Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄

Τίτλος:Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄
 
Τόπος έκδοσης:Κέρκυρα
 
Εκδότης:Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών
 
Συντελεστές:Κώστας Δαφνής, Κ.Θ. Δημαράς, Αριστείδης Στεργέλλης
 
Έτος έκδοσης:1976
 
Σελίδες:370
 
Θέμα:Αποστολή εις Κεφαλληνίαν
 
Αυτοβιογραφία
 
Εκπαιδευτική δράσις
 
Το Βιβλίο σε PDF:Κατέβασμα αρχείου 53.42 Mb
 
Εμφανείς σελίδες: 183-202 από: 369
-20
Τρέχουσα Σελίδα:
+20
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/183.gif&w=550&h=800

13

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 7, αρ. 44, συνημμένον

Copia No I

Il Commissario di S.E. il Principe della Sett’Insulare Repubblica Agli abitanti tutti dell’ isola di Cefalonia

Voi siete, o abitanti di questa preziosa parte della Sell’Insulare Repubblica, chiamati oggi a nuova vita, a felice esistenza, a gloriosi destini dalla comparsa e dal presidio delle invitte truppe dell’ Augusto Sovrano delle Russie e da tutte quelle instituz(io)ni che mercè di questo appoggio possente la vostra vera felicità devono componere.

Innalzate il vostro spirito... Richiamate a voi stessi l’antica vostra istoria. Non obliate quella de’ vostri giorni e rendete grazie alla Provvidenza Divina ed alla clemenza di Alessandro Primo.

Pace, concordia, obbedienza alle leggi, rispetto ed amore al Governo, affetto alla pubb(lic)a sicurezza senza ostentaz(io)ne o prepotente entusiasmo, moderaz(io)ne repubblicana sieno nell’ isola di Cefalonia e fra di voi, o suoi abitanti.

L’ esercizio di queste virtù, la soddisfaz(io)ne assoluta di questi doveri e gli eminenti oggetti, intorno ai quali la mente riordinatrice dello stato travaglia, esigono che in voi tutti indistintam(ent)e vi sia un corrispondente carattere.

Quindi io, fedele esecutore degli ordini precisi che mi furono dati devo annunziarvi :

Primo; che alle sole costituite potestà, cioè al Reggente solo, ai magistrati e tribunali che sono sopravvegliati e che devono agire entro 1 soli rispettivi loro confini spetta esclusivam(ent)e il pensiero·, la cura, il discorso de’ pubblici affari.

Secondo. Nessuno deve sospettare che queste costituite potestà o che le invitte truppe che le sostengono possano giammai soffrire che avvenga lo sviluppo fatale delle passioni vendicative o delle reazioni.

Sappiano anzi tutti che ogni germe o principio di civile discordia devesi sradicare... E sarà sradicato... Resti dunque oguno tranquillo ove si attrova nè osi con movimenti attentatorii di determinare l’attenzione

1. Χφ. pensiere

Σελ. 183
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/184.gif&w=550&h=800

ne e lavigilanza pubblica sopra i suoi passi... Le esteriorità, i moti ingiuriosi, le parole provocatrici saranno stimate criminose... I delinquenti avranno punizioni militari.

Terzo. Alle sole gloriose truppe di S.M.I. è affidata la sicurezza pubblica e la privata... Quindi non solo è inutile, ma è criminoso per voi tutti, o abitanti, di mostravi armati dinanzi alle truppe imperiali che qui sono per custodirvi e presidiarvi.

φ. 1v / Il portare armi dunque ventiquattro ore dopo la pubblicaz(io)ne di questo proclama è un delitto che offende la dignità delle truppe imperiali e che avrà per ciò corrispondenti punizioni militari.

Quarto. Siano i primi a deponerle que’ bravi abitanti che in tempi difficili e pericolosi le hanno prese con valore repubblicano per diffendere la patria.

Sappiano ancora questi che dietro all’ eseguim(ent)o di questa prescriz(io)ne io ne aspetto i capi e due militari di ogni compagnia, onde annunziar loro importanti e grate notizie.

Quinto. Sappiano gli abitanti tutti delle pertinenze e ville che la loro condotta è sopravvegliata e che s’ intende che le armi sieno deposte da tutti in ogni luogo.

Quindi l’uso delle armi e l’ammasso di armati in qualunque punto dell’ isola è stimato criminoso... I colpevoli saranno puniti militarm(ent)e.

Sesto. Le armi deposte non devono essere in nessun luogo ammassate... La raccolta di armi, ovunque ritrovisi, attirerà esecuz(io)ni militari nel luogo che le custodisce e corrispond(ent)e castigo a’ colpevoli.

O voi, quanti siete illuminati, giudiziosi, influenti, de’ quali la voce è ascoltata ed esaudita, adoperatevi a far intendere e consoscere ai semplici e buoni il valore e l’importanza di quanto oggi viene prescritto e che devesi assolutam(ent)e eseguire.

Abitanti, io vi ho detto di dover essere fedele esecutore degli ordini che ho ricevuto... Io con questa proclamaz(io)ne lo sono stato... Vi esorto e vi prego di volermi dare il conforto di essere, per quanto la mia breve destinaz(io)ne lo importerà, il testimonio dell’ esercizio delle vostre virtù repubblicane e della vostra obbedienza.

Vi prevengo che dovete obbedire e che l’ obbedienza forzata è indegna di voi che siete nati per essere figli di una libera patria.

Dal Palazzo di Pubb(lic)a Reggenza li 28 Settembre 1802 s.v.

Commissario CO. CAPO D’ ISTRIA

Σελ. 184
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/185.gif&w=550&h=800

Αντίγραφον

Ο Επίτροπος της Α.Ε. του Πρίγκιπος της Επτανήσου Πολιτείας

Προς άπαντας τους κατοίκους της νήσου Κεφαλληνίας

Σείς, κάτοικοι ταύτης της πολυτίμου πλευράς της Επτανήσου Πολιτείας, έχετε κληθή σήμερον εις νέαν ζωήν, εις ευτυχή ύπαρξιν, εις ένδοξα πεπρωμένα υπό των εμφανισθεισών και φρουρουσών αηττήτων δυνάμεων του Σεβαστού Μονάρχου των Ρωσιών και υπό όλων εκείνων των θεσμών, οι οποίοι, χάρις εις ταύτην την ισχυράν υποστήριξιν, οφείλουν να συνθέσουν την αληθή ευτυχίαν σας.

Αναπτερώσατε το πνεύμα σας... Ανακαλέσατε κατά νουν την αρχαίαν ιστορίαν σας. Μη λησμονείτε εκείνην των ημερών σας και ευχαριστείτε την θείαν Πρόνοιαν και την επιείκειαν του Αλεξάνδρου του Πρώτου.

Ειρήνη, ομόνοια, υποταγή εις τους νόμους, σεβασμός και αγάπη προς την Κυβέρνησιν, συμπάθεια προς την δημοσίαν ασφάλειαν άνευ επιδείξεως ή υπερβολικού ενθουσιασμού, πολιτική μετριοπάθεια ας υπάρχουν εις την νήσον της Κεφαλληνίας και μεταξύ σας, κάτοικοι αυτής.

Η άσκησις των αρετών τούτων, η απόλυτος ικανοποίησις τούτων των καθηκόντων και οι ύψιστοι σκοποί πέριξ των οποίων καταβάλλει προσπάθειαν η αναδιοργανωτική μέριμνα του Κράτους απαιτούν όπως εις άπαντας υμάς ανεξαιρέτως υπάρχη ανάλογος συμπεριφορά.

Διά τούτο, πιστός εκτελεστής των συγκεκριμένων διαταγών αι οποίαι μου εδόθησαν, πρέπει να σας αναγγείλω:

Πρώτον· ότι εις μόνας τας συσταθείσας εξουσίας, δηλαδή εις μόνον τον Κυβερνήτην, εις τας υπηρεσίας και τα δικαστήρια, τα οποία επιτηρούνται και οφείλουν να ενεργούν εντός των σχετικών μόνον ορίων αυτών, αφορά αποκλειστικώς η σκέψις, η φροντίς, η συζήτησις περί των δημοσίων υποθέσεων.

Δεύτερον· ουδείς πρέπει να φαντάζεται ότι αι συσταθείσαι αύται εξουσίαι ή ότι αι αήττητοι δυνάμεις αι οποίαι τας υποστηρίζουν δύνανται ποτέ να ανεχθούν να επέλθη η μοιραία εξέλιξις των εκδικητικών παθών ή αντιδράσεων. Ας γνωρίσουν αντιθέτως πάντες ότι παν σπέρμα η αρχή πολιτικής διχονοίας πρέπει να εκριζωθή... Και θα εκριζωθή... Ας μένη λοιπόν έκαστος ήσυχος όπου ευρίσκεται και ας μη αποτολμά να προκαλή την προσοχήν και την δημοσίαν επαγρύπνησιν επί των ενεργειών του δι’ επιβούλων επιχειρήσεων... Αι εκδηλώσεις, αι προσβλητικαί κινήσεις, οι προκλητικοί λόγοι θα θεωρηθούν εγκληματικά. Οι παραβάται θα υφίστανται στρατιωτικάς ποινάς.

Τρίτον· εις μόνας τας ενδόξους δυνάμεις της A. Α. Μ. ανατίθεται η δημοσία και ιδιωτική ασφάλεια... Όθεν ουχί μόνον ανωφελές, αλλά είναι εγκληματικόν διά πάντας υμάς, ω κάτοικοι, να εμφανίζεσθε ένοπλοι ενώπιον των αυτοκρατορικών δυνάμεων, αι οποίαι ευρίσκονται εδώ, διά να σας φυλάττουν και να σας φρουρούν.

Σελ. 185
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/186.gif&w=550&h=800

φ. 1ν / Το να φέρητε λοιπόν όπλα εικοσιτέσσαρας ώρας μετά την δημοσίευσιν ταύτης της προκηρύξεως είναι έγκλημα το οποίον προσβάλλει την αξιοπρέπειαν των αυτοκρατορικών δυνάμεων και το οποίον θα έχη διά τούτο αντιστοίχως στρατιωτικάς ποινάς.

Τέταρτον· οι πρώτοι οίτινες θα καταθέσουν τα όπλα ας είναι οι γενναίοι εκείνοι κάτοικοι οι οποίοι εις χρόνους δυσκόλους και επικινδύνους τα ανέλαβον μετά γενναιότητος ανταξίου προς την Πολιτείαν, διά να υπερασπισθούν την πατρίδα. Ας γνωρίζουν επί πλέον ούτοι ότι άμα τη εκτελέσει της διαταγής ταύτης αναμένω τους αρχηγούς και δύο στρατιώτας εξ εκάστης ομάδος, διά να αναγγείλω εις τούτους σημαντικάς και ευχαρίστους ειδήσεις.

Πέμπτον· ας γνωρίζουν πάντες οι κάτοικοι των επαρχιών και χωρίων

ότι η διαγωγή των επιτηρείται και ότι είναι νοητόν τα όπλα να κατατεθούν παρά πάντων οπουδήποτε. Όθεν η χρήσις των όπλων και η συγκέντρωσις των ενόπλων εις οιονδήποτε σημείον της νήσου θεωρούνται εγκληματικαί πράξεις... Οι ένοχοι θα τιμωρηθούν στρατιωτικώς.

Έκτον· τα κατατεθέντα όπλα εις ουδένα τόπον πρέπει να συγκεντρωθούν. Η συγκέντρωσις όπλων, οπουδήποτε και αν ευρεθή, θα προκαλή εκτελέσεις στρατιωτικών ποινών ένθα ταύτα φυλάσσονται και ανάλογον ποινήν εις τους ενόχους.

Όσοι εξ υμών είσθε πεφωτισμένοι, συνετοί, με επιρροήν, των οποίων η γνώμη ακούεται και της αποδίδεται προσοχή κάμετε ώστε να αντιληφθούν και γνωρίσουν καλώς οι απλοί και καλοί την αξίαν και την σπουδαιότητα όσων σήμερον διετάχθησαν και τα οποία πρέπει να εκτελεσθούν πιστώς.

Κάτοικοι <της Κεφαλληνίας>, σας είπον ότι πρέπει να είσθε πιστοί εκτελεσταί των διαταγών τας οποίας έλαβον... Εγώ διά της προκηρύξεως ταύτης υπήρξα... Σας προτρέπω και σας παρακαλώ να θελήσητε να μου δώσητε την ανακούφισιν να καταστώ, καθ’ ο μέτρον το προκαλέση η μικρά αποστολή μου, ο μάρτυς της εκδηλώσεως των πολιτικών αρετών σας και της υπακοής σας.

Σας προειδοποιώ ότι οφείλετε να υπακούσητε και ότι η διά της βίας υπακοή είναι αναξία υμών οι οποίοι εγεννήθητε, διά να γίνητε τέκνα ελευθέρας πατρίδος.

Εκ του Μεγάρου του Κυβερνείου, τη 28 Σεπτεμβρίου 1802 π.η.

Επίτροπος ΚΟΜΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Σελ. 186
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/187.gif&w=550&h=800

14

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 7, αρ. 45

Serenissimo Principe,

L’ unita lettera che ho addrizzato a S.E., il Reggente del Zante, presenta alla sapienza di V.E. la stabilita comunicazione che piaque al sig(no)r Calichiopulo di voler tenere con me per essere partecipe di ciò che si opera a Cefalonia, onde prendere norma ed agire in conformità al Zante, p(er) quanto lo comportano le sue commissioni e le circostanze di quell’ isola·.

Presenta inoltre la necessità in cui io sono stato di prevenirlo intono all’ importza di trattenere al Zante quelle persone che sono sta ndite al passato governo e che col loro ritorno già qui sperato e sospettato necessitarebbe assolutam(ente) la Reggenza a prendere delle misure violenti sopra di essi, onde evitare lo sviluppo e l’azione di nuove passioni e l’ opportunità a nuovi disordini.

Raccoglierà da tutto questo la sapienza dell’E.V. che uno dei precipui oggeti delle mie occupizioni fu quello di conoscere possibilm(ent)e lo stato morale di questo paese e quindi illuminarmi intorno a ciò che guarir potesse le cause perenni di recidive malattie rivoluzionarie.

Per ora basta per una parte l’allontanam(ent)o di questi banditi. Per l’altra sono in dovere di rassegnare all’E.V. che non devesi in questo momento trascurare e lasciare inosservato l’altro profondo germe di civile discordia, cioè quello che è causato dalle ·doglianze dei danneggiati e dalla impunità de’ danneggiatori.

Non è provvida misura il lasciare la conoscenza, la discussione e le successive deliberaz(io)ni di questo affare alla sola Reggenza. ... La mente pubblica devesi persuadere che il felice progresso delle azioni di queste Reggenze esige un sostegno e rifugio sotto l’ ombra e presso l’ autorità lontana ed imponente dell’ E.V.

Quindi per agevolare un qualche risultato definitivo di questo di per se stesso difficile ed assai inviluppato argomento io oso proponere all’ φ. 1v E.V. l’ instituz(io)ne di una commissione apposita residente in / Corfù, la quale chiami a se i ricorsi dei danneggiati costà dimoranti NN. SS. Coidan ed Eustachio Metaxà.

Conosciute queste dimande, valutate nella loro essenza, discusse le cause, admesse tutte le procedure le più opportune, che la Commissione

1. Βλ. το επόμενον έγγραφον.

Σελ. 187
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/188.gif&w=550&h=800

 pronunzi un gindizio e che al Reggente dell’ isola di Cefalonia col favore della forza russa ne sia raccomandata l’esecuzione.

Così questo difficile affare avrà pronta esecuzione... Il Reggente nos espone che a dar eseguim(ent)o ad un giudizio altrove pronunziato nè i suoi passi govetivi luppano in questo labirinto in cui smarrirebbero certam(ent)e con pregiudizio della più imparziale giustizia.

Sono questi, Serenissimo Principe, i miei divoti pareri su questo proposito.

L’ E.V. abbia la clemenza di accoglierli come una testimonianza di quel vivo interesse ch’io sento per poter come meglio io posso conflu(ire) al ben essere, al riordinam(ent)o di quest’ isola.Quanto ad altre successive osservazioni intorno alle cause di più rimote civili discordie ed ai metodi di estirparle mi onorerò di umiliare con altro apposito rapporto le mie divote considerazioni.

Io stava per chiudere i miei rapporti, quando mi giunsero le inchinate lettere di V.E., sgnate 24, 25 Settembre. L’una, riguardante il credito Humbsk e Timoni, l’ altra il detenuto sig(no)r Loverdo... Ad amendue io darò risposta a prima successiva opportunità e quando, come io spero, il sig(nor) Marcati che qui aspetti d’ora in ora potrà egli stesso trattare questi affari.

Protesto in tanto la più divota venerazione ed ossequio.

Cefalonia 29 Settembre 1802

Um. div. obb.

GIOV. CO. CAPODISTRIA

φ. 1 /Κάτω: Al Seren(issim)o Principe Co. Spirideon Giorgio Teotochi

Corfù

Άνω δι’ ετέρας χειρός: Ν°43 con inserte tre.

Γαληνότατε Πρίγκιψ,

Η συνημμένη επιστολή, την οποίαν απηύθυνα προς την A. Ε. τον Κυβερνήτην της Ζακύνθου, παρουσιάζει εις την φρόνησιν της Y. Ε. την εγκαινιασθείσαν αλληλογραφίαν, την οποίαν ο κύριος Χαλικιόπουλος ευηρεστήθη να τη ρήση μετ’ εμού, διά να είναι γνώστης όσων ενεργούνται εις Κεφαλληνίαν, ώστε να τα λάβη ως οδηγόν και αναλόγως να δράση εις Ζάκυνθον, καθ’ όσον το επιτρέπουν αι εντολαί της αποστολής του και αι περιστάσεις της νήσου εκείνης.

Παρουσιάζει επί πλέον την ανάγκην εις την οποίαν ευρέθην να τον προειδοποιήσω περί της σπουδαιότητος του να εμποδίση εις Ζάκυνθον τα πρόσωπα τα οποία κατεδιώχθησαν υπό της προηγουμένης Κυβερνήσεως και διά τα ο-

Σελ. 188
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/189.gif&w=550&h=800

 οποία μετά της ελπιζομένης και υποπτευομένης ήδη ενταύθα επιστροφής των θα έπρεπε απαραιτήτως ο Κυβερνήτης να λάβη μέτρα βίαια εναντίον αυτών, ώστε να αποφύγη την εξέλιξιν και την δραστηριοποίησιν νέων παθών και την ευκαιρίαν εις νέας εξεγέρσεις.

Θα συμπεράνη εξ όλων τούτων ο σώφρων λογισμός της Υ.Ε. ότι εις εκ των εξεχόντων σκοπών των ασχολιών μου υπήρξε να γνωρίσω κατά το δυνατόν την ηθικήν κατάστασιν ταύτης της νήσου και εκ τούτου να διαφωτισθώ περί εκείνου το οποίον θα ηδύνατο να θεραπεύση τας μονίμους αίτιας των υποτροπιαζουσών ασθενειών των επαναστάσεων.

Προς το παρόν αρκεί αφ’ ενός η απομάκρυνσις τούτων των ληστών, αφ’ ετέρου <όμως> είμαι υποχρεωμένος να θέσω υπ’ όψιν της Y. Ε. ότι δεν πρέπει την στιγμήν ταύτην να παραμελήσωμεν και να αφήσωμεν απαρατήρητον το έτερον βαθέως ερριζωμένον σπέρμα της πολιτικής διχονοίας, εκείνο δηλαδή το οποίον έχει προκληθή εκ των παραπόνων των ζημιωθέντων και εκ της ατιμωρησίας των διαπραττόντων αδικήματα.

Δεν είναι προληπτικόν μέτρον να αφήσωμεν την γνώσιν, την συζήτησιν και τας εν συνεχεία αποφάσεις της υποθέσεως ταύτης εις μόνον τον Κυβερνήτην... Η κρατική μέριμνα πρέπει να πεισθή ότι η επιτυχής πορεία των ενεργειών των κυβερνητών τούτων απαιτεί υποστήριξιν και καταφύγιον υπό την προστασίαν και την μακρυνήν και επιβλητικήν αυθεντίαν της Υ.Ε.

Όθεν, διά να διευκολύνωμεν αποτέλεσμά τι οριστικόν του καθ’ εαυτό δυσκάλου και λίαν πολυπλόκου ζητήματος τολμώ να προτείνω εις την Υ.Ε. την φ. 1 ίδρυσιν καταλλήλου επιτροπής, εδρευούσης εν / Κερκύρα, η οποία να ζητήση παρ’ εαυτή τας πρόσφυγάς των ζημιωθέντων κατοίκων ευγενεστάτων κυρίων Χοϊδά και Ευσταθίου Μεταξά. Μετά την γνωστοποίησιν των αιτήσεων τούτων, την εκτίμησιν της ουσίας των, την συζήτησιν των υποθέσεων, την αποδοχήν όλων των πλέον καταλλήλων διαδικασιών η Επιτροπή να διατυπώση πόρισμα και εις τον Κυβερνήτην της νήσου Κεφαλληνίας να ανατεθή η εκτέλεσις αυτού με την συγκατάθεσιν του ρωσικού στρατεύματος.

Τοιουτοτρόπως το δύσκολον τούτο ζήτημα θα έχη άμεσον τέλος... Ο ημέτερος Κυβερνήτης διαπιστώνει ότι, διά να εκτελεσθή δικαστική απόφασις απαγγελθείσα αλλαχού, ούτε αι ιδικαί του κυβερνητικαί ενέργειαι προωθούνται εις τον λαβύρινθον τούτον, εις τον οποίον θα εξηφανίζοντο οπωσδήποτε εκ προκαταλήψεως της πλέον αμερολήπτου δικαιοσύνης.

Αύται είναι, Γαληνότατε Πρίγκιψ, αι εξ αφοσιώσεως προερχόμεναι απόψεις μου επί του ζητήματος τούτου.

H Υ.Ε. ας έχη την επιείκειαν να τας δεχθή ως απόδειξιν του ζωηρού εκείνου ενδιαφέροντος το οποίον αισθάνομαι, να δύναμαι κατά τον καλλίτερον τρόπον να συντελέσω εις την ευημερίαν, εις την αναδιοργάνωσιν της νήσου ταύτης.

Καθ’ όσον αφορά εν συνεχεία εις άλλας παρατηρήσεις περί των αιτιών

Σελ. 189
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/190.gif&w=550&h=800

των απωτέρων πολιτικών διαφωνιών και των μεθόδων εκριζώσεώς των θα έχω την τιμήν να υποβάλω τας ταπεινάς μου απόψεις δι’ άλλης καταλλήλου εκθέσεως.

Επρόκειτο να περατώσω την έκθεσίν μου, ότε έλαβον τας σεβαστάς επιστολάς της Υ.Ε., φερούσας ημερομηνίαν 24, 25 Σεπτεμβρίου. Η μία, αφορώσα εις το δάνειον Humbsk και Τιμόνη, η ετέρα εις τον κρατούμενον κύριον Λοβέρδον... Εις αμφοτέρας θα αποστείλω απάντησιν εις πρώτην μελλοντικήν ευκαιρίαν και όταν, καθώς ελπίζω, ο κύριος Μερκάτης, ο οποίος αναμένεται εδώ από ώρας εις ώραν, δυνηθή ο ίδιος να χειρισθή τας υποθέσεις ταύτας.

Διαβεβαιώ εν τω μεταξύ την πλέον βαθείαν υπόληψιν και σεβασμόν.

Κεφαλληνία 29 Σεπτεμβρίου 1802

Ταπειν., αφωσ., ευπειθ.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΜΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

φ.1 /Κάτω: Εις τον Γαληνότατον Πρίγκιπα Σπυρίδωνα Γεώργιον Θεοτόκην

Κέρκυραν

Άνω: Αρ. 43 μετά τριών συνημμένων.

15

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 7, αρ. 45, συνημμένον

Copia di lettera scritta dalPEcc(ellentissimo) Com(missario) Interino Reg(gente) di Cefalonia a S.E. il Co. s. Starno Calichiopulo, Reggente del Zante, in data 29 Settembre 1802.

Corrispondendo con ogni sollecitudine al desiderio che l’E.V. si è compiaciuta di esternami mi affretto di spedirle oggi con un espresso nelle occluse carte sotto n° 1, 2, 3 in copia una parte dei rapporti approntati per spedire questa notte aH’Ecc(ellentissi)mo nostro Principe.

Rilevarà l’E.V. dalli stessi tutto il piano che mi sono fatto e come su quelle traccie io abbia dato principio alle mie operazioni.

Oramai ci credo che S.E. il s. C. Mercati troverà appianata la via e mi chiamerò assai fortunato, se gli piacerà di compatire e segondare gl’ incominciati travagli.

Prevengo l’E.V. della necessità in cui sono di rinnovarle le mie premure in uffizio, onde per ora li banditi Cefaleni costà raccolti e domiciliati non abbiano a passare in Cefalonia... Sotto il n° 4 TE.V. troverà il paragrafo delle commissioni che le riguarda... Io sopra luoco sono

Σελ. 190
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/191.gif&w=550&h=800

 convinto che il loro ritorno darebbe occasione a fatali reazioni... Già la speranza dei seguaci e dei satelliti fin ora oppressi prende1 una nuova elasticità colla sola aspettazione. Questa incomoda e scandalosa elasticità deve essere, e lo è infatti, con molta attenzione sopravvegliata da robusta mano che sta per reprimerla, ove fatalmente cominciasse a mettersi in azione.

Ad evitare questa necessaria ripressione, la quale sarebbe tanto più dannosa, quanto dovrebbe agire sopra esseri fin ora connucleati, e darebbe alto rilievo ed estimazione a quella parte che sino a questo momento à preponderato, non v’è studio, non v’ è diligenza a mio intendere che basti. Quindi è mio divoto parere che l’ E.V., messo così a parte dettagliatamente delle circostanze e delle necessità di dar mano, onde si ottenga l’ allontanamento di queste fin ora persone rimarcate ed intorno alle quali non v’è uno in quest’ isola, il quale non tenga fissi i suoi sguardi senza necessitare spiacevoli deliberazioni dalla parte di questa Reggenza.

L’ E.V. non troverà nelle compiegate carte nulla per ora intorno all’ φ. lv immensa turba degl’ uffiziali che portano divisa. Sono / già tutti venuti da me a rassegnarsi; ò fatto intendere colla voce a tutti che io tengo delle instruzioni intorno ad ognuno, ma che mi facciano· il piacere di aspettarne l’ annunzio delle importanti cose che sono incaricato di palesare dopo che avrò spedito il mio espresso al Principe.

Sono determinato di chiamarli tutti in una conferenza e di annunziar che è mente dell’ autorità suprema del Principe e dell’ ordinatrice facoltà dello Stato che la Cassa non abbia a contribuire paghe che alli soli uffiziali che restano strettamente addetti al servizio della piazza e che non possono essere addetti che i catalogati. Fra i catalogati non si sarà nessuno di essi.

Aprirò loro la più seducente scena per l’ avvenire, mostrarò che il Senato e le nuove facoltà espressamente costituite daranno il libero concorso ai bravi uffiziali, affinchè nel nuovo o(r)dine di cose trovino onorato e stabile collocamento.

Ecco, Eccellenza, quanto io posso per ora annunziarle. Accolga l’E.V. questa pronta testimonianza del mio zelo e le proteste della mia considerazione.

1. Χφ. prendono.

2. Χφ. ficino.

Σελ. 191
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/192.gif&w=550&h=800

 Αντίγραφον επιστολής γραφείσης υπό του Εξοχωτάτου Επιτρόπου, Προσωρινού Διοικητού της Κεφαλληνίας, προς την Α.Ε. τον Κόμητα κ. Στάμον Χαλικιόπουλον, Διοικητήν Ζακύνθου, υπό ημερομηνίαν 29 Σεπτεμβρίου 1802.

Ανταποκρινόμενος μετά πάσης σπουδής εις την επιθυμίαν την οποίαν η Υ.Ε. ευηρεστήθη να μοι εκφράση επείγομαι να σας αποστείλω σήμερον δι’ εκτάκτου ταχυδρομείου εις τα εσωκλειόμενα έγγραφα υπ’ αριθ. 1, 2, 3 εν αντιγράφω μέρος των εκθέσεων, των παρασκευασθεισών διά να τας αποστείλω ταύτην την εσπέραν εις τον ημέτερον Εκλαμπρότατον Πρίγκιπα. Η Υ.Ε. θα συναγάγη εκ τούτων ολόκληρον το σχέδιον το οποίον εξεπόνησα και πώς επί των γραμμών τούτων ηρξάμην των ενεργειών μου. Τώρα πλέον πιστεύω ότι η Α.Ε. Ο Κόμης κ. Μερκάτης θα εύρη την οδόν εξομαλυνθείσαν και θα θεωρήσω τον εαυτόν μου λίαν ευτυχή, εάν θελήση να ευνοήση και ενισχύση τας αρξαμένας προσπαθείας.

Πληροφορώ την Υ.Ε. περί της ανάγκης εις την οποίαν ευρίσκομαι να σας επαναλάβω τας ανησυχίας μου εκ καθήκοντος μήπως οι εν εξορία Κεφαλλήνες, εκεί συγκεντρωθέντες επί του παρόντος και κατοικούντες, μεταβούν εις Κεφαλληνίαν... Η Υ.Ε. εις το υπ’ αρ. 4 θα εύρη την παράγραφον των παραγγελιών η οποία τας αφορά... Είμαι πεπεισμένος περί του θέματος ότι η επιστροφή των θα παρείχε ευκαιρίαν εις μοιραίας αντιδράσεις... Ήδη η ελπίς των οπαδών και των μονίμων φίλων, μέχρι τώρα καταπιεζομένων, λαμβάνει νέαν δυνατότητα εκ μόνης της αναμονής. Η ανεπίτρεπτος αύτη και σκανδαλώδης ελαστικότης πρέπει να επιτηρήται, όπως πράγματι επιτηρείται, μετά πολλής προσοχής υπό ισχυράς δυνάμεως, η οποία αναμένει να την κατασβέση, όπου θα ήρχιζε μοιραίως να τίθεται εις δράσιν.

Διά να αποφύγωμεν την αναγκαίαν ταύτην καταπίεσιν, η οποία θα ήτο τοσούτω μάλλον επιζημία, καθόσον θα έπρεπε να δράση εναντίον ατόμων μέχρι σήμερον συνεσπειρωμένων και θα απέδιδε υψηλήν θέσιν και εκτίμησιν εις την μερίδα εκείνην ήτις μέχρι ταύτης της στιγμής έχει υπερισχύσει, δεν υπάρχει κατά την αντίληψίν μου σχέδιον, δεν υπάρχει φροντίς η οποία να αρκή. Όθεν, είναι ταπεινή γνώμη μου όπως η Υ.Ε., αφού παραμερισθούν επιμελώς περιστάσεις και περιπτώσεις εξαναγκασμού, βοηθήση ώστε να επιτευχθή η απομάκρυνσις τούτων των μέχρι σήμερον επισημασμένων προσώπων και εις τα οποία ουδείς υπάρχει εις την νήσον ταύτην ο οποίος να μη έχη προσηλωμένα τα βλέμματά του, χωρίς να προκληθούν δυσάρεστοι αποφάσεις εκ μέρους του εδώ Διοικητού.

H Υ.Ε. ουδέν θα εύρη προς το παρόν εις τα εσώκλειστα έγγραφα περί φ. 1ν του αμέτρου πλήθους των αξιωματικών οι οποίοι φέρουν στολήν. Ήλθον / ήδη άπαντες προς εμέ δι’ επιθεώρησιν· κατέστησα προς πάντας αντιληπτόν προφορικώς ότι κατέχω οδηγίας δι’ όλους, αλλά να μου δώσουν την ευχαρίστησιν

Σελ. 192
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/193.gif&w=550&h=800

να αναμένουν την αναγγελίαν σπουδαίων ζητημάτων, τα οποία μου έχει ανατεθή να αποκαλύψω, αφού θα έχω αποστείλει το επείγον έγγραφον εις τον Πρίγκιπα.

Έχω λάβει την απόφασιν να καλέσω πάντας εις συνέντευξιν και να τους αναγγείλω ότι είναι σχέδιον <προερχόμενον εκ> των υψηλών δικαιωμάτων του Πρίγκιπος και της οργανωτικής εξουσίας του Κράτους όπως το

<Δημόσιον> Ταμείον μη καταβάλλη μισθούς, ει μη εις μόνους τους αξιωματικούς οι οποίοι είναι στενώς συνδεδεμένοι μετά της υπηρεσίας του φρουρίου, και ότι δεν δύνανται να είναι συνδεδεμένοι, ει μη οι καταγεγραμμένοι εις κατάλογον. Μεταξύ των καταγεγραμμένων δεν θα είναι κανείς εξ αυτών.

Θα παρουσιάσω εις αυτούς την πλέον γοητευτικήν σκηνήν διά το μέλλον, θα δείξω ότι η Γερουσία και αι νέαι ειδικώς συσταθείσαι εξουσίαι θα παράσχουν εις τους γενναίους αξιωματικούς ελεύθερον συναγωνισμόν, ίνα

ευρουν εις την νέαν τάξιν των πραγμάτων έντιμον και σταθεράν θέσιν.

Ιδού, Εκλαμπρότατε, ό,τι δύναμαι προς το παρόν να σας αναγγείλω. Ας δεχθή η Υ.Ε. την άμεσον ταύτην μαρτυρίαν του ζήλου μου και την διαβεβαίωσιν της υπολήψεώς μου.

16

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 7, αρ. 46

No 5

Serenissimo Principe,

Il Cav(alie)r Sorokin parte questa sera. Egli mi coglie nel momento in cui io passo l’amministazione del Governo a S.E. il Co. Marcati.

Resto qualche giorno in Argostoli e forse fino alli 7 del cor(ren)te per combinare il passaggio della guarnigione russa in Itaca.

Il Reggente di S(ant)a Maura e la guarnigione per quell’isola oggi intrapresero il loro viaggio.

Passato ch’io sia colla guarnigione in Itaca, cooperato ch’io abbia colà all’instituzione della Reggenza, io passo a S(ant)a Maura da dove prenderò imbarco per Corfù.

Domani il Co. Mercati assume pubblicam(ent)e la sua Reggenza con quella barca ch’io spero di poter inviare costà col dinaro che sopravanza dalle già stabilite spese mensuali. Io mi onorerò di dare dettagliato rapporto all’E.V. di quanto appartiene a questa Reggenza di Cefalonia.

Σελ. 193
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/194.gif&w=550&h=800

 Protesto in tanto all’E.V. le mie divote considerazioni.

Cefalonia 4 Ottobre 1802

P.S. Oso umiliare all’E.V. che sarebbe giovevole e giusto che il Senato a nome della Repubblica esterni un uffizio di ringraziamento al C(avalie)r Sorokin per le tante cure ed attenzioni che egli si prese, onde la spedizione delle isole prosperi e formi la loro felicità, come già· attualmente la fa.

L’ um. div(otissim)o obbe. serv.

Il Comm. C. CAPODISTRIA

Άνω δι’ ετέρας χειρός: Addì 6 8bre 1802 s.v. ricev(uta).

Γαληνότατε Πρίγκιψ,

Ο Ιππότης Sorokin αναχωρεί απόψε. Ούτος με ευρίσκει καθ’ ην στιγμήν μεταβιβάζω την άσκησιν της εξουσίας της Διοικήσεως εις την Α.Ε. τον Κόμητα Μερκάτην.

Παραμένω ολίγας ημέρας εις Αργοστόλιον, και ίσως μέχρι της 7ης τρέχοντος, διά να κανονίσω την μετάβασιν της ρωσικής φρουράς εις Ιθάκην.

Ο Διοικητής της Αγίας Μαύρας και η φρουρά διά την νήσον εκείνην σήμερον επραγματοποίησαν την αναχώρησίν των.

Ευθύς ως μεταβώ μετά της φρουράς εις Ιθάκην, ως συνεργασθώ εκεί εις την εγκαθίδρυσιν της Διοικήσεως, μεταβαίνω εις Αγίαν Μαύραν, οπόθεν θα επιβιβασθώ διά Κέρκυραν.

Αύριον ο Κόμης Μερκάτης αναλαμβάνει επισήμως τα καθήκοντά του ως Διοικητού <μεταβαίνων> δι’ εκείνου του πλοιαρίου το οποίον ελπίζω να δυνηθώ να αποστείλω εκεί διά χρημάτων τα οποία περισσεύουν εκ των ήδη καθορισθέντων μηνιαίων εξόδων. Εγώ θα έχω την τιμήν να δώσω λεπτομερή αναφοράν εις την Υ.Ε. δι’ ό,τι αφορά εις ταύτην την Διοίκησιν της Κεφαλληνίας.

Διαβεβαιώ εν τοσούτω προς την Υ. Ε. την πλήρη αφοσιώσεως υπόληψίν μου.

Κεφαλληνία 4 Οκτωβρίου 1802

Υ.Γ. Τολμώ να υποβάλω ταπεινώς εις την Υ.Ε. ότι θα ήτο επωφελές και δίκαιον να εκφράση η Γερουσία εξ ονόματος της Πολιτείας προς τον Ιπ-

1. Αμφίβολος ανάγνωσις, χφ. ome glà.

Σελ. 194
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/195.gif&w=550&h=800

Ιππότην Sorokin χρέος ευγνωμοσύνης διά τας τόσας φροντίδας και μέριμνας τας οποίας ούτος ανέλαβε, διά να ευδοκιμήση η αποστολή των νήσων και δημιουργήση την ευτυχίαν των, καθώς όντως τώρα την πραγματοποιεί.

Ο ταπ., λίαν αφωσιωμένος, ευπ. θερ.

Ο Επίτροπος ΚΟΜΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Άνω: Την 6 Οκτωβρίου 1802 π.η., παραλαβή.

17

Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

Κιβώτιον 7, αρ. 47

No t(erzo).

Eccellenza,

Mi onoro di rassegnare sotto n° 1 all’E.V. in copia il rapporto con cui ò a E.S. il Reggente di Cefalonia passato l’amministrazione di questo locale <........>1.

Risulta da questa scrittura la precisa e dettagliata relazione di qu io operato, d quee osservazioni che io feci e di quelle sistemazioni ò creduto di dover stabilire in ogni diramazione, e particolarmente la, del giornaliero e mensuale dispendio che da questa Pubblica Cassa a incontrare. Mi sono fatto un sacro dovere di fissare le contribuzioni giornaliere, tanto di vitto per la truppa russa come di porzioni e gratificazioni agl’ uffiziali che sono addetti alla stessa, conciliando in ognuna il possibile risparmio ed il contentamento di questi militari, verso i quali i nostri riguardi devono essere uguali ai nostri doveri.

Stabilite le mensuali spese, valutato il dinaro effettivo e quello che certamente deve entrare in questa cassa, io ò creduto che senza remora di dovesse rimettere qualche somma, come nel mio rapporto è indicata a codesta Generale Finanza. Io aveva desiderato che questa rimessa costà si fosse fatta col mezzo della fregata russa di ritorno. Ma le circostenze e quella fredda lentezza che è il prodotto della novità della cosa sulla non corrispondente elasticità e fervore di chi la imprende mi costringono a desiderare tuttora quella decisione, intorno a cui io avrei sul momento deliberato ed oprato senza remora, senza esitanza.

Pare che questa rimessa di dinaro sia riservata a più tranquilla epoca. Io non vorrei che quest’epoca ritardasse di molto e che questo ritardo

1. Φθορά μιας λέξης, ίσως sistema. Βλ. το επόμενον έγγραφον.

Σελ. 195
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/196.gif&w=550&h=800

 non avesse a soverchiamente diminuire il da me contemplato sovvegno alle esigenze della generale finanza...

In vista al mio rapporto ed a quelle riflessioni che io ò osato di rassegnare alla maturità del sig(nor) Co. Marcati l’E.S. si è compiaciuta di φ. 1ν pubblicare l’in/stituzione di un Mag(istra)to Economico, di un altro Alle Vituarie e di un Tribunal di Pace.

Gl’eletti personaggi, i destinati a cuoprire questi posti, sono certamente i più raccomandabili ed io ò la compiacenza di riscontrare che le scelte fatte in gran parte ottennero i suffragi della popolazione.

Oltre a queste pubblicazioni S.E. il Reg(gen)te si annunziò con un assai preteso e pastorale proclama, con cui egli ebbe la bontà di chiamare nuovamente in esecuzione quelle provvidenze che io ò pubblicato colla mia proclamazione dei 28 del passato mese.

Egli in fine à con altro1, assai paterno proclama, chiamati in seno alla patria gli emigrati e quelli tutti che, senza essere stati nè inquisiti nè processati nè sentenziati, possono trovare nel loro paese un’accoglienza non opposta dal Governo e non contraria alla generale tranquillità.

Su questo proposito io ò ardito di fare qualche considerazione a S.E.... Mi pareva che il ritorno degli emigrati dovesse essere piuttosto il risultato delle naturali attrattive di un imparziale e ben regolato governo, di quello che <è> l’effeto d’una dovuta obbedienza all’invito oggi ripetuto.

Considerando le particolari circostanze di quest’isola e la storia tutta di quelli avvenimenti che a queste circostanze la condussero egli è certo che i più riguardevoli fra gli emigrati sono quelli che mal soffrindo per la loro ambizione o per lo stesso spirito di prepotenza, il predominio e la forza del passato Governo, presc[i]elsero l’espatriazione alla pacifica toleranza... Nè può si credere che essi abbino dato luogo per evitare le persecuzioni del Governo, poichè egli era dotato di una sì estesa potenza e tanto fu attivo nel scagliarsi contro ai suoi nemici che n(on) avrebbe certamente lasciato sfuggire dalle sue estese reti nemmeno una sola di quelle che egli avesse potuto considerare per necessarie vittime. Ne sia una pruova la numerosa lista dei banditi...

Io credeva dunque che questa razza d·uomini dovesse essere negletta per ora e non mai chiamata con esortazioni paterne a quella cristiana riconciliazione, di cui gl’eretici non sono lealmente capaci, ed all’esercizio di quelle virtù locali che non sentono e non sono atti a conoscere.

Un emigrato potente dietro un generale invito, il quale non esca da quel luogo ove la di lui mancanza è sentita, se anco ritorna, egli è oscuro

1. Χφ. altra.

https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/197.gif&w=550&h=800

ed egli deve cercare di guadagnarsi colla sua condotta moderata e pacifica quell’opinione e quell’ affetto ch’egli aveva perduto.

Ma ove egli sia chiamato da quella voce che impera alle pubbliche cose della sua patria, il suo ritorno è luminoso ed egli entra colle pompe, coll’orgoglio e colle apparenze di un uomo che alla pubblica cosa è interessante... Quindi è che il generale invito, fatto da S.E. il Plenipotenziario, è utile. Quello fatto dalla Reggenza di Cefalonia è dannoso, tanto più che questo è un popolo vassallo, che pochi sono i suoi feudatari, ch’egli è abituato a venerarli e che per gli avvenimenti passati dobbiamo essere anco convinti che allo stesso è del pari interessante che uno od un’ altro sia il svio padrone e che gli basta solo averne uno.

φ.2 / Se la mia intermediaria destinazione ebbe lo scopo di manifestare alla popolazione intiera che le invitte armi imperiali non erano venute per appoggiare nessun partito, e molto meno il Reggente, egli è mio divoto parere che tenendo fermo lo stesso principio sia affatto disdicevole e pericoloso il mostrare per nessuna maniera che queste armi, che questa Reggenza, che queste interine instituzioni appoggino od accreditino nella pubblica opinione quell’altro che fu soverchiato, battuto e vinto; e per il vero dire senza meritarsi non lagrime, non commiserazioni, ma nemmeno dalla maggiorità degl’abitanti minorazione di dispregio e di abbattimento.

Il richiamo di qualche riguardevole emigrato, l’indulga verso alcuni imprigionati, la preconizzata assoluzione o condizionato sprigionamento di alcuni condannati a relegazione, il ritorno già nell’isola di alcuni banditi del riparto di Lixuri, il quale fa presentire la successiva venuta di quegl’eminenti capi e condottieri che qual peste si temono finalmente l’ordine di V.E. di far passare costà il processo di un certo Loverdo, già dall’ ex Governo sentenziato all’esilio; tutti questi sono fatti che con troppa velocità s’ incontrano per fare che d’innanzi a questa popolazione si eriga un nuovo idolo, a cui tacitamente preparasi, quando la compressione della forza russ si toglierà o quando alla forza stessa si sarà q popolazione amiliarizzata nuovi e sanguinosi sacrifizj.

Tolga il Clo <.....>e1 esta poco vigile, poco avveduta condotta de <.....>1 all’isola di Cefalonia, mostri che quest’epoca assomigliar si può a che è segnata col nome di Tisingausen. Io rifletto a quelleorre vicende, considero e rifletto in salutare2 di questa gente. Veggo qu(ant)o è invincibile il valore delle insistenti loro brighe e confesso che lo stato di questa per tanti riguardi interessante parte della Repubblica è oggi nella sua più critica e decisiva posizione.

1. Φθορά μιας λέξεως.

2. Αμφίβολος ανάγνωσις.

https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/198.gif&w=550&h=800

 Se il Governo colla sua autorità e coll’imponente forza che è qui per stenerlo terrà ferma la prescritta legge della più scrupolosa imparzlità; se i capi, i potenti, i feudararj saranno con avvedute direzioni in parte allontanati dal luogo ed in parte isolati e manifestati alla popolazione intera, assolutamente non influenti ed anzi negletti; se si guadagna la pubblica confidenza col risarcimento dei danneggiati, colla punizione esemplare degl’ autori ed esecutori delle rivoluzioni, i quali tanto più devono meritarsi l’ attenzione del Governo quanto l’impunità loro fin’ora adottata causò le successive rivoluzioni ed il pesante governo del <...>1taniato; se in fine si terrà fermo l’argine stesso nell’amministrazione delle pubbliche rendite; io posso assicurare e ne sarà garante fatto che quest’ isola diverrà a preferenza di tutte le altre la più gloriosa alla Repubblica ed al nazionale decoro, la più ferace di tutte nella produzione interessante di uomini illustri per il governo, per la navigazione, per il commercio, per le arti, per le scienze e per le lettere.

Per lo contrario, qualora oggi si negligesse una delle mentovate ra zioni, siccome tutte si attengono alle stesse cause e siccome il tempo / è il più favorevole, non si sarebbe altrimenti che travagliare in vano e forse colla certezza di preparare a questo paese futuri disordini e stragi, alla Repubblica perpetuo sconvolgimento e fatali destini. Quanto ai banditi e danneggiati ò rassegnato all’E.V. il mio divoto parere nel mio rapporto n° 4. Quanto all’economia del pub(blic)o tesoro, ò osato di far qualche osservazione col mio rapporto n° 3.

Imploro dall’E.V. perdono, se io ò ardito di così diffusam(ent)e trattenerla intorno a questo proposito, ma l’importanza di tutti questi affari, il fervido mio zelo per la salute di questo paese mi fecero oltrepassare i confini che io, conoscitore di me stesso, avrei dovuto segnarmi.

Alcune provvide misure dal Co. Mercati in altri tempi sperimentate, utili in questo paese, furono da S.E. proposte. Importano queste l’appostamento in lontane pertinenze delle armi pubbliche. Questa salutare operazione dimanda un aumento di guarnigione, non già di truppa russa che non si può di tanto allontanare dal centro delle sue discipline e de’suoi sistemi, ma di truppa legg[i]era repubblicana. Era di avviso S.E. di partecipare questa sua esigenza all’E.V., ma avendo il sig(no)r Col(onnell)o considerato che la truppa repubblicana residente in Corfù non può soffrire questo smembramento, inteso il servizio che ella costà presta ed avendo io trovato che le guarigloni albanesi del Zante e S(ant)a Maura possono somminist quto suffraggio, così si è convenuto che dietro alli rapporti che perveniranno al sig(no)r Col(onnell)o Co-

1. Φθορά μιας έως δύο συλλαβών.

Σελ. 198
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/199.gif&w=550&h=800

Coman dello Stato delle respettive guarnigioni delle isole a lui subordinate egli ordinarà il trans quella porzione di Arbanesi che meno sarà sensibile al luogo da sui si levano e più utile a questo in cui passeranno.

Io ò tutto stabilito e pronto per la partenza della guarnigione russa per Itaca passo io pure in quell’isola colla speranza che il contemporaneo arrivo del sig(no)r De Zorzi mi disimpegnarà da Itaca per subito passare a S(ant)a Maura e di là a Corfù.

Dopo domani io parto per Itaca. Procurerò di ritraere prima le positive notizie e le stabilite deliberazioni di S.E. il Reggente intorno alla rimessa costà del liquidato sopravanzo di pubblico dinaro.

Aspetto un rapporto assai interessante da questo Mag(istra)to di Commercio e Navigazione, in cui un provvido regolamento si propone per la navigazione della nostra Repubblica.

Io mi onorerò di rassegnarlo colle divote mie considerazioni all’autorità dell’E.V.

Protesto intanto la mia divota obbedienza e rassegnazione.

Cefalonia 7 Ottobre 1802

L’um(ilissimo), div(otissim)o, obbe(dientissimo) serv(itore)

GIOV. C(ONTE) CAPODISTRIA

Άνω δι’ ετέρας χειρός: Ν° 47 con inserte due.

Εκλαμπρότατε,

Έχω την τιμήν να υποβάλω εις την Υ.Ε. την έκθεσιν υπ’ αρ. 1 εν αντιγράφω, δι’ ης μετεβίβασα εις την Α.Ε. τον Κυβερνήτην της Κεφαλληνίας την διοίκησιν του τοπικού τούτου <συστήματος>.

Διαπιστούται εκ του εγγράφου τούτου η ακριβής και λεπτομερής περιγραφή όσων έπραξα, των παρατηρήσεων εις τας οποίας προέβην και των συστηματοποιήσεων εκείνων τας οποίας έκρινα ότι πρέπει να σταθεροποιήσω εις έκαστον κλάδον, και ιδίως εις εκείνον της ημερησίας και μηνιαίας δαπάνης, η οποία θα πρέπει να καταβάλληται υπό του ενταύθα Δημοσίου Ταμείου. Εξετέλεσα ιερόν καθήκον να καθορίσω τας ημερησίας αποζημιώσεις εις τροφήν διά την ρωσικήν δύναμιν, καθώς και των μισθών και των αμοιβών εις τους αξιωματικούς οι οποίοι ανήκουν εις την ιδίαν, επιφέρων εκάστοτε την δυνατήν οικονομίαν και την ικανοποίησιν των στρατιωτικών τούτων, η προσοχή προς τους οποίους πρέπει να είναι ανάλογος προς τα καθήκοντά μας.

Αφού καθωρίσθησαν τα μηνιαία έξοδα, αφού υπελογίσθη το υπάρχον χρήμα και εκείνο το οποίον οπωσδήποτε πρέπει να εισαχθή εις το ταμείον τούτο, επίστευσα ότι εξάπαντος θα έπρεπε να επανατοποθετηθή ποσόν τι, όπως

Σελ. 199
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/200.gif&w=550&h=800

εδηλώθη εις την έκθεσιν μου προς την ενταύθα κεντρικήν οικονομικήν υπηρεσίαν. Είχον εκφράσει την επιθυμίαν όπως η κατάθεσις αύτη εκεί γίνη διά της επιστρεφούσης ρωσικής φρεγάτας. Αλλ’ αι περιστάσεις ή η ψυχρά εκείνη καθυστέρησις η οποία προέρχεται εκ της καινοτομίας του πράγματος εν συνδυασμώ προς την μη ανταποκρινομένην <δυνατότητα> προσαρμοστικότητος και τον ζήλον του επιχειρούντος τούτο με αναγκάζουν να επιθυμώ πάντοτε εκείνην την απόφασιν την οποίαν εγώ θα είχον λάβει αμέσως και θα είχον ενεργήσει άνευ εμποδίων, άνευ δισταγμού.

Φαίνεται ότι η κατάθεσις αύτη του χρήματος έχει διαφυλαχθή διά ηρεμωτέραν εποχήν. Θα επεθύμουν να μη καθυστερήση η εποχή αύτη πολύ και η καθυστέρησις αύτη να μη ελαττώση υπερβολικώς την υπ’ εμού θεωρουμένην βοήθειαν εις τας ανάγκας της γενικής οικονομίας... Ληφθείσης υπ’ όψιν της εκθέσεώς μου και των σκέψεων εκείνων τας οποίας ετόλμησα να εκθέσω εις την ώριμον κρίσιν του Κόμητος κυρίου Μερκάτη, η Α.Ε. ευηρεστήθη να ανακοινώση / την ίδρυσιν υπηρεσίας των οικονομικών υποθέσεων, μιας άλλης επί των τροφίμων και ενός ειρηνοδικείου. Αι εκλεγείσαι προσωπικότητες, αι προορισθείσαι να καλύψουν τας θέσεις ταύτας, είναι βεβαίως αι πλέον αξιοσύστατοι και εγώ έχω την ευχαρίστησιν να πιστοποιήσω ότι αι γενόμεναι εκλογαί έτυχον κατά μέγα μέρος της εγκρίσεως του πληθυσμού.

Πλην των ανακοινώσεων τούτων η A. Ε. ο Κυβερνήτης απετάθη <εις τον λαόν> διά μιας λίαν εκτενούς και ποιμαντορικής προκηρύξεως, διά της οποίας ούτος έσχε την καλωσύνην να καλέση εκ νέου εις εκτέλεσιν των προνοητικών εκείνων μέτρων τα οποία ανεκοίνωσα διά της προκηρύξεώς μου της 28ης παρελθόντος μηνός.

Τέλος, ούτος δι’ ετέρας, λίαν πατρικών διαθέσεων, προκηρύξεως, εκάλεσε εις τους κόλπους της πατρίδος τους πολιτικούς εξορίστους και πάντας εκείνους οι οποίοι, χωρίς να έχουν ούτε ανακριθή ούτε δικασθή ούτε καταδικασθή, δύνανται να ευρουν εις την πατρίδα των υποδοχήν μη ούσαν εις αντίθεσιν προς την Διοίκησιν και ουχί αντίθετον προς την γενικήν ησυχίαν.

Επί του προκειμένου τούτου έλαβον το θάρρος να προβώ εις παρατηρήσεις τινάς προς την Α.Ε.... Μοι εφαίνετο ότι η επιστροφή των εξόριστων έπρεπε να είναι μάλλον το αποτέλεσμα των φυσιολογικών προσελκύσεων μιας αμερολήπτου και καλώς ωργανωμένης διοικήσεως, εκείνου το οποίον είναι η κατάληξις οφειλομένης υπακοής εις την επαναληφθείσαν σήμερον πρόσκλησιν.

Εκ της εξετάσεως των ιδιαιτέρων συνθηκών της νήσου ταύτης και όλης της ιστορίας των γεγονότων εκείνων τα οποία εις τας σημερινάς περιστάσεις την ωδήγησαν είναι βέβαιον ότι οι πλέον αξιόλογοι μεταξύ των εξορίστων είναι εκείνοι οι οποίοι, μη υποκύπτοντες ένεκα της φιλοδοξίας των ή δι’ αυτό το πνεύμα της αλαζονείας, της επικρατήσεως και της ισχύος της προηγουμένης Διοικήσεως, προετίμησαν τον εκπατρισμόν αντί της ειρηνικής ανοχής. Ούτε δύναται να γίνη πιστευτόν ότι ούτοι υπεχώρησαν, διά να αποφύγουν

Σελ. 200
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/201.gif&w=550&h=800

 γουν τας καταδιώξεις της Διοικήσεως, εφ’ όσον αύτη διέθετε τόσον εκτεταμένην εξουσίαν και τόσον υπήρξε δραστήρια εις το να εκσπά εναντίον των εχθρών της, ώστε βεβαίως δεν θα είχεν αφήσει να διαφύγη εκ των ηπλωμένων δικτύων της ούτε εν μόνον θύμα εξ εκείνων τα οποία αύτη θα είχε δυνηθή να θεωρήση ως βέβαια. Έστω απόδειξις περί τούτου ο εκτενής κατάλογος των εξορίστων...

Επίστευον λοιπόν ότι η κατηγορία αύτη των ανθρώπων έπρεπε να παραμεληθή προς το παρόν και ουδέποτε να κληθή διά πατρικών προτροπών εις την χριστιανικήν συμφιλίωσιν, της οποίας οι αιρετικοί ειλικρινώς δεν είναι άξιοι, και εις την άσκησιν των υπέρ του τόπου αρετών εκείνων τας οποίας δεν αισθάνονται και δεν είναι ενδεδειγμένοι να γνωρίσουν.

Ο διαθέτων δύναμιν πολιτικός εξόριστος, ο οποίος να μη εξέρχεται εκ των ορίων του τόπου εκείνου όπου η απουσία του είναι αισθητή, και αν ακόμη επανέλθη κατόπιν μιας γενικής προσκλήσεως, ούτος έχει αμαυρωθή και οφείλει να ζητήση να κερδίση διά της μετριοπαθούς και ειρηνικής διαγωγής του εκείνην την κοινήν γνώμην και εκείνην την συμπάθειαν την οποίαν ούτος είχεν απολέσει. Αλλ’ όπου ούτος ανακληθή υπό της φωνής εκείνης η οποία κυριαρχεί εις τα δημόσια πράγματα της πατρίδος του, η επιστροφή του είναι λαμπρά και εισέρχεται ούτος μετά των πομπών, μετά της επάρσεως και μετά των επιδείξεων ανθρώπου ο οποίος εις τον δημόσιον βίον προκαλεί ενδιαφέρον... Εντεύθεν προέρχεται ότι η γενική πρόσκλησις, γενομένη υπό της Α.Ε. του Πληρεξουσίου, είναι ωφέλιμος. Εκείνη η γενομένη υπό του Κυβερνήτου της Κεφαλληνίας είναι επιζήμια, τοσούτω μάλλον καθ’ όσον ο λαός ούτος είναι λαός υποτελής, οι γαιοκτήμονες είναι ολίγοι, ούτος έχει συνηθίσει να τους σέβεται και καθ’ όσον λόγω των παρελθόντων γεγονότων οφείλομεν επί πλέον να είμεθα πεπεισμένοι ότι εις τον ίδιον είναι αδιάφορον αν ούτος ή άλλος είναι ο κύριός του και ότι του αρκεί μόνον να έχη ένα εκ τούτων.

φ. 2 / Εάν η μεσολαβητική αποστολή μου έσχεν ως σκοπόν να δηλώση εις ολόκληρον τον λαόν ότι τα αήττητα αυτοκρατορικά όπλα δεν είχον έλθει, διά να υποστηρίξουν πολιτικήν τινα παράταξιν, και πολύ ολιγώτερον τον Κυβερνήτην, είναι ταπεινή μου γνώμη ότι, τηρουμένης σταθεράς της ιδίας αρχής, είναι λίαν ανάρμοστον και επικίνδυνον το να δεικνύωμεν διά τινος τρόπου ότι τα όπλα ταύτα, ότι ο Κυβερνήτης ούτος, ότι οι προσωρινοί ούτοι θεσμοί υποστηρίζουν ή ενισχύουν εις την κοινήν γνώμην εκείνον ο οποίος εξεβλήθη, επλήγη και κατεβλήθη και, διά να είπωμεν την αλήθειαν, χωρίς να αξίζη ούτε δάκρυα ούτε οίκτον, αλλ’ ούτε και παρά της πλειονότητος των κατοίκων μείωσιν της περιφρονήσεως και της αθυμίας.

Η ανάκλησίς τινων αξιολόγων εξορίστων, η συγχώρησις προς μερικούς καταδίκους, η προκηρυχθείσα απόλυσις ή υπό όρους αποφυλάκισις μερικών καταδικασθέντων εις εξορίαν, η γενομένη επιστροφή εις την νήσον μερικών

Σελ. 201
https://kapodistrias.digitalarchive.gr/published/includes/resources/auto-thumbnails.php?img=/var/www/html/ikapo/published/uploads/book_files/1/gif/202.gif&w=550&h=800

 εξορίστων της επαρχίας του Ληξουρίου, η οποία κάμει να προβλέψουν την μελλοντικήν επάνοδον εκείνων των εξεχόντων αρχηγών και μαχητών, οι οποίοι ως λοιμώδη ασθένειαν φοβούνται επί τέλους την διαταγήν της Υ.Ε. να παραπεμφθή εκεί η δίκη Λοβέρδου τινός, ήδη υπό της προηγουμένης Διοικήσεως καταδικασθέντος εις εξορίαν· πάντα ταύτα είναι γεγονότα τα οποία μετά μεγάλης ταχύτητος συναντώνται, διά να συντελέσουν ώστε ενώπιον του λαού τούτου να ανυψωθή νέον είδωλον, διά το οποίον σιωπηρώς προετοιμάζεται, όταν αρθή η πίεσις του ρωσικού στρατεύματος ή όταν εξοικειωθή προς την ιδίαν δύναμιν ο πληθυσμός ούτος διά νέων και αιματηρών θυσιών.

Είθε να απομακρύνη ο Θεός <.....>1 ταύτην την ολίγον προσεκτικήν, ολίγον ευφυά διαγωγήν <...>1 διά την νήσον της Κεφαλληνίας, ας δείξηότι η εποχή αύτη δύναται να προσομοιάση προς <εκείνην> η οποία έχει σημειωθή διά του ονόματος του Tisingausen. Σκέπτομαι τας τρομεράς εκείνας περιπετείας, αναλογίζομαι και σκέπτομαι <.....]>1 τον λαόν τούτον. Βλέπω πόσον είναι ακατάβλητος η ορμή των επιμόνων αυτών ερίδων και ομολογώ ότι η κατάστασις τούτου του από πολλών απόψεων ενδιαφέροντος τμήματος της Πολιτείας ευρίσκεται σήμερον εις το πλέον κρίσιμον και αποφασιστικόν σημείον της.

Εάν η Διοίκησις διά του κύρους της και διά της επιβλητικής δυνάμεως η οποία ευρίσκεται εδώ, διά να την υποστηρίξη, τηρήση σταθερώς τον συγκεκριμένον νόμον της πλέον προσεκτικής αμεροληψίας· εάν οι αρχηγοί, οι ισχυροί, οι γαιοκτήμονες δι’ ορθών οδηγιών εν μέρει απομακρυνθούν του τόπου και εν μέρει απομονωθούν και εμφανισθούν ενώπιον ολοκλήρου του πληθυσμού απολύτως άνευ επιρροής και αντιθέτως παρημελημένοι· εάν η κοινή εμπιστοσύνη κερδίζεται διά της αποκαταστάσεως των ζημιωθέντων, διά της παραδειγματικής τιμωρίας των πρωτεργατών και εκτελεστών των επαναστάσεων, οι οποίοι τοσούτω μάλλον πρέπει να προσελκύσουν την προσοχήν της Διοικήσεως, καθ’ όσον η ατιμωρησία αυτών η μέχρι σήμερον υιοθετηθείσα προεκάλεσε τας επανειλημμένας επαναστάσεις και την βαρείαν διοίκησιν <...>1· εάν τέλος τηρηθή σταθερός ο ίδιος περιορισμός κατά την διαχείρισιν των δημοσίων οικονομικών· δύναμαι να διαβεβαιώσω, και θα υπάρξη περί αυτού εγγύησις, το ότι η νήσος αύτη θα καταστή κατά προτίμησιν όλων των άλλων η πλέον ένδοξος διά την Πολιτείαν και την εθνικήν αξιοπρέπειαν, η πλέον παραγωγική εξ όλων εις την ενδιαφέρουσαν δημιουργίαν επιφανών ανδρών διά την διοίκησιν, διά την ναυτιλίαν, διά το εμπόριον, διά τας τέχνας, διά τας επιστήμας και διά τα γράμματα.

Αντιθέτως, εις ην περίπτωσιν σήμερον θα παρημελείτο είς των αναφερθέντων όρων, εφ’ όσον πάντες ανήκουν εις τας αυτάς αίτιας και εφ’ όσον ο φ. 2ν χρόνος / είναι ο πλέον ευνοϊκός, θα ήτο ως να προσπαθώμεν εις μάτην και

1. Μία λέξις αμετάφραστος λόγω φθοράς.

Σελ. 202
Φόρμα αναζήτησης
Αναζήτηση λέξεων και φράσεων εντός του βιβλίου: Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, τ. Α΄
Αποτελέσματα αναζήτησης
    Σελίδα: 183

    13

    Αρχείον Ιονίου Γερουσίας

    Κιβώτιον 7, αρ. 44, συνημμένον

    Copia No I

    Il Commissario di S.E. il Principe della Sett’Insulare Repubblica Agli abitanti tutti dell’ isola di Cefalonia

    Voi siete, o abitanti di questa preziosa parte della Sell’Insulare Repubblica, chiamati oggi a nuova vita, a felice esistenza, a gloriosi destini dalla comparsa e dal presidio delle invitte truppe dell’ Augusto Sovrano delle Russie e da tutte quelle instituz(io)ni che mercè di questo appoggio possente la vostra vera felicità devono componere.

    Innalzate il vostro spirito... Richiamate a voi stessi l’antica vostra istoria. Non obliate quella de’ vostri giorni e rendete grazie alla Provvidenza Divina ed alla clemenza di Alessandro Primo.

    Pace, concordia, obbedienza alle leggi, rispetto ed amore al Governo, affetto alla pubb(lic)a sicurezza senza ostentaz(io)ne o prepotente entusiasmo, moderaz(io)ne repubblicana sieno nell’ isola di Cefalonia e fra di voi, o suoi abitanti.

    L’ esercizio di queste virtù, la soddisfaz(io)ne assoluta di questi doveri e gli eminenti oggetti, intorno ai quali la mente riordinatrice dello stato travaglia, esigono che in voi tutti indistintam(ent)e vi sia un corrispondente carattere.

    Quindi io, fedele esecutore degli ordini precisi che mi furono dati devo annunziarvi :

    Primo; che alle sole costituite potestà, cioè al Reggente solo, ai magistrati e tribunali che sono sopravvegliati e che devono agire entro 1 soli rispettivi loro confini spetta esclusivam(ent)e il pensiero·, la cura, il discorso de’ pubblici affari.

    Secondo. Nessuno deve sospettare che queste costituite potestà o che le invitte truppe che le sostengono possano giammai soffrire che avvenga lo sviluppo fatale delle passioni vendicative o delle reazioni.

    Sappiano anzi tutti che ogni germe o principio di civile discordia devesi sradicare... E sarà sradicato... Resti dunque oguno tranquillo ove si attrova nè osi con movimenti attentatorii di determinare l’attenzione

    1. Χφ. pensiere