
No 55*
S(anto) Pietroburgo, 17/20 Maggio 1810
Le sue due lettere n° 36 e 44 mi sono arrivate nella corrente di questa settimana. La s(econ)da più che la prima mi ha fatto piacere. Quando la salute, la tranquillità, e la forza di animo vengono a nostro socorso nelle circostanze le più difficili, non v’è crisi che non si possa ben sostenere. Dico crisi, perc(c)hè una malattia per quanto cronica essa sia,
* Στο περιθώριο : replicata
Σελ. 74
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/75.gif&w=550&h=800
non può essere eterna. Essa deve finire o salute o sepolcro... Speriamo salute.
Le dirò ora di me. La terza di Pasqua ho avuto p(er) la prima volta in Pietroburgo un forte dolore di testa. Lo ho attribuito a raffredamento prodotto dall’ uniforme, dalle calzette di setta, e dalle visite Pasquali. Riposo, thè, dieta. Speravo che la cosa finisce là. La serra ho avuto febbre. Si riprodusse p(er) undici giorni. C’era della bilie sparsa nel basso ventre. Un’ emetico. E la tintura di rabarbaro presa replicatamente mi hanno perfetta(ment)e ristabilito. Questa legiera malattia produsse più di incovenienti morali che fisici. Il primo di tutti si è uno sbilancio economico difficile a ripararsi. Ho dovuto cercare medico, e p(er) tutti i riguardi ho voluto il migliore, che qui si attrova. Questi fu Stofregen, medico attuale di S.M. l’ I(mperato)re e dell’ Imp(eratri)ce. Tanto vantaggio n(on) è senza caro prezzo... Il s(econ)do inconveniente si è la tristezza, che mi ha abbatuto più della malattia. E come n(on) essere triste quando si sente in una volta tutti i dispiaceri di trovarsi in paese straniero, e fuori della propria famiglia? Se c’è momento in cui tante privaz(io)ni si facciano sentire nel vivo del cuore questi è φ.1v quello della malattia in cui uno è forzato a /non fare altro che travagliare col pensiero. All uno ed altro incoven(ien)te ho già messo riparo. Al primo senza far debiti; e senza essere nella necessità di pesare ingiustamente e fuori di tempo sulla famiglia. S.M. I(mperiale) verrà in mio soccorso. Non ne dubito. S.E. il Ministro mi ama, e mi proteg(g)e; e spero che S.M. l(mperiale) non sia scontento di me.
All’ altro inconveniente porge grande rimedio la buona stagione, l’ aria libera, che si respira; e più di tutto la speranza di sortire quanto prima da questo paese; colla certezza di n(on) avrei sogiornáto inutilmente nè p(er) me, nè per quanto esiste al mondo di più caro, e di più interessante p(er) me. Riguardo come in tratto della Providenza la picciola malattia che vengo di fare. Mi sento ora più sano e più vigoroso di prima; e quello lo attribuisco al ripulimento che ebbero i miei intestini necessariamente intassati di succhi billiosi. Il mio umore è pili vivo, e mi sento più allegro di prima. E questi effetti sono il risultato del mio miglior essere fisico e morale. Fina(lment)e vivendo in un paese, ove p(er) otto mesi dell’anno, si respira in un’atmosferra carbonica, senza aria libera, contornati da gello, egli è della più grande utilità, p(er) un corpo allevato nel mezzogiorno, di ripulirsi, di rifondarsi, di avere una crisi salutare.
Eccole tutte le mie nuovo, ne aspetto con impacienza delle ugual(ment)e buone da lei... Abbracio f(rate)llj, sorelle, nipoti. Ossequj a tutti i parenti. Baccio le mani a zij e zie. Imploro la benedizione de miei genitori.
Il figlio Suo Giovanni
Σελ. 75
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/76.gif&w=550&h=800
Αρ. 55*
Αγία Πετρούπολις, 17/29 Μαΐου 1810
Αι υπ’ αριθ. 36 και 46 επιστολαί υμών αφίχθησαν κατά την διάρκειαν της τρεχούσης εβδομάδος. Η δευτέρα περισσότερον της πρώτης προυξένησεν εις εμέ μεγαλυτέραν ευχαρίστησιν. Όταν η υγεία, η ηρεμία και η ψυχική δύναμις έρχονται εις συνδρομήν ημών κατά τας πλέον δυσχερείς περιστάσεις, δεν υπάρχει κρίσις την οποίαν δεν δυνάμεθα να υποφέρωμεν. Λέγω κρίσις, καθ’ όσον μία ασθένεια όσον μακρά και αν είναι δεν δύναται να είναι αιώνιος. Αυτή οφείλει να καταλήξη ή εις την υγείαν ή εις τον τάφον. Ελπίζομεν εις την υγείαν.
Θα σας ομιλήσω τώρα περί εμού. Την τρίτην ημέραν του Πάσχα κατέλαβε εμέ διά πρώτην φοράν εν Πετρουπόλει είς δυνατός πόνος εις την κεφαλήν. Απέδωσα το γεγονός εις κρυολόγημα προκληθέν ένεκα της ενδυμασίας, των μεταξωτών περικνημίδων και των Πασχαλινών επισκέψεων. Ανάπαυσις, τέϊον, δίαιτα. Ήλπιζον ότι το πράγμα ήθελεν τελειώση εκεί. Την εσπέραν κατέλαβε εμέ πυρετός. Επανελήφθη επί ένδεκα ημέρας. Υπήρχεν χολή διασπαρείσα εις το κάτω μέρος της κοιλίας. Έν εμετικόν φάρμακον. Και το βάμμα του ρείου, ληφθέν επανηλειμμένως και η υγεία μου απεκαταστάθη πλήρως. Αυτή η ελαφρά ασθένεια προυξένησεν δύο, περισσότερον ηθικάς παρά υλικάς, δυσχερείας. Η πρώτη εκ τούτων είναι οικονομικόν τι έλλειμμα, δύσκολον να αναπληρωθή. Ηναγκάσθην όπως καταφύγω εις ιατρόν και διά πολλούς λόγους ηθέλησα τον καλύτερον εκ των ενταύθα ευρισκομένων. Ούτος είναι ο Στοφρέγκεν, ο νυν ιατρός της Α.Μ. του Αυτοκράτορος και της Αυτοκρατείρας. Τοιούτον πλεονέκτημα δεν είναι ευθηνόν... Η δευτέρα δυσχέρεια είναι η θλίψις, ήτις κατέλαβεν εμέ περισσότερον, παρά η ασθένεια. Αλλά πώς να μην είμαι θλιμμένος, όταν αισθάνομαι συγχρόνως τας θλίψεις, όσας επιφέρει η διαμονή εις μίαν ξένην χώραν, μακράν της οικογενείας. Εάν υπάρχη, μία στιγμή, κατά την οποίαν αι τόσαι στερήσεις γίνονται αισθηταί εις τα μύχια της ψυχής, αυτή είναι εκείνη της ασθενείας, καθ’ ην φ. 1v είναι υποχρεωμένος / τις να μη πράττη άλλο τι παρά να εργάζηται μόνον διά της σκέψεως. Ήδη εθεράπευσα αμφοτέρας τας δυσχερείας. Την μεν πρώτην χωρίς να καταφύγω εις δανεισμούς και χωρίς να ευρεθώ εν τη ανάγκη να επιβαρύνω αδίκως και ανεπικαίρως την οικογένειαν. Η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ θα έλθη εις βοήθειάν μου. Δεν αμφιβάλλω. Η Α.Ε. ο Υπουργός με αγαπά και με προστατεύει, ελπίζω δε ότι η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ δεν είναι δυσαρεστημένος από εμέ. Εις την άλλην δυσχέρειαν παρέχει μεγάλην ανακούφισιν η ωραία εποχή, Ο καθαρός αήρ τον οποίον αναπνέομεν, και πλέον όλων η ελπίς του αναχωρήσαι συντόμως εκ της χώρας
* Στο περιθώριο : επαναληφθείσα
Σελ. 76
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/77.gif&w=550&h=800
ταύτης, μετά της βεβαιότητος ότι δεν ενδιέτριψα εν αυτή ανωφελώς ούτε οι εμέ ούτε δι’ ό,τι το πλέον πολύτιμον υπάρχει εν τω κόσμω και το πλέον ενδιαφέρον δι’ εμέ. Εκτιμώ ως εκδήλωσιν της Θείας Προνοίας την μικράν ταύτην ασθένειαν. Νυν αισθάνομαι πλέον ακμαίος η πρότερον και αποδίδω τούτο εις τον καθαρισμόν των εντέρων μου, κατ’ ανάγκην πληρωθέντων υπό εκκρίσεων χολής. Η διάθεσίς μου είναι πλέον ζωηρά και αισθάνομαι πλέον εύθυμος ή πρότερον. Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι το αποτέλεσμα της αρίστου φυσικής και ηθικής καταστάσεώς μου. Επί τέλους διαβιών εν μία χώρα, εν η επί οκτώ μήνας ετησίως αναπνέομεν εν ατμοσφαίρα ανθρακική, περιβεβλημένοι υπό πάγου, αποτελεί την πλέον μεγίστην ωφέλειαν δι’ έν άτομον ανατραφέν εις τον Νότον το να καθαρίζηται, να ανανεώνηται, και να έχη μίαν κρίσιν υγείας.
Ιδού πάσαι αι ειδήσεις μου· αναμένω μετ’ αδημονίας ομοίως τας καλάς ιδικάς σας ειδήσεις... Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς, ανεψιούς. Σεβάσματα προς πάντας τους συγγενείς. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο Σος υιός Ιωάννης
30*
S(an)to Petersburgo 17/29 Maggio 1810
Le due lettere n(ume)ro 26 e 44 mi sono arrivate nella corrente di questa settimana. La s(econ)da più che la prima mi ha fatto piacere. Quando la salute, la tranquillità, e la forza di animo vengono a nostro soccorso nelle circostanze lo più difficili, n(on) v’è crisi che n(on) si possa ben sostenere, e che n(on) sia per essere salutare... Dico crisi, percchè una malattia per quando cronica essa sia, non può essere eterna. Essa deve finire o salute, o sepolcro... Speriamo sempre la salute. E siamo autorizzati a sperarla.
Le dirò di me... La terza festa di Pasqua ho avuto p(er) la prima volta in Pietroburgo un forte dolore di testa. Lo ho attribuito a raffredamento prodotto dall’ uniforme, dalle calzette di setta, e dalle visite Pasquali. Riposo. Thè; dieta. Speravo che la cosa finisce là. Ma la
* Η επιστολή αυτή είναι επανάληψη της No 29 καθώς μάλιστα υπάρχει και η ένδειξη replicata της No 2· ωστόσο υπάρχουν ορισμένες διαφορές και υστερόγραφο.
Σελ. 77
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/78.gif&w=550&h=800
serra ho avuto febbre... Si riprodusse p(er) undici giorni. C’ era della bilie sparsa nel basso ventre... Un emetico, e la tintura di rabarbaro presa replicatamente mi hanno perfettamente ristabilito. Questa leggiera malattietta produsse più d’ inconvenienti morali, che fisici. Il primo di tutti si è uno sbilancio economico. Ho dovuto cercare medico, e p(er) tulli i riguardi ho voluto il migliore che qui si ritrova. Questi fu Stofregen medico attuale di S.M.(Imeriale) e di S.M. l’ Imperatrice Regnante. Tanto vantaggio e tanto onore n(on) è senza caro prezzo.
Il s(econ)do incoveniente si è la tristezza dello spirilo, che mi ha abbatuto più della malattia. E come n(on) essere triste quando si φ.lv sente in una volta tutti / i dispiaceri della solitudine, di trovarsi straniero in un paese, e fuori del proprio focolare, e della propria famiglia? Se vi è momento in cui tante privazioni si facciano sentire nel vivo del cuore, questi è quello della malattia, in cui uno è forzato a non travagliare che col pensiero, e a n(on) pensare che al passato. E all’ uno e all’ altro incoveniente ho già messo riparo... Al primo senza far debiti, e senza pesare ingiustamente e fuori di tempo sulla famiglia. S.M.I(mperiale) verrà in mio soccorso. Non ne dubito. S.E. il Ministro mi ama, e mi protegge. E S.M. l’ I(mperato)re non è scontento di me. Mi incontrò avanti jeri al passeg(g)io; ebbe la clemenza di rimarcarmi; e di incoragirmi con uno sguardo di bontà e di benevolenza particolare.
All’ altro incoveniente porge grande rimedio la buona stagione. L’ aria libera che si respira, e più di tutto la speranza di sortire quanto prima dalla posizione in cui mi trovo, colla certezza di non averla guardata sino ad’ ora inutilmente nò p(er) me, nè p(er) quanto esiste al mondo di più interessante, e di più caro p(er) me.
Riguardo come un tratto della Providenza le mie picciole febbrette. Mi sento ora più sano e più rigoroso di prima, e questo lo attribuisco ai ripulimento che ebbero i miei intestini necessariamente intassati da cattivi succhi. Il mio umore è più vivo, e mi sento più allegro di prima. φ.2 Questo è un risultato del mio miglior essere fisico e morale. / Finalmente vivendo in un paese, ove p(er) otto mesi dell’ anno si respira in mezzo ad un’ atmosferra carbonica, senza aria libera, e circondati da gello, egli è della più grande utilità p(er) un corpo allevato nel mezzogiorno, di ripulirsi, di rifondersi, e di avere una dolce crisi... Eccole tutte le mie nuove. Ne aspetto con impacienza delle ugualmente buone da lei. Abbraccio f(rata)llj, sorelle, nipoti. Ossequj e saluti a lutti quanti. Baccio le mani a zij, e zie. Imploro la benedizione de miei genitori.
Il figlio Suo Giovanni
Σελ. 78
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/79.gif&w=550&h=800
P.S. Le molte lettere indirizzate p(er) la via di Constantinopoli le so arrivate. E so ancora che il s(igno)r Barone Hipps le ha spedite al Console di Danimarca in Corfu; cioè a dire all’ amico s(igno)r Debiasi... Quanta consolazione avrei ili ricevere le sue risposte p(er) la via di Constantinopoli. Mi parebbe di aver fatto una scoperta.
[Στο άνω περιθώριο του φ. 1 σημειωμένα πιθανώς με το χέρι του Α.Μ. Καποδίστρια] : no 53 Risposi a questa e suo no 51 no 54 con Vlassopulo—55 con posta—56 con posta no 57—18 [δυσανάγνωστη λέξη]
Αγία Πετρούπολις, 28 Μαΐου / 14 Ιουνίου 1810
Αι δύο επιστολαί υμών υπ’ αριθ. 36 και 44 αφίχθησαν κατά την διάρκειαν της τρεχούσης εβδομάδος. Η δευτέρα περισσότερον της πρώτης ευχαρίστησεν εμέ. Όταν η υγεία, η ηρεμία και η ψυχική δύναμις έρχονται εις συνδρομήν ημών κατά τας πλέον δυσχερείς περιστάσεις, δεν υπάρχει κρίσις, την οποίαν δεν δυνάμεθα να υποφέρωμεν και ήτις δεν είναι σωτήριος... Λέγω κρίσις καθ’ όσον μία ασθένεια όσον μακρά και αν είναι δεν δύναται να είναι αιώνιος. Αύτη οφείλει να καταλήξη ή εις την υγείαν ή εις τον τάφον... Ελπίζομεν πάντοτε εις την υγείαν. Και οφείλομεν να ελπίζωμεν εις αυτήν.
Θα σας ομιλήσω περί εμού... Την τρίτην ημέραν του Πάσχα κατέλαβε εμέ διά πρώτην φοράν εν Πετρουπόλει εις δυνατός πόνος εις την κεφαλήν. Απέδωσα το γεγονός εις κρυολόγημα προκληθέν ένεκα της ενδυμασίας, των μεταξωτών περικνημίδων και των Πασχαλινών επισκέψων. Ανάπαυσις, τέϊον, δίαιτα. Ήλπιζον ότι το πράγμα ήθελεν τελείωση εκεί. Την εσπέραν όμως κατέλαβεν εμέ πυρετός... Επανελήφθη επί ένδεκα ημέρας. Υπήρχεν χολή διασπαρείσα εις το κάτω μέρος της κοιλίας... Έν εμετικόν και το βάμμα του ρείου ληφθέν επανειλημμένως και η υγεία μου απεκαταστάθη πλήρως. Αυτή η ελαφροτάτη ασθένεια προυξένησεν περισσότερον ηθικάς παρά οργανικάς δυσχερείας. Η πρώτη τούτων είναι οικονομικόν τι έλλειμμα. Ηναγκάσθην όπως καταφύγω εις ιατρόν και διά πολλούς λόγους ηθέλησα τον καλύτερον εκ των ενταύθα ευρισκομένων. Ούτος είναι ο Στοφρέγκεν, ο ενεργεία ιατρός της Α.Μ. του Αυτοκράτορος και της Α.Μ. της Αυτοκρατείρας. Τοιούτον πλεονέκτημα και τοσαύτη τιμή δεν είναι ευθηνά.
Η δευτέρα δυσχέρεια είναι η θλίψις του πνεύματος, ήτις κατέβαλεν εμέ περισσότερον παρά η ασθένεια. Αλλά πώς να μην είναι θλιμμένος κανείς, όταν
Σελ. 79
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/80.gif&w=550&h=800
αισθάνηται όλα τα κακά της ερημίας, να ευρίσκηται ξένος εις μίαν χώραν, μακράν της εστίας και της οικογενείας του. Εάν υπάρχη στιγμή κατά την οποίαν αι τόσαι στερήσεις γίνονται αισθηταί εις τα μύχια της ψυχής, αυτή είναι εκείνη της ασθενείας, καθ’ ην είναι υποχρεωμένος τις να μην εργάζηται παρά μόνον διά της σκέψεως και να μην σκέπτηται παρά μόνον το παρελθόν. Και την μίαν και την άλλην δυσχέρειαν ήδη εθεράπευσα... Την πρώτην χωρίς να συνάψω χρέη και χωρίς να επιβαρύνω αδίκως και ανεπικαίρως την οικογένειαν. Η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ θα έλθη εις βοήθειάν μου. Δεν αμφιβάλλω περί τούτου. Η Α.Ε. ο Υπουργός με αγαπά και με προστατεύει και η Α.Μ. ο Αυτοκράτωρ δεν είναι δυσαρεστημένος από εμέ. Συνήντησεν εμέ προχθές εις τον περίπατον· έσχεν την επιείκειαν να με παρατηρήση και να με ενθαρρύνη δι’ ενός βλέμματος καλωσύνης και ιδιαιτέρας ευμενείας.
Εις την άλλην δυσχέρειαν παρέχει μεγάλην ανακούφισιν η ωραία εποχή. Ο καθαρός αήρ, τον οποίον αναπνέομεν και πλέον όλων η ελπίς του να εξέλθω συντόμως εκ της θέσεως, εν η ευρίσκομαι, μετά της βεβαιότητος ότι δεν επιμελήθην αυτής μέχρι τούδε ανωφελώς ούτε δι’ εμέ, ούτε δι’ ό,τι υπάρχει δι’ εμέ το πλέον ενδιαφέρον και το πλέον πολύτιμον εν τω κόσμω.
Εκτιμώ ως εκδήλωσιν της Θείας Προνοίας αυτούς τους ελαφρούς πυρετούς μου. Νυν αισθάνομαι πλέον υγιής και ακμαίος ή πρότερον και αποδίδω τούτο εις τον καθαρισμόν των εντέρων μου, κατ’ ανάγκην πληρωθέντων διά «κακών χυμών». Η διάθεσίς μου είναι πλέον ζωηρά και αισθάνομαι περισσότερον εύθυμος ή πρότερον. Τούτο είναι το αποτέλεσμα της αρίστης φ. 2 φυσικής και ηθικής καταστάσεώς μου. / Επί τέλους διαβιών εν μία χώρα, εν η επί οκτώ μήνας ετησίως αναπνέομεν εν ατμοσφαίρα ανθρακική, χωρίς καθαρόν αέρα, περιβεβλημένοι υπό πάγου, τούτο αποτελεί την μεγίστην ωφέλειαν δι’ έν σώμα ανατραφέν εις τον Νότον, το να καθαρίζηται, να ανανεούται και να έχη μίαν γλυκείαν κρίσιν... Ιδού πάσαι αι ειδήσεις μου. Αναμένω μετ’ αδημονίας ομοίως τας καλάς ιδικάς σας ειδήσεις. Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς, ανεψιούς. Σεβάσματα και χαιρετισμούς προς άπαντας. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
Υ.Σ. Αι πολλαί επιστολαί, αι διευθυνθείσαι διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως γνωρίζω ότι αφίχθησαν. Προσέτι γνωρίζω ότι ο κύριος Βαρώνος Χιπς απέστειλεν αυτάς εις τον εν Κερκύρα πρόξενον της Δανίας, τουτέστιν εις τον φίλον κύριον Δεβιάζην. Οπόση παρηγορία ήθελον λάβη επί τη λήψει των απαντήσεων υμών διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως! Θα μοι εφαίνέτο ότι έκαμα ανακάλυψίν τινα.
Σελ. 80
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/81.gif&w=550&h=800
No 53 απήντησα εις αυτήν και ιδικόν του No 51
No 54 διά του Βλασόπουλου
No 55 διά του ταχυδρομείου
No 56 διά του ταχυδρομείου
No 57 - 18 (λέξη δυσανάγνωστη)
31
No 56
S(anto) Pietroburgo 28 Maggio/14 Giugno 1810
La presente per Constantinopoli... Benacki da Napoli, mi
Sono sensibilissimo, e piansi sulle due disaventure, alle quali ha contribuito l’ ignoranza dei medici. Bisogna p(er) altro persuadersi; che la scienza la più profonda non serva a nulla quanto l’ ora fatale deve suonare.
Dai fogli pubblici sento l’ espug(nazio)ne di S(ant)a Maura. E delle buone notizie quanto allo stato attuale di Corfù. Fò voti sinceri; ed ardenti, affincchè tante sofferenze, e tante pen(n)e abbiano una fine. Molti e molti la sperano e con qualche fond(amen)to nella pace generale. Che questa sarebbe la vera felicità terrestre? La mia salute si è perfetta(ment)e ristabilita. Sono in piena attività. Esco tutti i giorni fuori della città. E quantunque l’ estate abbia quest’ anno di molto ritardato, pure l’ utilità del moto mi fa dimenticare l’ umidità di questa terra ancora gellata. Pochi giorni fa
Sono impaciente di ricevere sue lettere pel canale stesso da cui la presente le pervenirà2.
Quanti ai miei affari. Le stesse speranze; e qualche migliore / e più lusingiera apparenza.
Saluti ed ossequj a tutti quanti. Abbraccio f(rate)llj, sorelle, nipoti.
1. αντί nevicato
2. αντί perverrà
Σελ. 81
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/82.gif&w=550&h=800
Baccio le mani a zij e zie. I miei ricordi cordialissimi a tutti i domestici amici, Cristodulo, Pietro, Stati e. ec. Mi raccomando alle preci del sacromonaco Simeone. Imploro la benediz(io)ne de miei genitori.
Il fig(lio) Giovanni
Αρ. 56
Αγία Πετρούπολις, 28 Μαΐου / 14 Ιουνίου 1810
Η παρούσα επιστολή αποστέλλεται διά της Κωνσταντινουπόλεως... Ο Μπενάκης μοι απέστειλεν την υπ’ αριθ. 39 επιστολήν υμών. Επικαιροτάτη διά χιλίους λόγους. Θα ωφελήση εξ άλλου αν, κατά την αυτήν έννοιαν, υπάρχη πάντοτε κάποια μικρά παράγραφος εν ταις επομέναις επιστολαίς υμών. Δεν αρκεί να έχη τις δίκαιον. Πρέπει να επαναλαμβάνη τούτο. Διά της δυνάμεως των επαναλήψεων επιτυγχάνει αποδοχήν τούτου.
Συνεκινήθην και έκλαυσα διά τα δύο ατυχήματα, τα οποία προυξένησεν η άγνοια των ιατρών. Πρέπει εκ παραλλήλου να πεισθώμεν ότι και η πλέον σπουδαία επιστήμη εις ουδέν ωφελεί όταν φθάση η μοιραία ώρα.
Πληροφορούμαι διά των εφημερίδων την κατάληψιν της Λευκάδος. Καθώς και διά τας καλάς ειδήσεις σχετικώς προς την παρούσαν κατάστασιν της Κερκύρας. Εύχομαι ειλικρινώς και διακαώς, όπως αι τοσαύται δυστυχίαι και τα τοσαύτα βάσανα παρέλθωσιν. Πλείστοι ελπίζουν —και μετά τίνος βάσεως— ότι τούτο θα ήτο απόρροια της γενικής ειρήνης. Αυτή θα ήτο η αληθής επίγειος ειρήνη;... Η υγεία μου απεκατεστάθη πλήρως. Ευρίσκομαι εν πλήρει δραστηριότητι. Εξέρχομαι καθ’ εκάστην εκτός της πόλεως. Μολονότι δε το θέρος κατά το παρόν έτος καθυστέρησεν επί πολύ, ωσαύτως η ωφέλεια της κινήσεως συντελεί ώστε να λησμονώ την υγρασίαν της εισέτι παγωμένης αυτής γης. Προ ολίγων ημερών εχιόνισεν και το θερμόμετρον έδειξεν δύο βαθμούς ψύχους.
Ανυπομονώ να λάβω επιστολάς υμών διά της αυτής οδού, δι’ ης αφιχθήσεται υμίν η παρούσα.
Όσον αφορά εις τας ιδικάς μου υποθέσεις, υπάρχουν αι αυταί ελπίδες, φ. 1v προσέτι δε και κάποια / καλλιτέρα και πλέον ευχάριστος ένδειξις.
Χαιρετισμούς και σεβάσματα προς άπαντας. Εναγκαλίζομαι αδελφούς. αδελφάς, ανεψιούς. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων. Τας πλέον εγκαρδίους
Σελ. 82
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/83.gif&w=550&h=800
ενθυμήσεις προς όλους τους υπηρέτας και φίλους, Χριστόδουλον, Πέτρον, Ευστάθιον κλπ. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
32
No 56
S(an)to Pietroburgo, 24 Giugno/6 Lugliol810
Il numero 42 per la via di Venezia mi fu rimesso dall’ottimo Constantino Naranzi. La presente la spedisco in Italia. E fò voti pel suo sollecito arrivo... La mia salute si ò perfettam(ent)e ristabilita. Anzi sto molto meglio di quello che io mi sentivo prima della mia picciola malattia... Non posso darle nuove ugualmente buone intorno alla mia situazione. Continua ad’ essere la stessa; ed economicam(ent)e parlando, peggiorando invechia Tuttavia n(on) posso dolermi delle promesse sacre colle quali mi si trattiene... Si aspetta d’ ora in ora la pace coi Turchi... Dietro questo av(v)enim(en)to mi viene assicurata una nobile e vantaggiosa collocaz(io)ne nell’ estero... Il Conte Kamensky Generale in capo dell’ armata cominciò la campagna con grande successo. Silistria innespugnabile
Σελ. 83
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/84.gif&w=550&h=800
il tempo le nega. Abbraccio f(rate)llj e sorelle. Baccio le mani ai zij e zie, abbraccio i nipoti ed il nuovo bambino di Marietta. Mi raccomando alle preghiere dell’ ottimo sacromonaco Simeone. Ed imploro la benedizione de miei genitori. La festa del mio nome è stata accompagnata da letizia?... Lo spero nella mia solitudine.
Il figlio Suo Giovanni
A Mosieur Monsieur Ant. M. Comte Capodistrias Chev(allier) de l’ ordre de S(aint) Jean de Jerusalem à Corfou
Αρ. 56
Αγία Πετρούπολις, 24 Ιουνίου / 6 Ιουλίου 1810
Η υπ’ αριθ. 43 επιστολή υμών, μοι απεστάλη μέσω της οδού της Βενετίας από τον εξαίρετον Κωνσταντίνον Ναράντζην. Την παρούσαν αποστέλλω εις την Ιταλίαν. Και κάμω ευχάς διά την ταχείαν άφιξιν αυτής... Η υγεία μου απεκατεστάθη πλήρως. Τουναντίον μάλιστα αισθάνομαι καλυτέρα από ό,τι ήσθανόμην πριν από την ελαφράν ασθένειάν μου... Δεν δύναμαι να μεταφέρω προς υμάς ομοίως, ευχαρίστους ειδήσεις, σχετικώς προς την κατάστασίν μου. Εξακολουθεί να παραμένη η αυτή· και ομιλούντες εξ οικονομικής απόψεως γηράσκει επιδεινουμένη. Μολοντούτο δεν δύναμαι να μεμψιμοιρώ διά τας ιεράς υποσχέσεις, δι’ ων συντηρώσιν εμέ. Αναμένεται από ώρας εις ώραν η ειρήνη προς την Τουρκίαν... Μετά την σύναψιν αυτής έχει εξασφαλισθή δι’ εμέ μία λαμπρά και πλεονεκτική τοποθέτησις εν τω εξωτερικώ... Ο Στρατηγός Κόμης Καμένσκυ, επί κεφαλής του στρατεύματος ήρχισεν την εκστρατείαν μετά μεγάλης επιτυχίας. Η απόρθητος Σιλίστρια παρεδόθη. Το Παζαρτζίκ κατελήφθη εξ εφόδου. Ο Πεσβάνογλου, όστις ήτο διοικητής των εμπροσθοφυλακών συνελήφθη αιχμάλωτος. Ο Πρίγκιψ Καλλιμάχης ωσαύτως αιχμάλωτος... Εις πασάς απεστάλη διά να διαπραγματευθή. Ο Στρατηγός ημών απεδέχθη τας διαπραγματεύσεις και εξακολουθεί την πορείαν του διά να συναντηθή και να συγκρουσθή μετά του Βεζύρη... Ιδού πάντα τα γεγονότα, ένεκα των οποίων ελπίζεται προσεχής, η ευτυχής κατάληξις του παρόντος πολέμου. Υπό την σκιάν των ελπίδων αυτών, εγώ βέβαια ζω, αναμένων και καταβάλλων γιγαντιαίας προσπαθείας
Σελ. 84
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/85.gif&w=550&h=800
ίνα μη ανιώμαι αναμένων... Θα λάβω βεβαίως απόφασίν τινα και ταχέως· εις το εξής δε υμείς δύνασθε όπως μοι γράφητε κατά τρόπον ελεύθερον και θετικόν. Διά να ταξιδεύση τις απαιτούνται τρεις όροι: σκοπός, μέσα, δυνάμεις. Αι δυνάμεις υπάρχουν και εγώ δύναμαι χωρίς να διαλυθώ να πραγματοποιήσω τον γύρον του κόσμου. Τα μέσα και ο σκοπός επί του παρόντος λείπουν, φ. 1v Ελπίζω όμως ότι ταχέως θα έλθουν εις ενίσχυσίν μου. / Αισθάνομαι βαθείαν ταραχήν μανθάνων ότι ο Βίκτωρ ευρίσκεται πάντοτε εν τη αυτή καταστάσει. Επειδή όμως γνωρίζω καλώς αυτόν, πιστεύω ότι αι περιστάσεις και ο χρόνος θα μεταβάλλουν αυτόν τελείως και θα αποθεραπευθή. Μην ανησυχείτε υμείς· και αναζητήσατε εν τη ηρεμία και εν τη δυνάμει της ψυχής, εκείνα τα μέσα, άτινα προσκαίρως ο χρόνος αρνείται. Εναγκαλίζομαι αδελφούς και αδελφάς. Ασπάζομαι τας χείρας των θείων, εναγκαλίζομαι τους ανεψιούς και το νέον τέκνον της Μαριέττας. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του εξαιρέτου ιερομονάχου Συμεώνος. Και επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου. Συνωδεύθη υπό χαράς η ονομαστική μου εορτή;... Ελπίζω τούτο εν τη ερημία μου.
Ο Σος υιός Ιωάννης
Προς τον Κύριον Κύριον Αντ. Μ. Κόμητα Καποδίστριαν Ιππότην του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ εις την Κέρκυραν
35
senza nu(me)ro
Svibourg,1 18/30 Luglio 1810
Per fugire la noja, per trarre partiti dalla buona stagione, per vedere la Finlandia, e per muoversi, ho accolto l’offerta gentile di S.E. il s(igno)r Barone di Nicolay, ed avuto il permesso da S.E. il Ministro, mi sono qui reso al cominciare del corrente mese. S.E. il Barone dimora in una sua campagna, la quale per le roccie, per l’acqua, e per alcuni siti pittoreschi assomiglia a Piscopianà. Abito con un’ amico compagno di viaggio una picciola casetta di legno; la quale ricorda nell’ esteriore, e pel suo collocamento l’antica casa di Piscopianà, tranne l’eleganza interiore di
1. Σήμερα ονομάζεται Suomenlina.
Σελ. 85
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/86.gif&w=550&h=800
questa... Restarò qui alcuni giorni, e tutto al più tardi sarò di ritorno a Pietroburgo per il giorno della Madona... Malgrado la buona stagione, vesto tutto di pano, porto costan(tement)e una flanella; ed oltre anco cuoperta di lana è molto grata la pellicia sopra il letto... La verdura che rimpiazza l’orribile bianchezza della neve; una fresca temperatura autun(n)ale, il cielo spesso nuvoloso, leggiere pioggie, e qualche fulmine; ecco ciò che ricorda in questo paese l’estate, e ciò che fa le delicie di questi uomini sepolti quasi p(er) otto mesi nella neve... La campagna ove mi attrovo pare un asilo filosofico; ed un santtuario di scienze, lettere ed arti. Essa è l’opera del Barone, personaggio di grande rilievo. Fu l’instituttore del defunto Imp(erato)re Paulo P(ri)mo e viaggiò con esso. Gode ora nel declinare della sua vita di un pacifico ritiro, e dei frutti copiosi del suo lungo servire...
Ritornato a Pietroburgo riprenderò il filo de miei pensieri, e de miei calcoli, per trovare la soluzione del problema che mi riguarda. Non potrò pervenire pertanto alla vera risoluzione senza avere dati sufficienti da lei, che aspetto sempre con grande impacienza... La presente la azardo per la via di Constantinopoli. Le ultime nuove che qui abbiamo dell’ armata, annunciano il Visire circondato a Sumlia2, ed implorare la pace. V’ ebbe un corriere ripartito da Pietroburgo nello spacio di poche ore... φ. 1v e la voce pubblica assicura imminente la pace. / La mancanza totale di lettere sue, mi fa temere costà maggiori angustie, e quindi l’impossibilità forse di farle giungere mie lettere per la via del continente Italico.... Quando un tanto soffrire avrà fine? I fogli pubblici parlano di coppiosi approviginamenti. Ma qual fiducia ai fogli? Non credo e non crederò a nessuna nuova, se n(on) la vedrò scritta da lei... Compattendo e sperando, ed aspettando, si passa male assai il tempo. Io compat(to) con mille e mille progetti differenti, e spero, ed aspetto. Non ne avrò che un solo; ed esso sarà di facile esecuzione, quando n(on) avrò più ad aspettare ulteriormente, e quando ella mi scriverà con precisione le cose di costà. Epoca che riunirà in se stessa le migliori mie speranze.
Trattanto godo di una ottima salute; e cerco di conservarla. Non vorrei per altro passare un terzo inverno in questa lattitudine. Non è che il freddo mi faccia male; ma è che il genere di vita al quale il freddo costringe, n(on) mi troppo conviene.
I soliti saluti, a tutti gli amici e parenti; abbraccio f(rate)llj e sorelle e cognati e nipoti. Mi ricordi ai buoni nostri amici di casa. Mi raccomando alle preghiere del sacromonaco Simeone. Ed imploro sempre a mio soccorso la benedizione de miei genitori.
Il figlio Giovanni
2. αντί Sumla, άλλως Πρεσλάβα.
Σελ. 86
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/87.gif&w=550&h=800
Άνευ αριθμού
Σβίμπουργκ, 18/30 Ιουλίου 1810
Διά να αποφύγω την ανίαν, διά να επωφεληθώ της ωραίας εποχής, διά να γνωρίσω την Φινλανδίαν και διά να κινηθώ, απεδέχθην την ευγενή πρόσκλησιν της Α.Ε. του Βαρώνου κυρίου Νικολάϊ και αφού έλαβον την άδειαν παρά της Α.Ε. του Υπουργού, αφίχθην ενταύθα κατά τας αρχάς του τρέχοντος μηνός. Η Α.Ε. ο Βαρώνος διαμένει εις μίαν εξοχήν, ήτις λόγω των βράχων, του ύδατος και γραφικών τινων τοποθεσιών ομοιάζει προς τα Επισκοπιανά. Κατοικώ μεθ’ ενός φίλου, συντρόφου εις το ταξίδιον, εις έναν ξύλινον οικίσκον, όστις κατά την εξωτερικήν όψιν ανακαλεί εν τη μνήμη την παλαιάν οικίαν εις τα Επισκοπιανά, εξαιρουμένης της εσωτερικής κομψότητος της οικίας ταύτης... θα παραμείνω επί τινας ημέρας και θα επιστρέψω εις την Πετρούπολιν το βραδύτερον κατά την εορτήν της Παναγίας... Μολονότι ο καιρός είναι ωραίος είμαι ενδεδυμένος εις τα μάλλινα,, φορώ αδιακόπως μίαν φανέλλαν και εκτός του μαλλίνου κλινοσκεπάσματος είναι πολύ ευχάριστον και το γουναρικόν επί της κλίνης... Η χλόη, ήτις αναπληροί την φοβεράν λευκότητα της χιόνος· μία δροσερά φθινοπωρινή θερμοκρασία, ο συχνά νεφελώδης ουρανός, αι ελαφραί βροχαί και κάποιος κεραυνός· ιδού ό,τι ενθυμίζει εν τη χώρα ταύτη το θέρος και ό,τι αποτελεί την ευχαρίστησιν εις αυτούς τους επί οκτώ μήνας τεθαμμένους εν τη χιόνι ανθρώπους... Η εξοχή, εν η ευρίσκομαι, ομοιάζει προς φιλοσοφικόν καταφύγιον και προς ιερόν των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών... Τούτο είναι έργον του Βαρώνου, προσωπικότητος υψηλής περιωπής. Υπήρξεν ο παιδαγωγός του αποθανόντος Αυτοκράτορος Παύλου Α΄ και εταξίδευσεν μετ’ αυτού. Νυν, εις την δύσιν της ζωής του, απολαμβάνει της ειρηνικής απομακρύνσεως εκ της υπηρεσίας και των αφθόνων καρπών της μακράς υπηρεσίας μου.
Αφού επανέλθω εις την Πετρούπολιν θα επαναλάβω την σειράν των σκέψεων και των υπολογισμών, ίνα εύρω την λύσιν του προβλήματος, όπερ αφορά εις εμέ. Δεν θα δυνηθώ εν τούτοις να επιτύχω την αληθή λύσιν χωρίς να έχω λάβη παρ’ υμών επαρκή στοιχεία, άτινα αναμένω μετά μεγίστης ανυπομονησίας... Διακινδυνεύω την αποστολήν της παρούσης επιστολής διά της οδού της Κωνσταντινουπόλεως. Αι τελευταίαι ειδήσεις, τας οποίας έχομεν από το στράτευμα, αναγγέλλουν τον Βεζύρην περικυκλωμένον εις Σούμλα και εκλιπαρούντα την ειρήνην. Αφίχθη είς ταχυδρόμος, όστις εις διάστημα ολίγων ωρών ανεχώρησεν εκ Πετρουπόλεως. Η κοινή γνώμη δε διαβεβαιοί φ. 1v ως επικειμένην την ειρήνην. / Η παντελής έλλειψις υμετέρων επιστολών εμβάλλει εμέ εις φόβον, ότι μεγαλύτεραι δυσχέρειαι αυτόθι υφίστανται και επομένως αδυναμία όπως αφιχθώσιν αι επιστολαί μου διά της Ιταλίας...
Σελ. 87
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/88.gif&w=550&h=800
Πότε θα λάβη τέλος η ταλαιπωρία αυτή; Αι εφημερίδες ομιλώσιν περί αφρόνων εφοδιασμών. Αλλά οποία πίστις εις τας εφημερίδας; Δεν πιστεύω και δεν θα πιστεύσω εις ουδεμίαν είδησιν, εάν δεν ιδώ αυτήν γεγραμμένην υφ’ υμών... Αγωνιζόμενος και ελπίζων και αναμένων διέρχεται τις κακώς τον χρόνον αυτού. Εγώ αγωνίζομαι προς χιλιάδας διαφορετικών σχεδίων και ελπίζω και αναμένω. Δεν θα έχω εξ αυτών παρά μόνον εν και τούτου η πραγμάτωσις θα είναι ευχερής, όταν θα έχω παύσει πλέον να αναμένω και όταν υμείς μοι γράψητε επακριβώς τα αυτόθι συμβάντα. Εποχή, ήτις ήθελεν συνενώση εν εαυτή τας καλλιτέρας ελπίδας μου.
Εν τω μεταξύ χαίρω εξαιρετικής υγείας και επιζητώ όπως διατηρήσω αυτήν. Δεν θα ήθελον εξ άλλου όπως διέλθω και τρίτον χειμώνα εις τούτα τα γεωγραφικά πλάτη. Δεν είναι το ψύχος, αυτό το οποίον μου προξενεί κακό· αλλά το είδος της ζωής, το οποίον το ψύχος επιβάλλει, δεν μου αρμόζει πολύ.
Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς άπαντας τους φίλους και συγγενείς· εναγκαλιζομαι αδελφούς και αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Υπενθυμίσατέ μοι εις τους καλούς φίλους της οικογενείας. Συσταίνω εαυτόν εις τας δεήσεις του ιερομονάχου Συμεώνος. Και επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
34
No 61
S(an)to Pietroburgo, 12/24 Agosto 1810
L’ arrivo di Benacky accellerò il mio ritorno da Sviburgo, ove p(er) alcuni giorni andai a respirare aria libera. Le scrissi stando in quella campagna. Non ripetto quella lettera; essa non conteneva die le notizie della mia buona salute e quella delle mie occupazioni campestri. La salute si conserva tutt’ ora buonissima ed ora ritorno alla vita cittadina. Essa n(on) è tanto agradevole quanto utile. Utilità non presente. Ma promessa e riconfermata a prima occasione. La più lontana quella della pace coi Turckj Non è segnata... Vi furono proposizioni.. . ma le battaglie continuano, e sempre a nostra gloria e con grandi progressi.
Benacky mi
Σελ. 88
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/89.gif&w=550&h=800
ma tutte sempre per me preziosissime. La Stella, Marietta e le sorelle monache mi scrissero pure. Se non rispondo particola(rment)e a cadauna, questo è perchè in tanta distanza egli è affatto impossibile di conservare una corrispondenza moltiplicata. Lo farò quando sarò avvicinato a Corfù di mille verste. Intanto la prego di dire a cadauna delle sorelle che i loro caratteri mi sono stati carissimi; e che se il Cielo vuol benedire le di loro speranze ed i miei voti, avrò presto la consolaz(io)ne di iscriverle ad esse delle lunghe lettere.
Sono afflitissimo sentendo Vittorio sempre am(m)alato. Io n(on) dispero p(er) altro della sua guarigione. Conosco a fondo il suo temperamento, e la sua organizazione. L’ età, il tempo, ed il cangiamento delle circostanze potranno guarirlo. Intanto n(on) bisogna contrariarlo. E tutto al più dovrebbesi procurargli una distrazione. Ella giudica assai bene che la sola vergogna lo confinò nella sua camera. Ed io aggiungo che da una tale solitudine derivano tutte le altre stravaganze. Bisognerebbe vincere questa vergogna con molta industria. L’ occasione esterna quando sia propicia potrà fornirne i mezzi... Con questo proponimento gli scrissi più d’ una lettera. M’ accorgo dal riscontro dei numeri ohe esse andarono smarite; ripetterò a prima apertura, e quando avrò la φ.1v sicurezza che potran(n)o arrivare. / Prevengo oggi (come lo feci l’ anno passato con altre lettere che suppongo perdute) le questioni che la famiglia vuol indirizarmi intorno a matrimonio.
Consento, e desidero vivam(ent)e che uno dei f(rate)Ilj si mariti. Quando Viaro n(on) voglia io propongo, e prego Agostino. In lui trovo tutto ben combinato... Amore di Patria, di nazione, e di famiglia. Complessione, sagiezza, carattere... se
Dirò di più; quello cioè che ho ripettuto con altro mie lettere... Io potrei fare un matrimonio di mia convenienza particolare. Trovare i dotti, qualità, ed acesso maggiore a più splendilo stato; ma sempre in Russia, p(er) qui vivere, e morire... Tutto questo n(on) si combina coi miei principj. Voglio essere libero p(er) disponere de miei giorni
Σελ. 89
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/90.gif&w=550&h=800
ove più mi conviene, ed ove il mio star meglio potrà essere di qualche utilità anco alla famiglia. Quando io avessi una famiglia a me in questa latitudine. Qual vantaggio reale, e quale compiacenza avran(n)o i miei genitori ed i miei f(rate)llj?... Veranno essi a dividere meco la mia fortuna? Ho una esperienza assai contraria a questa possibilità? Eccola in poche parole la mia opinione, i miei p(rinci)pj, le traccie costanti della mia condotta.
L’ ultimo suo numero è 48 dei 27 Ap(ri)le / 9 Maggio... Ulteriori notizie di costà n(on) ne abbiamo. I fogli publici n(on) ne parlano... Se ella volesse essere particol(arment)e conosciuto dal s(ignor) C(ommissa)rio φ. 2 Leseps. Io qui conosco particol(arment)e / persone rispettabili che sono molto legate al di lui f(rate)llo, qui Console. Potrei aprirmi una relaz(io)ne. E per lei delle lettere di molta efficacia... Ella mi scriva.
Il nostro Benacky abita nella stessa casa ove pure io mi trovo. Lo veggo spesso. E cerco di essergli utile p(er) quanto posso. Credo p(er) altro che le nostre conservaz(io)ni notturne n(on) andranno molto alla lunga... Poicchè esso ama le compagnie ove si trova il giorno colle carte alla mano, ed io amo di ritirarmi p(ri)ma della mezza notte... Ma ognuno vivrà alla sua maniera. Minziaky pure è qui; ed esso è mio compagno di allogio. Lo ho costituito mio generale economo; e di fatto dopo questa riforma ho guadagnato più di 60 rubli al mese di risparmj... Mi rubavano, ed io p(er) negligenza mi lasciavo rubare. Con tutte queste economie la bilancia n(on) si radrizza. Ed io insisto percchè a tanto scuopo2 venga in mio soccorso la beneficienza Imperiale. Non dispero di un buon successo. Mocenigo va arrivare. Ed esso pure mi scrisse di trovargli presso di me un quartierino. È solo. La famiglia restò malsana in Italia.
Quando avrò delle buone nuove da lei?... E quando io potrò mandarle le mie?. .. Questa è la p(ri)ma e la più grande idea che mi occupa tutti i giorni... Vorrei alla fine cessar di desiderare.
I soliti saluti a tutti gli amici. Baccio le mani a zij e zie; complimenti a tutti quanti. Abbracio f(rate)llj e sorelle. Imploro sempre la benedizione dei genitori, e mi raccomando alla pietà del sacromonaco Simeone.
Il Siglio Suo G(iovanni)
Quantunque ci sia la guerra ho già fatto passare a Constantinopoli a quest’ora sei mie lettere. Alcune le so arrivate e rimesse costà dal
2. πιθανή ανάγνωση
Σελ. 90
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/8/gif/91.gif&w=550&h=800
s(ignor) Barone Hips a s(ignor) Debiasi. Attendo con impacienza risposta a quelle lettere.
[Στα περιθώρια του φ.1 υπάρχουν διάφορες σημειώσεις, πιθανώς γραμμένες από το χέρι του Α.Μ. Καποδίστρια]:
No 61
No 58 (2 δυσανάγνωστες λέξεις) No. 62 Co(n)s(tanino)p(o)li
No. 63 idem
59 Pap(adopu)lo 60 Naranzi
No. 58 10/24 A(gos)to
Αρ. 58
Αγία Πετρούπολις, 12 / 24 Αυγούστου 1810
Η άφιξις του Μπενάκη επέσπευσεν την επιστροφήν μου εκ Σβίμπουργκ ένθα μετέβην επί τινας ημέρας, ίνα αναπνεύσω καθαρόν αέρα. Ευρισκόμενος εν τη εξοχή ταύτη έγραψα προς υμάς. Δεν επαναλαμβάνω την επιστολήν εκείνην· αύτη δεν περιείχεν ειμή ειδήσεις περί της καλής υγείας μου και εκείνας περί των αγροτικών ενασχολήσεών μου. Η υγεία μου διατηρείται μέχρι της ώρας ταύτης εξαίρετος και νυν επιστρέφω εις την ζωήν της πόλεως. Αυτή δεν είναι τόσον ευχάριστος, όσον επωφελής. Ωφέλεια όχι διά το παρόν. Αλλ’ υποσχεθείσα και επιβεβαιωθείσα εις πρώτην ευκαιρίαν. Η πλέον μακρυνή είναι εκείνη της ειρήνης προς τους Τούρκους... Δεν υπεγράφη... Υπήρξαν προτάσεις... Όμως αι μάχαι συνεχίζονται και πάντοτε προς δόξαν ημών και μετά μεγάλων επιτυχιών.
Ο Μπενάκης μοι ενεχείρισεν πάσας τας επιστολάς υμών. Ο Κυριακός, όστις αφίχθη επί τέλους μετά της συζύγου του, μοι ενεχείρισεν και τας λοιπάς. Πάσαι παλαιάς ημερομηνίας, αλλά πάντοτε πολυτιμώτατοι. Η Στέλλα, η Μαριέττα και αι αδελφαί μοναχαί μοι έγραψαν ωσαύτως. Εάν δεν απαντώ προς εκάστην ιδιαιτέρως, τούτο διότι ένεκα της μεγάλης αποστάσεως είναι τελείως αδύνατον να διατηρήση τις πολλαπλή αλληλογραφίαν. Θα πράξω τούτο όταν θα προσεγγίσω κατά χίλια βέρστια την Κέρκυρα. Εν τω μεταξύ παρακαλώ υμάς όπως ανακοινώσητε εις μίαν εκάστην των αδελφών ότι αι επιστολαί αυτών υπήρξαν προσφιλέστατοι και ότι αν ο Θεός ήθελεν ευλογήση τας ελπίδας αυτών και τας ευχάς μου θα έχω συντόμως την παραμυθίαν του γράφειν προς αυτάς μακράς επιστολάς.
Σελ. 91
Ψηφιοποιημένα βιβλία
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄, 1976
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Β΄, 1978
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Γ΄, 1980
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Δ΄, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ε, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. ΣΤ΄, 1984
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ζ΄, 1986
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Η΄, 1987
- Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Ι΄, 1983
Προηγούμενη | Επόμενη | Σελίδα: 72 |
arheion_ioannou_kapodistria__t__g__-b-8*
των από του προσκηνίου, η στενοχώρια του αναμένειν σμικρύνεται. Έχω εμπειρίαν τινά όλως πρόσφατον. Διαβιών μετά του επισκόπου ήμην καλά, είχον όχημα, κατέβαλον ακριβώς τα αναλογούντα μοι και εξώδευον το ήμισυ εκείνου, όπερ νυν εξοδεύω διά να διαβιώ κακώς... Μανθάνω μετά πόνου ότι η υγεία του Βίκτωρος δεν βελτιούται και ότι η θεία Μπελλάντα πάσχει από γηρατεία και ίσως έκ τινος υπερβολής κατά την διάρκειαν της ζωής. Ουδέποτε αι ασθένειαι έρχονται επικαίρως. Κατ’ αυτήν την εποχήν δε και εν τη φ.1v καταστάσει, εν η / φαντάζομαι περιπεσούσα την οικογένειαν αυταί θέλει είναι ένεκα πολλών λόγων πλέον ενοχλητικαί. Εκείνο, όπερ εν τω μεταξύ έχει σημασίαν και διά το οποίον εγώ ικετεύω υμάς είναι να διατηρήσητε την ηρεμίαν της ψυχής και την υγείαν υμών... Εάν η βάσις αύτη υπάρχη το παν δύναται να διευθετηθή και να παράσχη υμίν την αληθή εκείνην ανάπαυσιν, εφ’ ης υμείς τόσα δικαιώματα έχετε.
Όσον αφορά εις εμέ, είμαι ευχαριστημένος διά την υγείαν μου. Και διά να είμαι πλήρως δεν μου λείπουν παρά αι συχναί ειδήσεις της οικογενείας. Διά τούτο παρακαλώ υμάς εκ νέου, ίνα μη παραμελήτε ουδεμίαν ευκαιρίαν διά να μοι γράφητε. Η τελευταία επιστολή, υπό ημερομηνίαν 3/15 Ιανουαρίου, είναι μία επιστολή του Βιάρου. Ουδεμία όμως λέξις υπάρχει γεγραμμένη διά της χειρός υμών. Δεν είμαι συνηθισμένος εις τοιαύτην στέρησιν καθ’ όσον υμείς πάντοτε εγράφατε προς εμέ. Τούτο λίαν εμέ συνεκίνει. Δύνασθε να πιστεύσητε τούτο.
Τους συνήθεις χαιρετισμούς προς πάντας τους φίλους και συγγενείς. Εναγκαλίζομαι αδελφούς, αδελφάς, ανδραδέλφους και ανεψιούς. Ένα χαίρε προς τον παπά Ανδρέαν. Και τα σέβη μου προς τον πατέρα Συμεώνα. Επικαλούμαι την ευλογίαν των γονέων μου.
Ο υιός Ιωάννης
28
No 54
S(anto) Pietroburgo. 15 / 27 Aprile 1810
Lettere di Viaro del 25 Gennajo. E di Naranzi da Parigi. La fine della zia... E nò meno una parola di scritto da lei. Tutto parve combinarsi per moltiplicare la tristezza con cui ho passato le feste S(an)te di Pasqua. La prego di non lasciar passare nessuna occasione senza scrivermi. E sieno due sole parole. La mia salute si conserva sempre.... Starei meglio